Στον τοίχο της αίθουσας διδασκαλίας Β.001 του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου προβάλλονταν η σημαία του κρατιδίου με την αρκούδα. Με αυτόν τον τρόπο η αίθουσα πήρε την όψη αίθουσας δικαστηρίου με τους 9 δικαστές όρθιους να περιμένουν υπομονετικά τους φωτορεπόρτερ και τους εικονολήπτες να κάνουν τη δουλειά τους. Πρόκειται για το Συνταγματικό Δικαστήριο του κρατιδίου με 5 άνδρες και 4 γυναίκες, ντυμένους με μαύρο-κόκκινες τηβέννους. Μετά από τη διεξαγωγή των επεισοδιακών τοπικών εκλογών δέχθηκε 32 ενστάσεις για τη συνταγματικότητα της διαδικασίας. Όσοι ψήφισαν εκείνη την Κυριακή ή παρακολούθησαν την εκλογική διαδικασία, θυμούνται από το μεσημέρι και μετά ατέλειωτες ουρές έξω από τα εκλογικά κέντρα. Ηλικιωμένοι να περιμένουν υπομονετικά χωρίς να έχουν τη δυνατότητα οι περισσότεροι να καθίσουν. Έλλειπαν ψηφοδέλτια και οι εκλογικοί αντιπρόσωποι και βοηθοί προσπαθούσαν την τελευταία στιγμή να τα μεταφέρουν από άλλα εκλογικά τμήματα, Άλλα εκλογικά κέντρα έκλεισαν χωρίς να μπορέσουν οι πολίτες να ψηφίσουν. Εικόνες απόλυτου χάους, ξένες σε χώρες με δοκιμασμένους δημοκρατικούς θεσμούς.

Χαοτικές συνθήκες

Λίγο πριν τις 12, η πρόεδρος του Δικαστηρίου Λουντγκέρα Σέλτινγκ κάνει σαφές ότι πρόκειται μόνο για προσωρινή νομική εκτίμηση του δικαστηρίου των εκλογών στο Βερολίνο, για τον επεισοδιακό τρόπο που διεξήχθηκαν την ημέρα εκείνη, στις 26 Σεπτεμβρίου του 2021, και ότι οι ακροάσεις θα συνεχιστούν. Αξίζει η υπενθύμιση ότι εκείνη την ημέρα μαζί με τις γενικές βουλευτικές στη Γερμανία έγινε και μια σειρά από τοπικές εκλογικές αναμετρήσεις. Από την ανάδειξη τοπικών βουλευτών μέχρι και δημαρχιακών εκπροσώπων. Και αυτό που είπε στη συνέχεια η ανώτερη δικαστικός, ισοδυναμούσε με βόμβα. Ότι το συνταγματικό δικαστήριο εκτιμά ότι τελικά θα οδηγηθεί στην πλήρη ακύρωση των εκλογών. Στα επόμενα 40 λεπτά που ακολούθησαν η κυρία Σέλτινγκ διευκρίνισε ότι η άποψη αυτή έχει ήδη εδραιωθεί στο δικαστήριο και αναφέρει και επιχειρήματα, κυρίως ότι η ακεραιότητα των εκλογικών αποτελεσμάτων έχει πληγεί σημαντικά, ότι η εμπιστοσύνη των πολιτών στη δημοκρατία έχει τρωθεί και ότι αυτό μπορεί να "θεραπευτεί" μόνο με την επανάληψη ολόκληρης της διαδικασίας. "Χιλιάδες πολίτες δεν μπόρεσαν να ψηφίσουν, τα εκλογικά λάθη τεκμηριώθηκαν εν μέρει μόνο" υπογράμμισε η πρόεδρος του δικαστηρίου. "Στην εκλογική διαδικασία παραβιάστηκαν βασικές αρχές της ελευθερίας και της ισότητας των ψηφοφόρων, με θύματα χιλιάδες ψηφοφόρους, ακόμη κι αν εκ των υστέρων δεν μπορεί πλέον να θεμελιωθεί με τη βοήθεια συγκεκριμένου αριθμού. Αυτό οφείλεται μεταξύ άλλων στην ελλιπή τεκμηρίωση των γεγονότων". Σοβαρότατες κατηγορίες για ένα κράτος δικαίου.

Πότε το δικαστήριο μετά την προφορική διαδικασία θα εκδώσει οριστική απόφαση για την εγκυρότητα ή όχι του τοπικού εκλογικού αποτελέσματος στο Βερολίνο, παραμένει προς το παρόν ανοιχτό. Σύμφωνα με το πρόγραμμα οι ακροάσεις θα διαρκέσουν ακόμη 3 μήνες, δηλαδή μέχρι το τέλος του χρόνου. Για την προετοιμασία των εκλογών θα πρέπει να περάσουν άλλες 90 ημέρες, άρα το αργότερο μέσα στον επόμενο Μάρτιο θα πρέπει να διεξαχθούν. Τα κόμματα φυσικά δεν περιμένουν μέχρι τότε. Ο οιωνεί προεκλογικός αγώνας έχει ξεκινήσει. Ειδικά για τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Αριστερών υπό την τοπική πρωθυπουργό Φραντσίσκα Γκίφαι (SPD) ίσως να σήμαινε το τέλος μιας κυβερνητικής συγκατοίκησης λίγο πάνω από ένα χρόνο.

Η περίπτωση Γκιφάι

Όπως σημειώνει ο Ουλφ Πόσαρτ σε σχόλιό του στην Welt "το γεγονός ότι το Συνταγματικό Δικαστήριο του Βερολίνου εξετάζει την πλήρη επανάληψη των εκλογών για τη Βουλή του Βερολίνου αποτελεί νέο αποκορύφωμα μιας ανεύθυνης πολιτικής και διοικητικής αποτυχίας, για την οποία υπεύθυνα είναι τα κυβερνώντα κόμματα SPD και Πράσινοι ειδικότερα, αλλά και ο αριστερός εταίρος τους". Ατυχής περίπτωση και η ίδια η τοπική πρωθυπουργός, η οποία αναγκάστηκε παραιτηθεί τον Μάιο του 2021 από το υπουργείο Οικογένειας, μετά από καταγγελίες για λογοκλοπή του διδακτορικού της. Λίγο αργότερα της αφαιρέθηκε και ο τίτλος. Το πέρασμα από την κεντρική στην τοπική πολιτική αρένα ήταν γι αυτή η μόναδική διέξοδος για να επανέλθει στην εξουσία. Η συνέχεια ίσως αποδείξει ότι το πέρασμα είχε ημερομηνία λήξης. Τον τελευταίο λόγο έχει ο Βερολινέζος ψηφοφόρος.

Πάντως μετά από μια σειρά από καταξιωμένους τοπικούς πρωθυπουργούς, όπως ο μετέπειτα πρόεδρος της Δημοκρατίας Ρίχαρντ φον Βαϊτσέκερ, το Βερολίνο θεωρείται ο "μεγάλος ασθενής". Το χτίσιμο του νέου αεροδρομίου Βίλι Μπράντ διήρκεσε από το 2006 μέχρι το 2020. Το κόστος που ξεπέρασε τον προϋπολογισμό, υπολογίζεται στα 7 δις ευρώ. Ενεργειακή ασφάλεια; Δεν θα ήταν καθόλου απίθανο το σενάριο διακοπής ηλεκτρικού για 2 με 3 ώρες. Είναι μερικά μόνο ενδεικτικά παραδείγματα μιας πρωτεύουσας όπου η κακοδιαχείριση και η φτώχεια είναι ορατές. "Τα γερμανικά μεγάλα λόγια όταν πρόκειται για διδαχές προς τον υπόλοιπο κόσμο, γίνονται όλο και πιο ενοχλητικά" συνοψίζει στο σχόλιό του ο Ουλφ Πόσαρτ στην Welt. "Οι μεγάλες ανησυχίες για το πώς θα περάσουμε τον χειμώνα, πώς θα αποφύγουμε την αποβιομηχάνιση, τη διαρροή εγκεφάλων και την έλλειψη καινοτομίας εξακολουθούν να μην έχουν αντιμετωπιστεί. Είναι λυπηρό".

Ειρήνη Αναστασοπούλου/dpa/Welt/ZDF