Πρώτα πυροβολήθηκε ένας αστυνομικός, στη συνέχεια δύο παιδιά που έπαιζαν. Τις προηγούμενες μέρες φαίνεται να ακούστηκαν πολλοί πυροβολισμοί στο Κρίστιανσταντ, το Λινκέπινγκ και αλλού. Η Σουηδία, έχει αποδεχθεί εδώ και καιρό ότι έχει αρκετά προβλήματα με τις εγκληματικές συμμορίες.

Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις μεγάλες πόλεις και τα προάστιά τους, όπως τη Στοκχόλμη, το Γκέτεμποργκ και το Μάλμο. Η αστυνομία ανησυχεί ιδιαίτερα για τα παιδιά και τους εφήβους που σχετίζονται με αυτούς τους εγκληματικούς κύκλους.

Ποιές είναι όμως αυτές οι συμμορίες και τι θέλουν να επιτύχουν; Ο αστυνομικός ρεπόρτερ Λάσε Βίρουπ στο βιβλίο του με τον τίτλο «Ο παράδεισος των γκάνγκστερ» προσπαθεί να εξηγήσει και ρίχνει φως στο πώς μπορεί μια χώρα που θεωρείται τόσο ειρηνική να είναι τόπος εγκλημάτων, συμμοριών, πυροβολισμών και εκρήξεων. Σύμφωνα με τον Βίρουπ υπάρχουν τουλάχιστον 350 εγκληματικές συμμορίες στη Σουηδία, από ρόκερ μέχρι συμμορίες που σχετίζονται με ναρκωτικά. Πρόκειται για έναν αριθμό τριπλάσιο σε σχέση με το 2010. Σημειωτέον ότι αντίστοιχα φαινόμενα παρατηρούνται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλίακαι η Δανία. 

Εκρήξεις και φόβος

Ήδη στην αρχή του βιβλίου, ο δημοσιογράφος παραθέτει δήλωση του πρωθυπουργού Στέφαν Λέφβεν στην εφημερίδα Dagens Nyheter όπου λέει ότι «Αυτό δεν το είχαμε προβλέψει». Μια δημόσια παραδοχή στα τέλη του 2019. Η δήλωση αυτή απασχόλησε για καιρό τα μίντια και σύμφωνα με την αντιπολίτευση αναδεικνύει το πόσο απροετοίμαστη είναι η κυβέρνηση.

Συχνά ήσυχες σουηδικές πόλεις θυμίζουν μάλλον το Μπρονξ. Πολλές εκρήξεις τα τελευταία χρόνια, συχνά σε εισόδους πολυκατοικιών, άλλες φορές μπροστά από δημόσια κτίρια. Σπάνια υπάρχουν τραυματίες, όμως ο φόβος είναι τεράστιος.

Εδώ και αρκετό καιρό οι εκρήξεις έχουν γίνει πιο σπάνιες, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι δρόμοι της Σουηδίας έχουν γίνει πιο ειρηνικοί. Αντίθετα μεταξύ αναρίθμητων συγκρούσεων μεταξύ των συμμοριών, από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούλιο, αντηλλάγησαν περίπου 180 πυροβολισμοί. Έτσι, σχεδόν κάθε μέρα κάπου έπεφταν σφαίρες στη Σουηδία.

Θλιβερός και ανησυχητικός απολογισμός

Αυτό έχει σοβαρές συνέπειες: 25 νεκροί και 53 τραυματίες είναι ο απολογισμός για τους πρώτους επτά μήνες του 2021. Πριν από ενάμιση μήνα ένας 33χρονος αστυνομικός στο Γκέτεμποργκ πυροβολήθηκε στη μέση του δρόμου ενώ βρισκόταν στην προβληματική περιοχή Μπισκογκέρντεν και συνομιλούσε με αρκετά άτομα. Θεωρείται ότι ο συγκεκριμένος αστυνομικός δεν ήταν στόχος.

Τι κάνει λάθος η Σουηδία; Μία από τις κύριες εξηγήσεις γι αυτή την κατάσταση, σύμφωνα με τον Βίρουπ, είναι το περιορισμένο ποσοστό ενημέρωσης με αποτέλεσμα την κλιμάκωση της βίας. «Η σύντομη απάντηση είναι ότι το τίμημα για να κάνει κανείς τη ζωή ενός γκάνγκστερ στη Σουηδία είναι συχνά πολύ χαμηλό», λέει.

«Πολλοί νέοι άνθρωποι, κυρίως αυτοί που μετανάστευσαν από άλλες χώρες, ανακαλύπτουν ότι πολλά εγκλήματα μπορούν να διαπραχθούν χωρίς να χρειαστεί να τους επιβληθεί μια αυστηρή ποινή».

Η σουηδική νομοθεσία προέρχεται από διαφορετική εποχή, λέει ο Βίρουπ. Τελικά, η Βουλή αποφάσισε να προχωρήσει σε αυστηροποίηση ορισμένων νόμων θέλοντας να λειτουργήσει αποτρεπτικά στην αύξηση της βίας. Εκτός αυτού ο Πρωθυπουργός στα μέσα Ιουνίου παρουσίασε ένα σχέδιο 34 σημείων για να θέσει υπό έλεγχο τις συμμορίες. «Όλοι οι Σουηδοί πρέπει να νιώθουν ασφαλείς, ανεξάρτητα από το πού ζουν», ανέφερε.

Το πρόβλημα για τον αστυτομικό ρεπόρτερ είναι ότι τα εγκληματικά δίκτυα έχουν πλέον καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια και δεν είναι εύκολο να ελεγχθούν από μια υποστελεχωμένη αστυνομία όπως αυτή της Σουηδίας.

Στέφεν Τρουμπφ

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου