Παραδοσιακά η σύνοδος του Δεκεμβρίου για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διεξάγεται σε χαλαρή και μάλλον εορταστική ατμόσφαιρα. Γίνεται ο απολογισμός της χρονιάς, απονέμεται το βραβείο Ζαχάροφ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και, μεταξύ των πολλών υποχρεώσεων, όλοι ξεκλέβουν λίγο χρόνο για να επισκεφθούν την περίφημη χριστουγεννιάτικη αγορά του Στρασβούργου, που άλλωστε προσελκύει επισκέπτες από όλη τη Γαλλία. Φέτος όλα θα είναι διαφορετικά. Υπό το βάρος κατηγοριών για διαφθορά, το προεδρείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναμένεται να συζητήσει, σε λίγη ώρα, την καθαίρεση της αντιπροέδρου Εύας Καϊλή.

Το ζήτημα απασχολεί και τους υπουργούς Εξωτερικών της ΕΕ κατά τη σημερινή συνάντησή τους στις Βρυξέλλες. Προσερχόμενη στη σύνοδο η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ ζήτησε την «πλήρη διαλεύκανση» της υπόθεσης «με όλη την αυστηρότητα του νόμου», επισημαίνοντας ότι «σε αυτή την υπόθεση διακυβεύεται η αξιοπιστία ολόκληρης της ΕΕ». Από την πλευρά της η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε στις Βρυξέλλες ότι είναι βαρύτατες οι κατηγορίες περί διαφθοράς και πρότεινε να ιδρυθεί στο Κοινοβούλιο ένα «Συμβούλιο Ηθικής», παρόμοιο με αυτό που ήδη λειτουργεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ανέφερε μάλιστα ότι η Επίτροπος Βέρα Γιούροβα, αρμόδια για ζητήματα διαφάνειας, έχει ήδη αρχίσει σχετικές διαπραγματεύσεις με τα κράτη-μέλη. 

Μπορέλ: Δεν επηρεαζόμαστε από την υπόθεση

Το ερώτημα που τίθεται είναι, εάν το σκάνδαλο διαφθοράς σταματάει εδώ. Το βελγικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) κάλεσε τον ευρωβουλευτή του Μαρκ Ταραμπέλα να δώσει εξηγήσεις, με τον ίδιο να δηλώνει στο πρακτορείο ειδήσεων Belga ότι «δεν έχει τίποτα να φοβηθεί και θα απαντήσει σε όλα τα ερωτήματα». Ιταλικά δημοσιεύματα εκτιμούν ότι σύντομα θα υπάρξει συνέχεια, ίσως και με νέα ονόματα. Αυθόρμητα προκύπτει το ερώτημα, εάν εμπλέκονται σε πιθανή υπόθεση δωροδοκίας από το Κατάρ διπλωμάτες και υψηλόβαθμοι υπάλληλοι της ΕΕ.

Ο Ύπατος Εκπρόσωπος για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής Ζοζέπ Μπορέλ, που είχε διατελέσει παλαιότερα και πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, αποκλείει αυτό το ενδεχόμενο. «Προφανώς δεν είμαι δικαστής, υπάρχει μία διαδικασία σε εξέλιξη», λέει ο Ισπανός αξιωματούχος. «Ασφαλώς τα νέα είναι πολύ ανησυχητικά, πάρα πολύ ανησυχητικά. Αντιμετωπίζουμε γεγονότα που με ανησυχούν ιδιαίτερα - και ως πρώην πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Δεν υπάρχει καμία αναφορά σε πρόσωπα, ούτε από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (External Action Service), ούτε από τις αντιπροσωπείες. Δεν επηρεαζόμαστε από αυτή την υπόθεση».

Από κει και πέρα ο Ζοζέπ Μπορέλ φάνηκε ιδιαίτερα συγκρατημένος στις εκτιμήσεις του και απέφυγε να αναφερθεί σε συγκεκριμένα πρόσωπα. «Τα νέα μας ανησυχούν πολύ», ανέφερε. «Πρέπει όμως να κινηθούμε με βάση τα γεγονότα και τις αποδείξεις που υπάρχουν. Καταλαβαίνετε ότι δεν μπορώ να προχωρήσω πιο πέρα από τις επίσημες ανακοινώσεις της δικαιοσύνης».

Στο «μικροσκόπιο» και πάλι η συζήτηση για το Κατάρ

Για σήμερα είχε προγραμματιστεί η έναρξη διαπραγματεύσεων ανάμεσα στο Ευρωκοινοβούλιο και το Κατάρ, αλλά και το Κουβέϊτ, για την απλοποίηση της διαδικασίας παροχής βίζας. Όλα δείχνουν ότι, υπό το φως των τελευταίων εξελίξεων, η συνάντηση θα αναβληθεί. Επιπλέον, πολλοί ευρωβουλευτές βάζουν και πάλι στο «μικροσκόπιο» τη συζήτηση για το Κατάρ που έγινε στην προηγούμενη Ολομέλεια του Στρασβούργου και επισημαίνουν ότι πολλοί - και όχι μόνο η Ελληνίδα αντιπρόεδρος Εύα Καϊλή - ήταν εκείνοι που εκφράστηκαν με κολακευτικά λόγια για τον διοργανωτή του φετινού Μουντιάλ.

Χαρακτηριστικό το σχόλιο από την συμπροεδρεύουσα των Ευρωπαίων Πρασίνων Τέρι Ράιντκε: «Ως μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μπορώ να σας πω ότι στην τελευταία σύνοδο, όταν είχαμε το ψήφισμα για το Κατάρ, είχαν προκύψει πολλά ερωτήματα γιατί κάποιοι ευρωβουλευτές είχαν καταθέσει συγκεκριμένες τροπολογίες, γιατί ψήφισαν με συγκεκριμένο τρόπο, γιατί έκαναν μία συγκεκριμένη ομιλία».

Ο χρόνος πιέζει, καθώς σύντομα οι πολιτικές ομάδες της Ευρωβουλής θα αρχίσουν να προετοιμάζονται για τις ευρω-εκλογές του 2024. Οι Πράσινοι μάλλον θα συμπεριλάβουν στην προεκλογική ατζέντα τους το ζήτημα της διαφάνειας και της λογοδοσίας των ευρωβουλευτών, αλλά και των οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο λόμπινγκ και στις δημόσιες σχέσεις. Από κει και πέρα, όπως επισημαίνει ο Δανός Νιλς Φούγκλσανγκ, από την ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) «προφανώς προκαλεί τεράστια ζημιά για την ΕΕ όταν ακούγεται ότι μπορείς να αγοράσεις έναν ευρωβουλευτή ή έναν οποιοσδήποτε πολιτικό για να πει συγκεκριμένα πράγματα, για να ψηφίσει με συγκεκριμένο τρόπο. Είναι ντροπή και αποδυναμώνει την Ευρώπη. Γι αυτό όλοι έχουμε συμφέρον να προχωρήσει η έρευνα μέχρι τέλους, αλλά και να θεσπίσουμε κανόνες για να εξασφαλίσουμε ότι αυτό δεν πρόκειται να επαναληφθεί».

Γιάννης Παπαδημητρίου (AP, DPA)