«Δεν μπορούμε να περιμένουμε το εμβόλιο». Με αυτά τα λόγια ο απερχόμενος γενικός διευθυντής της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών ΙΑΤΑ Αλεξάντρ ντε Ζουνιάκ εντείνει τις πιέσεις προκειμένου να επισπευσθεί η επανεκκίνηση των αερομεταφορών τους επόμενους μήνες με τη βοήθεια μαζικών rapid test κορωνοϊού. Η πανδημία κατέφερε μεν βαρύ πλήγμα στον κλάδο τους τελευταίους μήνες, εντούτοις οι περισσότερες κατάφεραν να επιβιώσουν. Το 2020 μετακινήθηκαν «μόλις» 1,8 δις άνθρωποι με αεροπλάνα, από 4,5 δις το 2019. Σύμφωνα με την ΙΑΤΑ, η δραματική αυτή συρρίκνωση του αριθμού των επιβατών κατά 60,5% οδήγησε σε πτώση του τζίρου κατά 500 δις στα 328 δις δολάρια. Οι εκτιμώμενες απώλειες ανέρχονται στα 118,5 δις δολάρια (99,9 δις ευρώ). Στα ποσά αυτά δεν περιλαμβάνονται οι απώλειες των επίσης βαριά δοκιμαζόμενων αεροδρομίων και των παρόχων υπηρεσιών σε αυτά. 

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του συνδέσμου ADV, το 2020 και 2021 τα γερμανικά αεροδρόμια θα είναι αντιμέτωπα με συνολικές απώλειες ύψους 3 δις ευρώ, γεγονός που θέτει σε άμεσο κίνδυνο το ένα τέταρτο περίπου των 180.000 θέσεων εργασίας σε αυτά. Οι διαχειριστές του αεροδρομίου Παντερμπόρν-Λίπσταντ (περιφ. αεροδρόμιο στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία) ήταν από τους πρώτους που κήρυξαν πτώχευση και δεν αποκλείεται να ακολουθήσουν κι άλλοι. Η γερμανική κυβέρνηση προτίθεται μεν να συνδράμει τα αεροδρόμια, επιμένει ωστόσο σε ισότιμη συμμετοχή των ομόσπονδων κρατιδίων που στις περισσότερες περιπτώσεις είναι μέτοχοι των αεροδρομίων. 

Ανάκαμψη υπό προϋποθέσεις

H IATA αναμένει αύξηση της ζήτησης και σταδιακή ανάκαμψη από τα μέσα της ερχόμενης χρονιάς, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι θα μοιραστούν άμεσα και μαζικά τα νέα εμβόλια και ότι θα αρχίσουν να ταξιδεύουν και πάλι περισσότεροι άνθρωποι κάνοντας χρήση των rapid tests. Ο εκτιμώμενος τζίρος για το 2021 ανέρχεται στα 459 δις δολάρια, με τις ζημίες να περιορίζονται στα 39 δις δολάρια. Περίπου 12 δις των απωλειών θα επωμιστούν οι ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρίες που λόγω της σχετικά μικρής εσωτερικής αγοράς εξαρτώνται σε μεγαλύτερο βαθμό από τις διεθνείς πτήσεις απ΄ ότι οι Αμερικανοί, οι Ρώσοι ή οι Κινέζοι. 

Οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο τομέας των ταξιδιών μεσαίων αποστάσεων θα ανακάμψει γρηγορότερα από τα μακρινά ταξίδια. Εκτιμάται επίσης ότι μεγαλύτερη ζήτηση θα έχουν καταρχήν τα τουριστικά και όχι τα επαγγελματικά πακέτα. Γεγονός είναι ότι η πανδημία έχει επιφέρει τεράστια ώθηση στην ψηφιοποίηση, η οποία θα καταστήσει μελλοντικά περιττά πολλά χρονοβόρα και κοστοβόρα ταξίδια που γίνονται για επαγγελματικούς λόγους. 

Σημαντικό στήριγμα για τη βιομηχανία των αερομεταφορών ήταν και παραμένουν κατά τη διάρκεια της πανδημίας οι εμπορευματικές πτήσεις. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα τα έσοδα από τις πτήσεις cargo έσωσαν στην κυριολεξία τις αεροπορικές. Εν όψει και της παγκόσμιας διανομής των εμβολίων οι προοπτικές του συγκεκριμένου κλάδου είναι ιδιαίτερα ευοίωνες.

Μικρότερη προσφορά-χαμηλότερες τιμές

Την επόμενη χρονιά ωστόσο οι επιβάτες θα έχουν να επιλέξουν μεταξύ λιγότερων προορισμών και πτήσεων καθώς οι αεροπορικές προσαρμόζουν την προσφορά τους. Τον περασμένο Απρίλιο συνδέονταν στην Ευρώπη μόλις 2.110 ζευγάρια πόλεων με απευθείας πτήσεις. Προ πανδημίας ήταν πάνω από 9.000. 

Πολλοί προορισμοί θα είναι πλέον προσβάσιμοι μόνο με ενδιάμεσες στάσεις, γεγονός που θα ωφελήσει καταρχήν τους μεγάλους συγκοινωνιακούς κόμβους, όπως τη Φρανκφούρτη, το Παρίσι ή το Άμστερνταμ. 

Οι δε τιμές των εισιτηρίων υποχώρησαν κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών και η χαμηλού κόστους Ryanair έχει προαναγγείλει ήδη εν όψει επανεκκίνησης μια επιθετική τιμολογιακή πολιτική. Η εταιρία αναμένεται να αξιοποιήσει παράλληλα και πάλι τα ιδιαίτερα οικονομικά αεροσκάφη τύπου Boeing 737 Max, τα οποία είχαν αποσυρθεί τον Μάρτιο του 2019 μετά από δυο δυστυχήματαπου είχαν προκαλέσει το θάνατο συνολικά 346 ανθρώπων. Μετά τις τεχνικές αναβαθμίσεις αναμένεται να λάβουν την έγκριση και για τους ευρωπαϊκούς αιθέρες. 

Όπως σημειώνουν άνθρωποι του κλάδου, αεροπορικές εταιρίες που πνέουν τα λοίσθια έχουν συνήθως έναν «αργό θάνατο», καθώς συχνά η επιβίωσή τους είναι και θέμα εθνικού γοήτρου. Το 2020 οι κυβερνήσεις έχουν δαπανήσει ήδη 173 δις ευρώ για τη διάσωση των εθνικών τους αερομεταφορέων ενώ η ΙΑΤΑ αναμένει να διατεθούν τουλάχιστον άλλα 80 δις ευρώ. Άμεσα «υποψήφια» για ένεση δισεκατομμυρίων είναι η Air France-KLM.

Η ημικρατική πλέον Lufthansa αντλεί και πάλι φρέσκα κεφάλαια από τις κεφαλαιαγορές, με διακηρυγμένο στόχο να περιορίσει την κρατική συμμετοχή των 9 δις ευρώ. Η γερμανική εταιρία προχωρά την ίδια ώρα σε σειρά περικοπών και δομικών αλλαγών, με την κατάργηση χιλιάδων θέσεων εργασίας. 

Κρίστιαν Έμπνερ (dpa)

Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης