Έχει το γέλιο μιας παρανοϊκής, διατείνεται ο Ντόναλντ Τραμπ στις προεκλογικές του ομιλίες. Ο αντίπαλος της Κάμαλα Χάρις για την προεδρία των ΗΠΑ δεν κουράζεται να δυσφημεί την αμερικανίδα αντιπρόεδρο. Την κοροϊδεύει ως γυναίκα και ως person of color. Πολλοί οπαδοί του στο διαδίκτυο συμμετέχουν σε αυτό το κακόγουστο παιχνίδι, διαδίδοντας προσβλητικά φωτομοντάζ και παραποιημένα βίντεο. Όμως η Χάρις και η ομάδα της αποκρούουν έξυπνα τις επιθέσεις. Στο πλευρό της αντιπροέδρου των ΗΠΑ βρέθηκαν πρόσφατα πολλοί χρήστες, ειδικά στο TikTok, οι οποίοι συνήθως ασχολούνται με διασημότητες της σόουμπιζ και τώρα αντιμετωπίζουν την αντιπρόεδρο σχεδόν σαν ποπ είδωλο.

Στην προεκλογική της εκστρατεία οι Αμερικανοί βλέπουν πάντα μια χαμογελαστή Κάμαλα Χάρις, η οποία αυτοσαρκάζεται, χωρίς να επιτρέπει να την αγγίξουν οι προσβολές και τα κακόγουστα αστεία των αντιπάλων της. Κάποιες φορές ανταποδίδει μάλιστα τα χτυπήματα λέγοντας, για παράδειγμα, ότι ως εισαγγελέας είχε να αντιμετωπίσει εγκληματίες κάθε είδους: «Εγκληματίες που κακοποιούν γυναίκες και απατεώνες που παραβιάζουν κανόνες για δικό τους όφελος. Πιστέψτε με, γνωρίζω τύπους σαν τον Ντόναλντ Τραμπ».

Πλεονέκτημα ο σεβασμός του αντιπάλου

Η Κάμαλα Χάρις προκαλεί την οργή του πρώην προέδρου Τραμπ όταν τον αποκαλεί ανοιχτά «weird», δηλαδή περίεργο, παράξενο, και στη συνέχεια στρέφεται στα σημαντικά ζητήματα της προεκλογικής της εκστρατείας με τη δέουσα σοβαρότητα. Με τη στρατηγική αυτή είναι σε θέση να κερδίσει ψηφοφόρους από κοινού με τον υποψήφιο αντιπρόεδρό της Τιμ Γουόλτς, ο οποίος επίσης διακρίνεται για το χιούμορ του, λέει η παιδαγωγός και ερευνήτρια χιούμορ Εύα Ούλμαν: «Η προεκλογική εκστρατεία στις ΗΠΑ δεν έχει να κάνει όμως μόνο με το χιούμορ. Το δίδυμο Χάρις-Γουόλτς έχει σαφή πολιτική γραμμή έχοντας σημαντικό κύρος. Το χιούμορ τους έχει κάτι πολύ ειλικρινές και προσγειωμένο, κάτι φιλόξενο και αυτό είναι πολύ αφοπλιστικό».

Σύμφωνα με την Εύα Ούλμαν, το σημαντικότερο πλεονέκτημα του διδύμου έναντι του Τραμπ όσον αφορά το χιούμορ είναι «ότι επιδεικνύουν σεβασμό για τον αντίπαλό τους. Φαίνεται ότι τελικά τα κακόγουστα προσβλητικά αστεία γυρίζουν μπούμερανγκ στον Τραμπ και την ομάδα του, επειδή η αμερικανική κοινωνία μοιάζει να λέει: «Βαρεθήκαμε τα υποτιμητικά, προσβλητικά και ταπεινωτικά αστεία».

«Είτε το έχεις με το γέλιο είτε όχι»

Το γέλιο στην πολιτική έχει πολιτικοποιηθεί ήδη από την αρχαιότητα. Ο Έλληνας φιλόσοφος Πλάτωνας, για παράδειγμα, ήταν της άποψης ότι το γέλιο αποτελούσε απειλή για το κράτος. Όσοι είναι έρμαια του γέλιου δεν είναι πλέον σε θέση να σκεφτούν λογικά και κινδυνεύουν να χάσουν την εξουσία. Αντίθετα ο Αριστοτέλης, μαθητής του Πλάτωνα, αγαπούσε το γέλιο και πίστευε ότι το γέλιο διαχωρίζει τον άνθρωπο από τα ζώα.

Ίσως η παγκόσμια ιστορία να ήταν διαφορετική αν είχαν υιοθετηθεί οι θέσεις του Αριστοτέλη. Όταν όμως ήρθε ο Χριστιανισμός, η ευθυμία και το γέλιο εξοστρακίστηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Με την πάροδο των αιώνων αυτό έχει αμβλυνθεί σημαντικά, αλλά ο πανάρχαιος φόβος της απώλειας εξουσίας λόγω του γέλιου και της χαλάρωσης που συνήθως συνεπάγεται παραμένει σε πολλούς. Ειδικοί αποκαλούν αυτόν τον φόβο «γελωτοφοβία», η οποία υπάρχει στο μυαλό πολλών ανθρώπων. Έρευνα σε 73 χώρες από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης το 2009 διαπίστωσε ότι σε ορισμένους πολιτισμούς, όπως στη Μέση Ανατολή ή την Ασία, όπου αποδίδεται μεγάλη σημασία στην τιμή και το κύρος, η πρόσληψη ενός ανθρώπου που γελά ενδέχεται να είναι διαφορετική απ΄ ό,τι στη Δύση.

Όταν τώρα κάποιος, όπως η Κάμαλα Χάρις, γελάει δυνατά, ο εγκέφαλος απελευθερώνει διάφορους νευροδιαβιβαστές που προκαλούν ευεξία. Δεν είναι τυχαία η παροιμία που λέει: «Το γέλιο είναι το καλύτερο φάρμακο». Οι χαρούμενοι, γελαστοί άνθρωποι είναι ελκυστικοί. Ο ερευνητής γέλιου Μίχαελ Τίτσε ωστόσο ξεκαθαρίζει ότι το γέλιο σχετίζεται με το γενετικό υλικό: «Δεν μπορείς να μάθεις να έχεις χιούμορ, δεν μπορείς να αποκτήσεις προσποιούμενος ή με το ζόρι, γιατί τότε φαίνεται ψεύτικο και όχι αυθόρμητο. Είτε το έχεις όταν γεννιέσαι είτε όχι».

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος