Η παγκόσμια υγεία και ο ρόλος των νέων τεχνολογιών, κυρίως των μέσων κοινωνικής δικτύων στην πρόληψη και ενημέρωση για διάφορες ασθένειες κυριάρχησε στην Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για την Υγεία που έλαβε χώρα στο Βερολίνο (20-22 Οκτωβρίου). Τα τελευταία χρόνια κάνουν την εμφάνισή τους στο διαδίκτυο ολοένα και περισσότερες ηλεκτρονικές πλατφόρμες που ειδικεύονται σε θέματα ιατρικού ενδιάφέροντος, ενώ κάποιες αυτές έχουν διακριθεί για τη συμβολή τους στην άμεση αντιμετώπιση έκτακτων ιατροφαρμακευτικών περιπτώσεων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ιστοσελίδα stopstockouts.org η οποία ξεκίνησε να λειτουργεί το καλοκαίρι του 2009, μετά από πρωτοβουλία αφρικανικών ΜΚΟ. Αρχικός στόχος της ήταν η καταγραφή των ελλείψεων σε ιατροφαρμακευτική αγωγή σε νοσοκομεία και φαρμακεία χωρών όπως η Κένυα, η Ουγκάντα,η Ζάμπια και το Μαλάουι. Οι διαχειριστές της σελίδας συνεργάζονται μέχρι σήμερα με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς αποβλέποντας σε μια αποτελεσματική ηλεκτρονική «χαρτογράφηση» των ελλείψεων σε φάρμακα. Οι αρμόδιοι φορείς μπορούν να επικοινωνήσουν με την ιστοσελίδα μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας ή ακόμη ενός απλού sms.

Άμεση ενημέρωση, συχνά όμως επισφαλής

Πολλές αντίστοιχες ηλεκτρονικές πλατφόρμες έχουν έκτοτε κάνει την εμφάνισή τους στο διαδίκτυο. Μετά τον φονικό σεισμό στην Aϊτή το 2010 η ιστοσελίδα Ushahidis δεχόταν κλήσεις από ανθρώπους που είχαν τραυματιστεί. Τα αιτήματα για παροχή βοήθειας που δέχτηκε ανήλθαν σε πάνω από 40.000. Kαι στην Ιαπωνία μετά το πυρηνικό ατύχημα στον σταθμό της Φουκουσίμα το 2011 «πήρε φωτιά» η ιστοσελίδα sinsai.info, όπου δινόταν άμεση πληροφόρηση για τα ποσοστά ραδιενέργειας στην περιοχή καθώς και οδηγίες ασφαλείας και δημόσιας υγιεινής προς τους κατοίκους.

Από την άλλη όμως πλευρά δεν είναι λίγοι εκείνοι που διατηρούν επιφυλάξεις ως προς την αξιοπιστία της διαδικτυακής αυτής πληροφόρησης. Τα θέματα υγείας φαίνεται να απασχολούν πολύ τους χρήστες του διαδικτύου, όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα ερευνών σε ηλεκτρονικές μηχανές αναζήτησης και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το facebook και το twitter. Η επιστημονική εγκυρότητα, ωστόσο, των πληροφοριών που ανταλλόσσονται μέσω των προτεινόμενων λημμάτων είναι αμφισβητίσημη. Ενδεικτική είναι η περίπτωση διασποράς ψευδεπίγραφων ιατρικών «θεωριών», όπως για παράδειγμα, σχετικά με την ανάγκη ή μη εμβολιασμού για σπάνιες μολυσματικές ασθένειες.

Ο καθηγητής επιδημιολογίας Χάιντι Λάρσον από την Σχολή Ιατρική Σχολή Υγιεινής και Πρόληψης Τροπικών Ασθενειών του Λονδίνου αναφέρει σχετικά: «Το 2003 οι αρχές της Νιγηρίας μποϊκόταραν (και μέσω ίντερνετ) ένα εμβόλιο κατά της πολυομελίτιδας, ως προϊόν επιβαλλόμενο από τη Δύση που επιφέρει στους άνδρες στειρότητα. Την ίδια περίοδο όμως ο ιός βρισκόταν σε έξαρση». Σήμερα 10 χρόνια μετά, οι προκαταλήψεις κατά του εμβολίου εμμένουν, το ίδιο όμως και ο ιός. Το εμβόλιο στοχοποιείται ακόμη παγκοσμίως, εν πολλοίς όμως λόγω μιας εσφαλμένης ιδεοληψίας. «Μέχρι και σήμερα μπορεί κανείς να πει πως μια εφαλμένη ιδέα, που ξεκίνησε από την προκατάληψη μιας τοπικής κοινωνίας έχει πάρει παγκόσμιες διαστάσεις», λέει χαρακτηριστικά ο Λάρσον .

Lydia Heller / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. Σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης