Η ξηρασία είναι γενικώς σύνηθες φαινόμενο στη Σικελία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Φέτος όμως οι επιπτώσεις ήταν πολύ πιο σοβαρές – σε ολόκληρο το ιταλικό μεσογειακό νησί οι συνθήκες είναι άκρως ανησυχητικές, με πολλά χωράφια αλλά και λίμνες να έχουν ξεραθεί εντελώς.

Οι αγρότες βρίσκονται αντιμέτωποι με την καταστροφή: οι σοδειές είναι πολύ μικρότερες και πολλοί κτηνοτρόφοι αναγκάζονται να σφάξουν τα ζώα τους, προτού αυτά αδυνατήσουν κι άλλο εξαιτίας της έλλειψης νερού. Σε πολλές περιοχές το νερό διατίθεται με δελτίο και οι κάτοικοι σχηματίζουν ουρές για να πάρουν νερό από τις δημόσιες βρύσες.

Κατάσταση έκτακτης ανάγκης

Η τοπική κυβέρνηση έχει κηρύξει ήδη κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η ιταλική περιβαλλοντική αρχή ISPRA έχει κατατάξει το νησί στο υψηλότερο επίπεδο κινδύνου λόγω της ξηρασίας, ενώ και το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών προειδοποιεί όσους πρόκειται να ταξιδέψουν στην περιοχή.

Τα προηγούμενα χρόνια οι κάτοικοι της Σικελίας είχαν βρεθεί κι άλλες φορές αντιμέτωποι με μακρές περιόδους ξηρασίας χωρίς βροχοπτώσεις. Έτσι, το νησί έχει πλέον υποδομές για την αποθήκευση νερού σε ειδικές δεξαμενές, το οποίο εν συνεχεία μεταφέρεται σε απομακρυσμένες περιοχές. Φέτος όμως τίποτα απ’ όλα αυτά δεν ήταν αρκετό – τώρα έχουν κινητοποιηθεί ειδικά δεξαμενόπλοια, τα οποία μεταφέρουν νερό από την υπόλοιπη Ιταλία στη Σικελία.

Ο ανθρώπινος παράγοντας

Σύμφωνα με έκθεση του μηχανικού περιβάλλοντος Λεονάρντο Νότο από το Πανεπιστήμιο του Παλέρμο, οι βροχές θα είναι ολοένα και λιγότερες μέσα στα επόμενα χρόνια  και οι ελάχιστες βροχοπτώσεις που θα σημειώνονται κάθε χρόνο θα είναι όλο και πιο ισχυρές.

Πάντως οι ειδικοί εκτιμούν πως η έλλειψη νερού στη Σικελία οφείλεται εν μέρει και στον ανθρώπινο παράγοντα: σημαντικό μέρος από το δίκτυο σωληνώσεων του νησιού είναι απαρχαιωμένο, με αποτέλεσμα να χάνεται σημαντική ποσότητα νερού. Εκτός αυτού δεν έχει σχεδιαστεί καμία στρατηγική για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, ενός προβλήματος που υπάρχει εδώ και χρόνια στην περιοχή. Η έλλειψη νερού οφείλεται έτσι σε έναν συνδυασμό αιτιών: αφ’ ενός μεν στις λιγοστές βροχοπτώσεις κατά τους χειμερινούς μήνες και τις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, αφ’ ετέρου δε στην αδράνεια της πολιτικής ηγεσίας και την κακή διαχείριση των αποθεμάτων νερού.

Οργισμένοι οι αγρότες και οι κάτοικοι

Αγρότες και κάτοικοι κατηγορούν τους πολιτικούς πως, αν και κάθε χρόνο προβαίνουν σε διάφορες εξαγγελίες για την αντιμετώπιση του προβλήματος, εν τέλει δεν συμβαίνει σχεδόν τίποτα.

«Αναρωτιέμαι πραγματικά τι κάνουν οι πολιτικοί», λέει οργισμένος ο Τζιοβάνι Μπονάνο, καλλιεργητής φραγκόσυκων. Στη Ρώμη και το Παλέρμο δαπανώνται εκατομμύρια ευρώ. «Δεν είναι αυτό όμως που χρειαζόμαστε. Χρειαζόμαστε καλύτερους ταμιευτήρες και πηγάδια», λέει ο Μπονάνο. «Ο πραγματικός αγρότης αγαπάει τη γη του, σηκώνεται κάθε πρωί και μοχθεί γι’ αυτήν. Θέλουμε να μπορούμε να δουλέψουμε». Η δυσαρέσκεια των κατοίκων εντείνεται και από το γεγονός ότι ενώ οι ταμιευτήρες νερού του νησιού αδειάζουν, σε πολλές τουριστικές περιοχές οι πισίνες είναι ακόμη γεμάτες.

Ανησυχία για τις επιπτώσεις στον τουρισμό

Οι αρχές της Σικελίας προσπαθούν πολύ ώστε οι παραθεριστές να μην καταλάβουν τίποτα από τη λειψυδρία και την ξηρασία στο νησί. Στα νότια του νησιού όπου υπάρχουν και τα μεγαλύτερα προβλήματα, υπάρχει και η Κοιλάδα των Ναών στο Αγκριτζέντο, μία από τις πιο δημοφιλείς τουριστικές ατραξιόν της Σικελίας. Παρ’ ότι όμως δίνεται προτεραιότητα στην παροχή νερού και παρά τις προσπάθειες των αρχών να καθησυχάσουν τους τουρίστες, τα ιταλικά μέσα αναφέρουν πως υπάρχουν ήδη ξενοδοχεία που ξεμένουν από νερό.

Πάντως η ένωση ξενοδόχων Federalberghi δεν θεωρεί πως υπάρχει επί του παρόντος αρνητικός αντίκτυπος στον τοπικό τουρισμό. Σύμφωνα ωστόσο με την επιχειρηματική ένωση Confcommercio είναι πιθανό να υπάρξουν επιπτώσεις και στον τουρισμό, οι οποίες δεν θα πρέπει να υποτιμηθούν, δεδομένης και της οικονομικής σημασίας της τουριστικής βιομηχανίας για την περιοχή.

Αναγκαία η χάραξη μίας νέας στρατηγικής

Ειδικοί φοβούνται πως μέχρι το 2030 το ένα τρίτο της Σικελίας θα μπορούσε να έχει μετατραπεί σε έρημο. Ως εκ τούτου τόσο οι ειδικοί όσο και οι κάτοικοι του νησιού συμφωνούν πως η διαχείριση του νερού πρέπει επειγόντως να αλλάξει.

Μέχρι τότε οι κάτοικοι καταφεύγουν σε λύσεις ανάγκης: άλλοι ξεκίνησαν από φέτος να μαζεύουν νερό ακόμη και σε μπανιέρες ή δοχεία στα μπαλκόνια τους.

 

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς