Ανάλυση για το οικονομικό μέλλον της Ελλάδας και την στρατηγική του πρωθυπουργού δημοσιεύει η εφημερίδα Handelsblatt. Υπό τον τίτλο «Θερμό φθινόπωρο για τον Τσίπρα» ο αρθρογράφος αναφέρει: «Ο Αλέξης Τσίπρας έχει ένα στόχο: Σε ένα χρόνο, τον Αύγουστο του 2018, η Ελλάδα να σταθεί και πάλι στα πόδια της και να μπορεί να αναχρηματοδοτηθεί από τις αγορές – έπειτα από οκτώ χρόνια εξάρτησης από τους διεθνείς δανειστές. Έτσι ο Τσίπρας θα μπορούσε επιτέλους να εκπληρώσει αυτό που υποσχέθηκε ήδη για το 2015: να βγάλει τη χώρα από την κρίση».
Στη συνέχεια σημειώνεται η δυσκολία της εφαρμογής των συμφωνηθέντων: «Το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που πρέπει να εφαρμόσει τώρα ο Τσίπρας είναι πολύ απαιτητικό. Πολλά σημεία βρίσκουν τον Σύριζα ιδεολογικά τελείως αντίθετο. Για παράδειγμα θα πρέπει οι εργαζόμενοι του δημοσίου να περνούν τακτικά από αξιολόγηση. Αυτό βρίσκει αντίθετους τους δημόσιους υπαλλήλους, οι οποίοι μέχρι τώρα είχαν συνηθίσει να παίρνουν προαγωγή ανεξάρτητα από ικανότητες και απόδοση.

(…) Ακόμη όμως και αν τα καταφέρει (σ.σ. να εφαρμόσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων αλλά και να βγει στις αγορές), κάτι το οποίο θα ήταν ένα μικρό θαύμα αν σκεφτεί κανείς τις μέχρι τώρα καθυστερήσεις, ακόμη και τότε δεν διασφαλίζεται ότι τον επόμενο χρόνο η Ελλάδα θα πετύχει την οριστική έξοδο από το πρόγραμμα. Τους επενδυτές ανησυχεί προ πάντων το χρέος που αγγίζει σχεδόν το 180% του ΑΕΠ». Τέλος ο δημοσιογράφος επισημαίνει ότι στην Ευρώπη υπάρχουν σκέψεις για την Ελλάδα και για την μεταμνημονιακή εποχή: «Στην ΕΕ και στον κύκλο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης υπάρχει η σκέψη να συνδράμουν τη χώρα μετά το τέλος του τρέχοντος προγράμματος με μια πιστωτική γραμμή. Ένα τέτοιο δίκτυ ασφαλείας θα μπορούσε να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και να μειώσει τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων. (…) Μία πιστωτική γραμμή θα σήμαινε όμως ότι η Ελλάδα θα συνέχιζε να βρίσκεται υπό την αυστηρή επιτήρηση των χρηματοδοτών: Οι κανονισμοί του ESM προβλέπουν έλεγχο κάθε τρεις μήνες. Επομένως ο Τσίπρας που ήθελε να διώξει την Τρόικα ήδη το 2015, δεν πρόκειται να την ξεφορτωθεί τόσο γρήγορα».

Το σχέδιο του Σόιμπλε για τον ESM

Σε άλλο άρθρο της η ίδια εφημερίδα υπό τον τίτλο «Ένα ταμείο για δύσκολους καιρούς» αναφέρεται στα σχέδια του γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για τη μετατροπή του ESM σε ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο (ΕΝΤ).

Όπως σημειώνει η εφημερίδα, «ο Σόιμπλε είναι γνωστός για το καυστικό του χιούμορ. Κάποια μέρα θα του στήσουν μνημείο στην Ελλάδα, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για το ότι ανάγκασε τη χώρα να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, φέρεται να είπε την περασμένη εβδομάδα σε προεκλογική συγκέντρωση. Ο χριστιανοδημοκράτης πολιτικός είναι πεπεισμένος ότι χωρίς μεταρρυθμίσεις η Ελλάδα δεν θα πετύχει ποτέ».

Σύμφωνα με την Handelsblatt, «η διάσωση της Ελλάδας απασχολεί τον Σόιμπλε πάνω από επτά χρόνια ενώ η χώρα της κρίσης αποτελεί θέμα και σε αυτόν τον προεκλογικό αγώνα. Σε περίπτωση που η Αθήνα χρειαστεί το 2018 εκ νέου βοήθεια, τότε ο Σόιμπλε προτίθεται να θέσει το τέταρτο πρόγραμμα διάσωσης σε μια νέα βάση. Μετά τη διαμάχη των τελευταίων χρόνων με το ΔΝΤ για τη συμμετοχή του στη διάσωση της Αθήνας, ο γερμανός υπουργός Οικονομικών θέλει να κρατήσει το ΔΝΤ μελλοντικά εκτός Ευρώπης και αντ΄ αυτού να μετατρέψει τον ευρωπαϊκό μηχανισμό διάσωσης ESM σε ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο. Η ιδέα αυτή απασχολεί τον Σόιμπλε εδώ και καιρό και την προωθεί. Σε συνέντευξή του στη Stuttgarter Zeitung εξειδίκευσε τα σχέδιά του αυτά: ο ESM θα πρέπει να παίξει μεγαλύτερο ρόλο στην πρόληψη κρίσεων στην Ευρωζώνη , είπε ο Σόιμπλε. Αυτό δεν ισχύει μόνον όταν μια χώρα δυσκολεύεται να αντεπεξέλθει στις οικονομικές της υποχρεώσεις, αλλά επίσης 'όταν μια τραπεζική κρίση ή μια τεράστια φυσική καταστροφή οδηγούν μια χώρα στα όριά της'. Με τις δηλώσεις του αυτές ο γερμανός υπουργός Οικονομικών προκάλεσε αρκετή ανησυχία. Οι 'φυσικές καταστροφές' είναι ένας ευρύς όρος. Θα μπορούσε δηλαδή η Ιταλία με κάθε σεισμό να ζητά χρήματα από το ευρωπαϊκό νομισματικό ταμείο;», διερωτάται ο αρθρογράφος. Η εφημερίδα αναφέρεται στη συνέχεια σε χθεσινό δημοσίευμα της Bild που υποστήριξε ότι ο Β. Σόιμπλε προετοιμάζει οικονομική βοήθεια για τις χώρες της νοτίου Ευρώπης από την πίσω πόρτα, πληροφορίες, τις οποίες διέψευσε όμως στο μεταξύ εκπρόσωπός του. Τα σχέδιά του, σύμφωνα με την ΗΒ, δείχνουν περισσότερο προς την αντίθετη κατεύθυνση. «Ο Σόιμπλε ελπίζει ότι ένα ισχυρό ΕΝΤ θα παρακολουθεί πιο ανεξάρτητα και συνεπώς πιο αυστηρά τους προϋπολογισμούς των χωρών της ΕΕ απ' ό,τι η πολιτικοποιημένη κατά τον ίδιο Κομισιόν στις Βρυξέλλες. Ο Σόιμπλε εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο να θεμελιώσει με την αναδιοργάνωση του ESM και έναν μηχανισμό για χρεοκοπίες κρατών στην ΕΕ».

Σύμφωνα με την ΗΒ, «ο Σόιμπλε ερωτεύτηκε την ιδέα όχι μόνον γι' αυτό το λόγο. Η δημιουργία του ΕΝΤ θα ήταν δυνατή χωρίς μεγάλες αλλαγές των συνθηκών, για τις οποίες δεν υπάρχουν πλειοψηφίες στην παρούσα φάση. Εντούτοις μια τέτοια απόφαση θα έστελνε το μήνυμα ότι η εμβάθυνση της νομισματικής ένωσης προχωρά. Ειδικά ο οπαδός της Ευρώπης Εμανουέλ Μακρόν αναμένεται να πιέσει μετά τις γερμανικές εκλογές προκειμένου να γίνουν περαιτέρω βήματα εμβάθυνσης. Το Ταμείο είναι μια από τις ελάχιστες προτάσεις που βρίσκουν τη σύμφωνη γνώμη τόσο του γάλλου προέδρου όσο και της γερμανίδας καγκελαρίου Μέρκελ. Προς το παρόν όμως πολλά ερωτήματα παραμένουν ανοιχτά ενώ ο καθένας αντιλαμβάνεται την ιδέα διαφορετικά. Την ώρα που οι Γερμανοί βλέπουν στο ΕΝΤ την ευκαιρία να ενισχύσουν τους κανόνες για το χρέος, οι χώρες της νοτίου Ευρώπης ευελπιστούν να αποκτήσουν μέσω του Ταμείου ευκολότερη πρόσβαση σε φρέσκο χρήμα. 'Σίγουρα ο ESM δεν θα αναδιοργανωθεί έτσι ώστε να εγκρίνονται με το παραμικρό χρήματα του ΕΝΤ για μια χώρα', λέει το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών. «(...) Έχουμε πάντα στο μυαλό μας να μην οδηγηθούμε σε μια κοινοτικοποίηση ρίσκων. Βέβαια κάποτε όλοι πίστευαν ότι και το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα οδηγούσε στην οικονομική πειθαρχία στην Ευρώπη. Επί χρόνια οι Νοτιοευρωπαίοι προσάρμοζαν το σύμφωνο, καταφέρνοντας να εξαιρούν συνεχώς δαπάνες από τα ελλείμματά τους. Στο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο ο κίνδυνος θα ήταν να εφευρίσκουν οι χώρες κάθε τόσο νέους δημιουργικούς τρόπους για να αποσπούν χρήματα».

Ελληνική λοταρία

Η είδηση ότι στην Ελλάδα θα γίνεται λοταρία ως επιβράβευση για εκείνους που πραγματοποιούν τις συναλλαγές τους με κάρτα, σχολιάζεται από τον γερμανικό τύπο.

«Με λοταρία θέλει να επιβραβεύσει η Ελλάδα αυτούς που πληρώνουν με κάρτα» γράφει το περιοδικό Spiegel και αναφέρει αναλυτικά: «Εδώ και καιρό η ελληνική κυβέρνηση ψάχνει τρόπους για να πατάξει τη διαδεδομένη φοροδιαφυγή. Το 2015 ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης ήθελε να εκπαιδεύσει απλούς πολίτες σε εφοριακούς ελεγκτές, οι οποίοι θα έβγαιναν στο κυνήγι των φοροφυγάδων με κρυφές κάμερες και μικρόφωνα. Η πρόταση της λοταρίας είναι σίγουρα πιο κατάλληλη».
Πάντως το περιοδικό ασκεί κριτική στο σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης: «Το σχέδιο αυτό όμως ενδέχεται να ευνοήσει τους ούτως ή άλλως προνομιούχους πλούσιους της Ελλάδας. Σύμφωνα με δημοσιεύματα ο αριθμός των λαχείων θα εξαρτάται από το ποσό που θα έχει δαπανηθεί. Επομένως πολίτες με μεγάλο βαλάντιο θα έχουν σαφώς μεγαλύτερες πιθανότητες να κερδίσουν απ' ό,τι απλοί καταναλωτές. Σημειώνεται πάντως ότι η απάτη με τον ΦΠΑ παρατηρείται ιδιαίτερα σε μικρά ποσά σε καταστήματα και εστιατόρια». 

Το περιοδικό Focus βλέπει την εν λόγω κίνηση μάλλον με θετικό μάτι αφού το σχετικό άρθρο του φέρει τον τίτλο: «Η Ελλάδα καταπολεμά με ένα απλό τρόπο τη φοροδιαφυγή». Συγκεκριμένα επισημαίνει: «Όπως έγινε γνωστό πριν από μερικές εβδομάδες, 3,8 εκ. έλληνες πολίτες και επιχειρήσεις χρωστούν στο κράτος συνολικά 95 δις €. Για να εισπράξει το κράτος τουλάχιστον ένα μέρος των χρεών, προσπαθεί να κινητοποιήσει τον εφοριακό έλεγχο και να δελεάσει τους ανθρώπους με διάφορα μέσα μεταξύ άλλων και με τη φορολοταρία».

Έλλειψη ιστορικής συνείδησης

Αντιδράσεις προκαλεί το τελευταίο πρωτοσέλιδο του Stern. Το γερμανικό περιοδικό κυκλοφορεί με μία ψηφιακά επεξεργασμένη φωτογραφία του Ντόναλντ Τραμπ που εμφανίζεται να χαιρετά ναζιστικά, τυλιγμένος στην αμερικανική σημαία και υπό τον τίτλο «Ο αγών του» που παραπέμπει στον Χίτλερ.

Καυστικό σχόλιο δημοσιεύει η εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung: «Ο Ντόναλντ Τραμπ πάντα κάνει για πρωτοσέλιδο. Το εξώφυλλο του νέου Stern όμως με το σλόγκαν ‘Ο αγών του' δείχνει έλλειψη ιστορικής συνείδησης. Ο Ντόναλντ Τραμπ πάντα πουλάει και ο Χίτλερ ούτως ή άλλως. Πόσος ντόρος λοιπόν θα γινόταν εάν έβαζε κανείς τον Τραμπ στο εξώφυλλο να χαιρετά ναζιστικά και να έγραφε από κάτω ‘Ο αγών του'; Αυτό εγγυάται ένα μάξιμουμ δημοσιότητας την οποία και πέτυχε το Stern. Θα μπορούσε όμως και να πάρει βραβείο για τον πιο ηλίθιο πρωτοσέλιδο της χρονιάς».

 

Αλεξάνδρα Κοσμά