Ο προεκλογικός αγώνας στην περιφέρεια της Μαδρίτης ξύπνησε μνήμες εμφυλίου. Η πολιτική αντιπαράθεση σφραγίστηκε από το μίσος εναντίον του αντιπάλου, κάτι που θέτει σε κίνδυνο τη Δημοκρατία, προειδοποίησε η El Pais. «Κομμουνισμός ή Ελευθερία», με αυτό το διαφιλονικούμενο σύνθημα η πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης Ισαβέλ Ντίας Αγιούσο, από το αντιπολιτευόμενο Λαϊκό Κόμμα ΡΡ, έκανε προεκλογικό αγώνα εναντίον των αριστερών κομμάτων. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις το ανατέλλον άστρο των συντηρητικών θα πάρει στις σημερινές εκλογές τον 40% των ψήφων διπλασιάζοντας τη δύναμη του κόμματος.

Συνασπισμός με το ακροδεξιό Vox;

Το ότι η 42χρονη πολιτικός αψηφούσε όλο το διάστημα ή εφάρμοζε με το ζόρι τα περιοριστικά μέτρα της κεντροαριστερής κυβέρνησης του Πέδρο Σάντσεθ παρά τον μεγάλο αριθμό νεκρών, συνέβαλε στο να αυξήσει τη δημοτικότητά της. Με τα λαϊκιστικά της μηνύματα οδήγησε την περιοχή των 6,8 εκ. σε έναν πολωτικό προεκλογικό αγώνα. Θα μπορέσει όμως να κυβερνήσει μόνη της η Ισαβέλ Ντίας Αγιούσο; Είναι μάλλον απίθανο και θα χρειαστεί εταίρο. Κι αυτός μπορεί να είναι μόνο οι εθνολαϊκιστές ακροδεξιοί του κόμματος Vox.Για τον επικεφαλής της αριστερής ριζοσπαστικής αριστεράς Unidas Podemos, Πάμπλο Ιγκλέσιας, που παραιτήθηκε από αντιπρόεδρος της κεντρικής κυβέρνησης για να γίνει υποψήφιος, το διακύβευμα δεν είναι λιγότερο από φασισμό ή δημοκρατία. Το Vox δρα όπως άλλα ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα. Σπάει ταμπού και επικρίνεται για αυτό, και εμφανίζεται ως θύμα του πολιτικού συστήματος. Οι προγραμματικές θέσεις του κόμματος, που το 2014 αποσπάστηκε από το Λαϊκό Κόμμα, θυμίζει έντονα την περίοδο του δικτάτορα Φράνκο. Προπαγανδίζει υπέρ ενός αυταρχικού κοινωνικού μοντέλου προβάλλοντας τις αρχές της λεγόμενης κλασσικής οικογένειας.

Πιστεύει ότι το καθεστώς αυτονομίας των Περιφερειών θα πρέπει να περιοριστεί απέναντι στις αυστηρές κεντρικές δομές του κράτους, τα αποσχιστικά κόμματα θα πρέπει να απαγορευτούν και οι παράτυποι μετανάστες να απελαύνονται. Το πρόγραμμα του Vox είναι αντισυνταγματικό και οικονομικά ανεφάρμοστο, παρατηρεί η εφημερίδα La Vanguardia. Τα μηνύματά του απευθύνονται σε ψηφοφόρους, που αισθάνονται άβολα σε μια ανοιχτή και πλουραλιστική κοινωνία. Υπολογίζεται ότι στις σημερινές εκλογές θα αποσπάσει γύρω στο 9% των ψήφων. «Θα προσφέρουμε στην Ατζούσο τις ψήφους μας, αλλά θέτοντας όρους» υποστηρίζει η επικεφαλής της εκλογικής λίστας για τη Μαδρίτη Ροσίο Μοναστέριο. Αλλά για ποιες προϋποθέσεις πρόκειται;. «Θα τις αποκαλύψουμε στις 5 Μαΐου».

Η Ισπανίδα Τραμπ;

Στην εξωτερική πολιτική το κόμμα θέλει να θέσει εκτός ισχύος τη Συμφωνία του Σένγκεν που αίρει τους συνοριακούς ελέγχους, μέχρις ότου «αυτοί οι εγκληματίες», όπως οι Καταλανοί αποσχιστές, σταματήσουν να καταφεύγουν στο εξωτερικό και η Μαφία πάψει να μετακινεί παράνομα μετανάστες. Σε ότι αφορά στην ΕΕ το Vox υποστηρίζει ότι θα πρέπει να μετατραπεί σε μια "συμμαχία πατρίδων" και η Ισπανία να αποκτήσει περισσότερο βάρος στις Βρυξέλλες. Τα ΜΜΕ παρακολουθούν από κοντά τα πεπραγμένα του Vox στη Μαδρίτη και παρατηρούν μεγαλύτερη ριζοσπαστικοποίηση στις θέσεις του, προκειμένου «να διαφοροποιηθεί σαφέστερα από την Αγιούσο». Είναι αλήθεια ότι η πρόεδρος της Περιφέρειας της Μαδρίτης ψαρεύει όλο και πιο απροκάλυπτα ψηφοφόρους από τον ακροδεξιό χώρο. Εφημερίδες, όπως η El Periodico ή η Público της κόλλησαν το προσωνύμιο της «Ισπανίδας Τραμπ». Πρόσφατα στον τηλεοπτικό σταθμό Telecinco η Αγιούσο απάντησε στην κατηγορία ότι πολιτικά έχει μετακινηθεί πολύ προς τον δεξιό χώρο: «Όταν σε αποκαλούν φασίστα, τότε ξέρεις ότι τα κάνεις όλα καλά, ότι βρίσκεσαι στη σωστή πλευρά της ιστορίας». Αποκαλεί μάλιστα "δικτατορία" την εκλεγμένη κεντροαριστερά κεντρική κυβέρνηση.

Αλλά οι εστιάτορες της Μαδρίτης δεν το αμφισβητούν. Για μια μεγάλη πλειοψηφία η Αγιούσο είναι μια Santa, μια αγία, που τους έσωσε από την κατάρρευση. «Σε ευχαριστούμε Αγιούσο», «είμαστε όλοι Αγιούσο», τέτοια κι άλλα συνθήματα μπορεί κανείς να διαβάσει σε άπειρα προεκλογικά πλακάτ στην Calle Ponzano, τον μεγαλύτερο υπαίθριο χώρο για πάρτι και ταβέρνες της πρωτεύουσας. «Χάρη σε αυτήν είμαστε ακόμη ζωντανοί» λέει ο Χοσέ, ιδιοκτήτης  του εστιατορίου «Vagalume». Λίγα μέτρα πιο κάτω ο Πάμπλο από το εστιατόριο «La Parroquia de Pablo» και ο Χαβιέ από την μπιραρία Fide είναι ευγνώμονες. «Της χρωστάμε τα πάντα». Το ίδιο λένε κι άλλοι συνάδελφοί τους. «Θα ψηφίσουμε την Αγιούσο, ποιον άλλο;». Η γυναίκα που αναβάθμισε τη ζυθοποσία και τα πάρτι και τα συμπεριέλαβε στο προεκλογικό της πρόγραμμα, ονομάστηκε από τη δημόσια τηλεόραση RTVE «Βασίλισσα των ταβερνών».

Γιαν Ούβε Ρονεμπούργκερ/dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου