Μετά από πολυετείς διαπραγματεύσεις, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε για πρώτη φορά στην ιστορία μια διεθνή συνθήκη για τον έλεγχο του διεθνούς εμπορίου συμβατικών όπλων.

154 χώρες μέλη του διεθνούς οργανισμού, ανάμεσά τους και η Γερμανία, ψήφισαν την Τρίτη υπέρ κοινών προδιαγραφών στο πεδίο αυτό που περιλαμβάνει όλα τα συμβατικά όπλα, από ελαφρά όπλα, μέχρι τεθωρακισμένα και πολεμικά πλοία. 23 αντιπροσωπείες απείχαν της ψηφοφορίας, μεταξύ των οποίων η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία, το Σουδάν και η Ινδονησία, ενώ το κείμενο της συνθήκης καταψήφισαν η Συρία, το Ιράν και η Βόρεια Κορέα.

Η Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων καθορίζει τις παγκόσμιες κατευθυντήριες αρχές που θα διέπουν την πώληση των όπλων. Απαγορεύει στα κράτη την εξαγωγή συμβατικών όπλων σε χώρες όπου θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για πράξεις γενοκτονίας, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, εγκλήματα πολέμου και τρομοκρατία. Προβλέπεται επίσης η οικοδόμηση μηχανισμών ελέγχου για τον έλεγχο των εξαγωγών.

Πρώτες αντιδράσεις

Όπως εκτίμησε ο επικεφαλής της Διάσκεψης για τον Αφοπλισμό, πρεσβευτής της Αυστραλίας Πίτερ Γούλκοτ: «Η συνθήκη φέρνει μια νέα μορφή διαφάνειας και υπευθυνότητας για όλες τις χώρες. Θα συμβάλει επίσης στον περιορισμό του ανθρώπινου πόνου και στο να σώζονται ζωές».

Για «ιστορική διπλωματική επιτυχία» και «νίκη των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο» έκανε λόγο ο γ.γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν. Τη συμφωνία χαιρέτισε ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι αλλά και ο γερμανός ομόλογός του Γκίντο Βεστερβέλε, που χαρακτήρισε τη συνθήκη «ορόσημο στις προσπάθειες για τον έλεγχο των εξοπλισμών και την ασφάλεια».

Επόμενο βήμα η επικύρωση

Ζητούμενο τώρα, όπως υπογράμμισε και ο Γκ. Βεστερβέλε, είναι να τεθεί άμεσα σε ισχύ η συνθήκη. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να επικυρωθεί από 50 χώρες. Σύμφωνα με τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις, αυτό μπορεί να γίνει μέχρι τον προσεχή Ιούνιο. Οι πιο απαισιόδοξοι ωστόσο υποστηρίζουν ότι η διαδικασία επικύρωσης μπορεί να διαρκέσει έως και δύο χρόνια.

Θετικές είναι και οι πρώτες αντιδράσεις ανθρωπιστικών οργανώσεων. «Για πρώτη φορά έχουμε μια δεσμευτική συμφωνία που ρυθμίζει το πιο θανατηφόρο επάγγελμα του κόσμου, το εμπόριο όπλων», σχολίασε η εκπρόσωπος της μη κυβερνητικής οργάνωσης Oxfam Άννα Μακντόναλντ για να προσθέσει: «Το ζητούμενο τώρα είναι οι χώρες που ψήφισαν υπέρ της συνθήκης να την εφαρμόσουν και μάλιστα στη βάση των καλύτερων δυνατών στάνταρ που θα δυσχεραίνουν τις εξαγωγές».

Για μια «ιστορική στιγμή», τέλος, έκανε λόγο η Διεθνής Αμνηστία.


Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής