Πυροτεχνήματα, αλυσίδες με πολύχρωμα φωτάκια και μια θάλασσα από σημαίες της ΕΕ ήταν ο διάκοσμος στις πρωτεύουσες 10 χωρών, όταν πριν από ακριβώς 15 χρόνια, γίνονταν πλήρη μέλη της ΕΕ. Επρόκειτο για οκτώ χώρες της ανατολικής Ευρώπης, την Κύπρο και τη Μάλτα. Το ίδιο εντυπωσιακές ήταν και οι εκδηλώσεις στις Βρυξέλλες με τη θερμή υποδοχή των νέων μελών. Σήμερα, ο αρχιτέκτονας αυτής της διεύρυνσης, πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τότε αρμόδιος Επίτροπος, Γκίντερ Φερχόιγκεν μιλά στη DW για το πιο επιτυχημένο εγχείρημα στην ιστορία της ΕΕ. «Δεν γνωρίζω εάν υπό τις σημερινές συνθήκες ένα τέτοιο εγχείρημα θα είχε επιτυχία. Κάνοντας πάντως μια ανασκόπηση, θα έλεγα ότι ισοδυναμεί με θαύμα αυτό που τότε κατορθώσαμε. Έγινε εφικτό, επειδή οι ίδιοι οι λαοί, οι Πολωνοί, οι Τσέχοι, οι Ούγγροι και οι άλλοι, έδειξαν τη σθεναρή θέληση να εξασφαλίσουν το μέλλον τους στην ΕΕ».

«Όχι δυο μέτρα και δύο σταθμά»

Ο Γκίντερ Φερχόιγκεν απορρίπτει αιτιάσεις που ακούγονται από επίσημα χείλη ότι η κρίση, την οποία διέρχεται σήμερα η ΕΕ, οφείλεται στην προς ανατολάς διεύρυνση. «Σε καμιά περίπτωση οι χώρες αυτές δεν ευθύνονται για τη σημερινή συνταγματική, οικονομική και δημοσιονομική κρίση και δεν εμπόδισαν σε κανένα σημείο την εξέλιξη της ΕΕ» υπογραμμίζει. Ο πρώην Επίτροπος Διεύρυνσης παίρνει αποστάσεις και από τον τρόπο που επικρίνεται η Πολωνία για έλλειψη σεβασμού στις αρχές του κράτους δικαίου. Ναι μεν, όπως τονίζει, η σημερινή πολωνική κυβέρνηση υποστηρίζει τα εθνικά συμφέροντα περισσότερο από ότι τα ευρωπαϊκά, αλλά πρόκειται για μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση.

«Διατηρώ κριτική ματιά σε γεγονότα σε μια σειρά από άλλες χώρες και θα πρέπει να τονίσω ότι δεν πρέπει να κρίνουμε με δύο μέτρα και δύο σταθμά. Όταν κάνουμε λόγο για ευρωσκεπτικιστικά ή ακόμη και εχθρικά προς την Ευρώπη κόμματα και κινήματα στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν, και μάλιστα από πολύ παλαιότερα, και σε άλλες χώρες. Παρακολουθώ την κατάσταση στη Γαλλία, την Ιταλία, την Αυστρία ή την Ολλανδία και πραγματικά δεν μπορώ να αντιληφθώ, γιατί επικεντρωνόμαστε μόνο στο τι δεν πηγαίνει καλά στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη. Μια δημοκρατία χρειάζεται χρόνο για να αναπτυχθεί πλήρως».

Πλούσιες και φτωχές χώρες

Ο γερμανός πρώην Επίτροπος Διεύρυνσης βλέπει με ανησυχία το μέλλον της ΕΕ και επισημαίνει τον κίνδυνο περαιτέρω διολίσθησης σε μια διαδικασία διάλυσης του συνεκτικού ιστού της. Και απορρίπτει απόψεις για μια πολιτική ευρωπαϊκής ενσωμάτωση σε δύο ομάδες, που θα περιλαμβάνει έναν πυρήνα πλούσιων χωρών με τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ολλανδία και τις χώρες τις βόρειας Ευρώπη, και των υπόλοιπων λιγότερο ανεπτυγμένων. «Θα ήταν μιαν Ευρώπη πρώτης και δεύτερης κατηγορίας, κι αυτό δεν εναρμονίζεται με την ιδέα της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης». 

Καταρζίνα Ντομαγκάλα/dw

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου