Οι ρουμανικές ενστάσεις προέκυψαν εντελώς αιφνιδιαστικά αν ληφθούν υπόψη οι διαβεβαιώσεις που παρείχε το Νοέμβριο του 2012 σε επίσημη επίσκεψή του στο Βελιγράδι, ο Ρουμάνος πρόεδρος Τράιαν Μπασέσκου, στο Σέρβο ομόλογό του Μπόρις Τάντιτς, ότι θα στηρίξει ανεπιφύλακτα την ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας.

Ας σημειωθεί ότι η Ρουμανία είχε εκφράσει επανειλημμένα τη στήριξή της ανεξάρτητα από την έκβαση των συνομιλιών μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινα ανήκοντας μάλιστα στα πέντε κράτη της ΕΕ, τα οποία δεν αναγνωρίζουν το Κόσοβο ως κράτος.

Σημείο τριβής η μειονότητα των Βλάχων ή Αρομούνων στην περιοχή του Τιμόκ-Ταλ στην ανατολική Σερβία. Το Βουκουρέστι επιθυμεί την αναγνώρισή τους από το Βελιγράδι ως ρουμανικής μειονότητας. Η Σερβία από την πλευρά της προωθεί μία περιφερειακή διαπραγμάτευση για τον καθορισμό του stsatus quo των Βλάχων, καθώς, όπως λέει, τέτοιες μειονότητας ζουν και στην Ελλάδα, την Αλβανία, την Κροατία και την Π.Γ.Δ.Μ.

Οι 100.000 Βλάχοι της περιοχής εμφανίζονται διχασμένοι. Περίπου 30.000 από αυτούς ζητούν την αναγνώρισή τους ως Ρουμάνων της Σερβίας και διεκδικούν τα διευρυμένα δικαιώματα που απολαμβάνουν και η ρουμανική μειονότητα της σερβικής επαρχίας Βοϊβοδίνα. Οι υπόλοιποι 70.000 όμως, θεωρούν ότι ανήκουν σε ανεξάρτητη μειονότητα και αποστασιοποιούνται σαφώς από την αναγνώρισή τους ως ρουμανικής μειονότητας.

Πιθανά σενάρια

Για την απρόσμενη αλλαγή στάσης της Ρουμανίας έναντι της Σερβίας κυκλοφορούν πολλά σενάρια. Σύμφωνα με παρατηρητές στη ρουμανική πρωτεύουσα, μία υπόθεση είναι ότι η Ρουμανία περίμενε περισσότερα ανταλλάγματα από τη Σερβία στο ‘βλαχικό ζήτημα’ ως ανταπόδοση για τη μη αναγνώριση του Κοσόβου ως κράτους.

Ένα δεύτερο σενάριο συνδέει τη ρουμανική στάση με τη μη ένταξη της Ρουμανίας στη συνθήκη του Σένγκεν. Μετά από την συγκατάθεση της Γαλλίας και της Γερμανίας, παραμένει το εμπόδιο της Ολλανδίας, η οποία αντιτίθεται στην ένταξη του Βουκουρεστίου στο Σένγκεν. Μία εκτίμηση είναι ότι το ρουμανικό σχέδιο μπορεί να προβλέπει την απόσπαση της ολλανδικής συγκατάθεσης με αντάλλαγμα την άρση των εμποδίων για την αναγνώριση της Σερβίας ως υποψήφιας χώρας προς ένταξη στην ΕΕ.

Σε μία τρίτη υπόθεση γίνεται λόγος για ύπαρξη εσωπολιτικών κινήτρων. Ενόψει των κοινοβουλευτικών εκλογών στη Ρουμανία στο τέλος του έτους εκτιμάται ότι μία εμφάνιση του προέδρου Μπασέσκου, ο οποίος θα ανακοινώσει στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών ως εκπρόσωπος όλων των Ρουμάνων, την άρση της ρουμανικής αντίστασης απέναντι στη Σερβία, θα ενισχύσει τα χαμηλά ποσοστά που συγκεντρώνει βάσει των τελευταίων δημοσκοπήσεων το κυβερνών κόμμα των Φιλελεύθερων Δημοκρατών (PDL).

Τέλος εικάζεται ότι η Γερμανία, αν και ενέκρινε μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις να αναγνωριστεί στη Σερβία το καθεστώς υποψήφιας για ένταξη στην ΕΕ χώρας, προσπαθεί να καθυστερήσει μία τελική απόφαση εκμεταλλευόμενη τις ρουμανικές αντιρρήσεις.

Ωστόσο φαίνεται να αποτελεί κοινή πεποίθηση, ακόμη και στο Βουκουρέστι, ότι θα αρθούν εντός της εβδομάδας τα εμπόδια για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων για τη Σερβία.

Robert Schwarz / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου