Έχει ζέστη και αέρα συνήθως στην τεράστια έκταση καλλιέργειας εσπεριδοειδών στο Ριβερσάιντ της Καλιφόρνιας, περίπου μια ώρα έξω από το Λος Άντζελες. Ο ερευνητής Κίραν Γκαντάβι δείχνει νεαρές λεμονιές, ύψους μόλις μισού μέτρου, που μόλις εμβολιάστηκαν… όχι κατά του κορωνοϊού αλλά στο πλαίσιο του προγράμματος προστασίας εσπεριδοειδών του Πανεπιστημίου Ριβερσάιντ. Για να εμβολιάσει τις λεμονιές ακολουθεί μια συγκεκριμένη διαδικασία. Όπως εξηγεί: «Παίρνουμε ένα μικρό κομμάτι φλοιού από ένα μολυσμένο δέντρο, κόβουμε τον κορμό κάθετα και οριζόντια. Στη συνέχεια τοποθετούμε το κομμάτι του μολυσμένου δέντρου στο υγιές».

Ο μολυσμένος φλοιός φέρει ίχνη από το γενετικό υλικό ενός ιού, που οδηγεί στο κιτρίνισμα των φύλλων, ελαχιστοποιώντας τον αριθμό των φρούτων που τελικά παράγει το δέντρο (Yellow Vein Disease). Μάλιστα οι ειδικοί μπορούν να εντοπίσουν τα πρώτα ίχνη της εμφάνισης της νόσου ακόμη και στα φύλλα νεαρών δέντρων. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι το ανοσοποιητικό σύστημα των δέντρων μπορεί να ανταποκριθεί σε μια μικρή δόση του ιού και να μην μολυνθεί ξανά. Όπως εξηγεί ο Κίραν Γκαντάβι, το νέο εμβόλιο για τα εσπεριδοειδή βρίσκεται στην πρώτη φάση των κλινικών μελετών, ενώ διερευνάται παράλληλα η ασφάλειά του.

H επικίνδυνη ασθένεια Citrus Greening

Οι μελέτες του Πανεπιστημίου Ριβερσάιντ της Καλιφόρνιας επικεντρώνονται σε διάφορες ασθένειες των εσπεριδοειδών, όπως η ιδιαίτερα ανησυχητική νόσος Citrus Greening ή «ασθένεια των πράσινων εσπεριδοειδών», όπως θα μπορούσε να μεταφραστεί. Όπως επισημαίνει ο Έλληνας Καθηγητής Φυτοπαθολογίας στο Πανεπιστήμιο Ριβερσάιντ της Καλιφόρνιας, Γεώργιος Βιδαλάκης: «Το φυτό σταματά να φωτοσυνθέτει, οι ρίζες πλέον χάνουν τη δύναμη να αναπτυχθούν και το δέντρο σε λίγα χρόνια μας αποχαιρετά».

Η ασθένεια προέρχεται από την Κίνα. Από το 2005 εντοπίζεται επίσης στις Ηνωμένες Πολιτείες και ιδίως στην Φλόριντα. Ήδη έχει οδηγήσει σε μεγάλες οικονομικές απώλειες για τους παραγωγούς λεμονιών και πορτοκαλιών. Ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, κάνοντας λόγο για οικονομικές απώλειες εκατομμυρίων μακροπρόθεσμα.

Η κλιματική αλλαγή ευνοεί την εμφάνιση μολυσματικών ασθενειών

Ένας επιπλέον παράγοντας που ευνοεί την εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών στα εσπεριδοειδή είναι η κλιματική αλλαγή. Ο Γεώργιος Βιδαλάκης παρατηρεί: «Οι θερμοκρασίες αυξάνονται, είναι γεγονός. Μειώνεται ο κύκλος ζωής ορισμένων εντόμων και μεταλλάσσονται οι βιότοποι». Σύμφωνα με τον ειδικό, το πρόβλημα είναι ότι ορισμένες επικίνδυνες ασθένειες είναι επίσης κληρονομικές. Προειδοποιεί μάλιστα ότι ενδέχεται στο μέλλον τα λεμόνια και τα πορτοκάλια να γίνουν είδη πολυτελείας, αν δεν προστατευθούν άμεσα. Δεν θα εξαφανιστούν, όπως λέει, αλλά ενδεχομένως να ακριβύνουν, ενώ η συγκομιδή τους θα γίνεται σε ορισμένες μόνο περιόδους.

Στο πλαίσιο του Κλινικού Προγράμματος Προστασίας Εσπεριδοειδών, το οποίο διευθύνει ο Γ. Βιδαλάκης, μεγάλο βάρος πέφτει επίσης στην καλλιέργεια υγιών μοσχευμάτων εσπεριδοειδών που θα μπορέσουν να δώσουν μελλοντικά λύσεις σε αγρότες και κηπουρούς. «Χωρίς τις έρευνές μας, πολλές ασθένειες θα μπορούσαν να εξαπλωθούν σαν πυρκαγιά». Ωστόσο μέχρι να εγκριθούν αντίστοιχα εμβόλια για τα εσπεριδοειδή, μπορεί να χρειαστούν χρόνια.

Καταρίνα Βίλχελμ, ARD Λος Άντζελες

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη