Η αγάπη της πριγκίπισσας Μέτε-Mάριτ της Νορβηγίας για τα βιβλία και τη λογοτεχνία είναι γνωστή. Από μικρή θυμάται τον εαυτό της να ακούει παραμύθια και να διαβάζει βιβλία. Αγαπημένη συγγραφέας της από παιδί ήταν η Νορβηγίδα Άστριντ Λίντγκρεν, διάσημη για τις περιπέτειες της Πίπης Φακιδομύτης. «Προτιμώ να διαβάζω πραγματικά βιβλία» δηλώνει σήμερα δείχνοντας έτσι τη σαφή προτίμησή της στα παραδοσιακά βιβλία παρά στα σύγχρονα e-books. Mαζί με τον σύζυγό της, τον διάδοχο πρίγκιπα Χάακον, κληρονόμο του νορβηγικού θρόνου, ταξιδεύει αυτές τις μέρες ανά τη Γερμανία με ένα γρήγορο τρένο της γραμμής, που όμως αυτές τις μέρες ονομάζεται «Τρένο της Λογοτεχνίας» (Literaturzug). Μετά από στάσεις στο Βερολίνο, το Ανόβερο και την Κολωνία, επόμενος σταθμός της Νορβηγίδας πριγκίπισσας είναι σήμερα η Φρανκφούρτη και συγκεκριμένα η ιστορική Διεθνής Έκθεση Βιβλίου, στην οποία φέτος τιμώμενη χώρα είναι η Νορβηγία. Η Μέτε-Mάριτ είναι άλλωστε πρέσβειρα της νορβηγικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό.

Στο «Τρένο της Λογοτεχνίας» η Μέτε-Μάριτ δεν είναι μόνη. Στις γερμανικές διαδρομές τη συνοδεύουν μαθητές σχολείων αλλά και συγγραφείς, όπως ο Γιοστέιν Γκάαρντερ, γνωστός παγκοσμίως αλλά και στην Ελλάδα για το βιβλίο του «Ο κόσμος της Σοφίας». Οι λογοτεχνικές διαδρομές με τρένο δεν είναι κάτι νέο για την Μέτε-Mάριτ. Είναι κάτι που έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια μετά τον γάμο της με τον πρίγκιπα Χάακον το 2001 και που την ευχαριστεί πολύ. Στα λογοτεχνικά ταξίδια της τη συνοδεύει άλλωστε και ο ίδιος. Στην Κολωνία το πριγκιπικό ζεύγος έκανε μάλιστα και σύντομη στάση σε βιβλιοπωλείο του σταθμού. Eκεί βρέθηκε και η Νορβηγίδα συγγραφέας της «Ιστορίας των Μελισσών» Μάγια Λούντε.

Νορβηγία, μια όαση για το βιβλίο

Για την πριγκίπισσα Μέτε-Mάριτ «τα βιβλία είναι καλοί συνοδοιπόροι στο δρόμο της ζωής», όπως έχει πει σε συνέντευξή της στην εφημερίδα Die Welt. Όπως λέει όταν είναι σε φάση «αναγνωστικού πυρετού» διαβάζει παντού, κυρίως όταν μετακινείται. Αλλά η πριγκίπισσα δεν αποτελεί, όπως φαίνεται, εξαίρεση στη Νορβηγία, η οποία είναι μια χώρα που όχι μόνο αγαπά αλλά στηρίζει έμπρακτα τη λογοτεχνία και τους λογοτέχνες. Σύμφωνα με έρευνες το 88% των Νορβηγών διαβάζει τουλάχιστον ένα βιβλίο τον χρόνο ενώ για τα 5,3 εκατομ. Νορβηγών υπάρχουν 550 βιβλιοπωλεία. Την ίδια ώρα 100 εκδοτικοί οίκοι τροφοδοτούν κάθε χρόνο τη νορβηγική αγορά βιβλίου με 5000 νέους τίτλους, εκ των οποίων το 60 με 70% είναι Νορβηγών συγγραφέων.

Αλλά και το νορβηγικό κράτος έχει ως πολιτική προτεραιότητα την οικονομική στήριξη των λογοτεχνών. Το Νορβηγικό Συμβούλιο Πολιτισμού, που στηρίζει τη νορβηγική λογοτεχνία, είναι ισχυρό, διασφαλίζοντας μικρό επιχειρηματικό κίνδυνο στους εκδότες και περισσότερα έσοδα στους συγγραφείς. Συγχρόνως στα βιβλία δεν επιβάλλεται ΦΠΑ, μέτρο το οποίο έχει πλέον επεκταθεί και στα ηλεκτρονικά βιβλία. Επιπλέον πολλοί συγγραφείς μπορούν να επωφεληθούν από ένα σύστημα κρατικών υποτροφιών, που μπορεί να τους διασφαλίσει αξιοπρεπείς συνθήκες συγγραφής ακόμη και για μια δεκαετία. Οικονομική στήριξη προβλέπεται όμως όχι μόνο για την εγχώρια λογοτεχνική παραγωγή αλλά και για τις μεταφράσεις νορβηγικών έργων σε άλλες γλώσσες, με στόχο την προώθηση της νορβηγικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό. Αξίζει να σημειωθεί ότι η γλώσσα με τις περισσότερες μεταφράσεις νορβηγικών βιβλίων είναι τα γερμανικά.

Η Διεθνής Έκθεση Bιβλίου της Φρανκούρτης εγκαινιάζεται σήμερα και ανοίγει της πύλες της από τις 16 μέχρι τις 20 Οκτωβρίου. Το φετινό Γερμανικό Βραβείο Λογοτεχνίας απονέμεται στον Βόσνιο συγγραφέα Σάσα Στάνισιτς (στα ελληνικά έχει μεταφραστεί το βιβλίο του «Πώς επισκευάζει ο στρατιώτης το γραμμόφωνο»).

Γιούλια Κίλιαν / Σάντρα Τράουνερ (dpa)

Eπιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη