Η συμμαχία Λέγκας του Βορρά και Πέντε Αστέρων στην Ιταλία είναι γνωστή πλέον και ως ο «κίτρινος και πράσινος συνασπισμός» από τα χρώματα των δύο κομμάτων. Το νέο κυβερνητικό σχήμα συμπληρώνει 100 μέρες στην εξουσία. Η εφημερίδα La Repubblica κυκλοφόρησε με τον ενδεικτικό τίτλο «Οι προεκλογικές δεσμεύσεις παραμένουν υποσχέσεις». Ο επικεφαλής των Πέντε Αστέρων Λουίτζι ντι Μάιο είναι υπ. Οικονομικής Ανάπτυξης και Εργασίας και ο αρχηγός της Λέγκας του Βορρά Ματέο Σαλβίνι υπ. Εσωτερικών, γνωστός σε όλη την Ευρώπη για τις σκληρές θέσεις του στο προσφυγικό αλλά και το κλείσιμο των ιταλικών λιμανιών σε πλοία ανθρωπιστικών ΜΚΟ.

Στόχος του Σαλβίνι είναι ο εξής: «Κανένας επιπλέον μετανάστης» στην Ιταλία, όπως δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του στη DW. Oι Βρυξέλλες από την πλευρά τους δείχνουν ενοχλημένες από την τροχιά που διαγράφει η νέα ιταλική κυβέρνηση. Η άσκηση πιέσεων δεν είναι η πολιτική μέθοδος που επιλέγει η ΕΕ, είπε εκπρόσωπος της Κομισιόν. Ο Ματέο Σαλβίνι δεν φαίνεται όμως να τηρεί αυτή την αρχή. Εμφανίζεται ως πολιτικός της πράξης και προσπαθεί να συνασπιστεί με λαϊκιστές ηγέτες και πολέμιους της μετανάστευση, όπως ο Βίκτωρ Όρμπαν από την Ουγγαρία και ο Σεμπάστιαν Κουρτς από την Αυστρία. Στη συνέντευξή του στη DW o Σαλβίνι επεφύλαξε βέβαια και θετικά σχόλια για τη γερμανική κυβέρνηση, που τάσσεται υπέρ της ανακατανομής προσφύγων από την Ιταλίας στην υπόλοιπη Ευρώπη. Επίσης τον Ιούλιο ο Χορστ Ζεεχόφερ με τον Ματέο Σαλβίνι στο Ίνσμπρουκ συμφώνησαν για την απομάκρυνση παράτυπων μεταναστών στα εξωτερικά σύνορα, ωστόσο μέχρι σήμερα δεν έχει επικυρωθεί κάποια συμφωνία με την Ιταλία για την επαναπροώθηση μεταναστών που φτάνουν στα βαυαρικά σύνορα.

Δέσμη κοινωνικών παροχών

Από την πλευρά του ο Λουίτζι ντι Μάιο έχει τη δική του ατζέντα στο πεδίο των κοινωνικών μεταρρυθμίσεων. Ήδη ανήγγειλε την απόσυρση σειράς μεταρρυθμίσεων που είχε προωθήσει ο σοσιαλδημοκράτης προκάτοχός του. Έτσι προτίθεται, όπως διαμηνύει, να ενισχύσει την προστασία των εργαζομένων σε περίπτωση απόλυσης και να μειώσει τον αριθμό συμβολαίων ορισμένου χρόνου. Όλες οι υπόλοιπες προεκλογικές δεσμεύσεις, όπως η κατοχύρωση βασικού εισοδήματος για όλους, η ριζική φορολογική μεταρρύθμιση με ενιαίο φορολογικό συντελεστή και οι αλλαγές στο συνταξιοδοτικό μετατίθενται για τον επόμενο προϋπολογισμό.

Σύμφωνα με το Bloomberg oι υποσχέσεις της ιταλικής κυβέρνησης κοστολογούνται στα 100 δις ευρώ. Το πώς θα χρηματοδοτηθούν όλα αυτά θα φανεί στον προϋπολογισμό, όπως δήλωσε ο Ματέο Σαλβίνι στη DW, ο οποίος θεωρεί επίσης ότι η Ιταλία πλέον δεν στηρίζεται στις διεθνείς χρηματαγορές, κάτι που δεν ισχύει. Η Ιταλία για να χρηματοδοτήσει την αποπληρωμή του υπέρογκου δημόσιου χρέους της, που ανέρχεται στο 130% του ΑΕΠ, δανείζεται από ιδιώτες δανειστές και τράπεζες. Ο Λουίτζι ντι Μάιο δήλωσε επίσης ότι σε περίπτωση ανάγκης δεν θα τηρηθούν τα κριτήρια της ΕΕ για το έλλειμμα, κάτι που θορύβησε έντονα τις αγορές. Από την πλευρά του ο Μ. Σαλβίνι προσπάθησε να ρίξει τους τόνους και να καθησυχάσει τις αγορές λέγοντας ότι «δεν γίνουν όλα με τη μία».

Ποιος τελικά κυβερνά την Ιταλία;

Αλλά πώς τοποθετείται απέναντι σε όλα αυτά ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε; Ο Κόντε, που δεν ανήκει σε κανένα κόμμα, φαίνεται να κυβερνά έχοντας πίσω του τους δύο αρχηγούς των συγκυβερνώντων κομμάτων. Η συνεργασία τους είναι πάντως καλή, όπως είπε πρόσφατα ο Ιταλός πρωθυπουργός σε συνέντευξή του με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ημερών στην εξουσία. «Δεν ανήκουμε στο παλιό σύστημα», ανέφερε χαρακτηριστικά. Πάντως από την πλευρά του φαίνεται να τηρεί πιστά την αυστηρή γραμμή Σαλβίνι στο προσφυγικό. Στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών τον περασμένο Ιούνιο είχε ταχθεί υπέρ της δημιουργίας προσφυγικών κέντρων στη Β. Αφρική. Ο ΟΗΕ και διεθνείς ΜΚΟ βλέπουν ωστόσο αντίστοιχες προτάσεις με έντονα κριτική διάθεση.

Τέλος, ο ειδικός σε θέματα πολιτικής επιστήμης Μαουρίτσιο Φεράρα βλέπει με ανησυχία τις πρώτες 100 μέρες της νέας ιταλικής κυβέρνησης. Όπως λέει χαρακτηριστικά: «Στην πραγματικότητα δεν έχουν ιδέα περί διακυβέρνησης και ήρθαν εντελώς απροετοίμαστοι να πιάσουν δουλειά. Δαπάνησαν τον χρόνο τους κυρίως με το πώς θα κερδίσουν τις εκλογές». Η κυβέρνηση της Ρώμης πάντως βλέπει τον εαυτό της ως κυβέρνηση αλλαγής. Και προτίθεται να το αποδείξει προς το τέλος Σεπτεμβρίου, με το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2019.

Μπερντ Ρίγκερτ / Δήμητρα Κυρανούδη