Ο κίνδυνος είναι μεγάλος: 1,2 εκατομμύρια κυβικά μέτρα βράχων απειλούν να πέσουν στην κοιλάδα και να θάψουν το ορεινό χωριουδάκι Μπρίεντς στο καντόνι Γκραουμπίντεν στις ελβετικές Άλπεις. Οι βράχοι κινούνται αργά, αλλά σταθερά προς την κοιλάδα με περίπου 25 εκατοστά την ημέρα.

Η ταχύτητα της κατολίσθησης μπορεί να φθάσει μέχρι και τα 80 χιλιόμετρα την ώρα ή περισσότερο σε περίπτωση έντονων βροχοπτώσεων ή πτώσεις βράχων, εξήγησε ο γεωλόγος Στέφαν Σνάιντερ στους περίπου 90 κατοίκους του χωριού σε ενημερωτική εκδήλωση το βράδυ του Σαββάτου. Προς το παρόν μια τέτοια θανατηφόρα κατολίσθηση δεν είναι πιθανή, αλλά αν συμβεί, θα είναι σχεδόν αδύνατη μια έγκαιρη προειδοποίηση. Οι κάτοικοι του Μπρίεντς θα πρέπει επομένως να προετοιμαστούν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους τις επόμενες ημέρες και, στη χειρότερη περίπτωση, να επιστρέψουν μετά από αρκετούς μήνες.

«Από σήμερα το πρωί υπάρχει ένα αίσθημα φόβου ή ίσως θα έπρεπε να πούμε αβεβαιότητας», παραδέχεται ο κάτοικος του χωριού Άρνολντ φον Άλεμ, μιλώντας στην Ελβετική Ραδιοφωνία (SRF). Το πρωί του Σαββάτου, οι ελβετικές αρχές ενημέρωσαν τους κατοίκους για τον κίνδυνο που διατρέχει το χωριό μέσω γραπτού μηνύματος, ηλεκτρονικού ταχυδρομείο και της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης X.

Η κατολίσθηση το καλοκαίρι του 2023

Ήδη μια φορά στο πρόσφατο παρελθόν, τον Μάιο του 2023, οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν προληπτικά το ορεινό χωριό. Και τότε υπήρχε κίνδυνος κατολίσθησης βράχων. Η περιοχή παρέμεινε αποκλεισμένη για αρκετές εβδομάδες. Λίγο αργότερα, τον Ιούνιο του 2023, ένας τεράστιος χείμαρρος από βράχια και χώματα κατρακύλησε στην κοιλάδα, σταματώντας μόλις λίγα μέτρα από το παλιό σχολικό κτίριο. Τα σπίτια στο Μπρίεντς γλίτωσαν παρά τρίχα. Ωστόσο, λιβάδια και ένας δρόμος θάφτηκαν κάτω από πολλά μέτρα βράχων και χωμάτων. Οι κάτοικοι αποδείχθηκαν ωστόσο τυχεροί. Και έτσι μερικές εβδομάδες αργότερα, τον Ιούλιο του 2023, επέστρεψαν στα σπίτια τους.

Σήμερα ο κίνδυνος για το Μπρίεντς είναι μεγαλύτερος απ΄ ότι το καλοκαίρι του 2023. Τότε η κατολίσθηση έγινε τους καλοκαιρινούς μήνες, σε περίοδο ξηρασίας. Σήμερα όμως βράχοι και χώματα είναι ποτισμένα με νερό μετά από τις πολλές φετινές βροχές του φθινοπώρου και θα μπορούσαν επομένως να εισχωρήσουν πολύ πιο βαθιά μέσα στο χωριό, εκτιμά ο γεωλόγος Στέφαν Σνάιντερ.

Η κλιματική αλλαγή δεν επιδεινώνει τη διάβρωση

Το χωριό Μπρίεντς είναι χτισμένο σε υψόμετρο περίπου 1.150 μέτρων και βρίσκεται κοντά στο διάσημο τουριστικό θέρετρο Νταβός, όπου πραγματοποιείται κάθε χρόνο το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Το βουνό, που μοιάζει να κρέμεται πάνω από το χωριό,…μετακινείται εδώ και αρκετά χρόνια, όπως αποδεικνύουν ρωγμές στα σπίτια και η κλίση του καμπαναριού της εκκλησίας. Το έδαφος κάτω από το χωριό γλιστρά προς την κοιλάδα με ρυθμό 2,40 μέτρα κάθε χρόνο.

Σε διαδικτυακό σχόλιο κάτω από το ρεπορτάζ ελβετικής εφημερίδας για την κατάσταση στο Μπρίεντς σημειώνεται ότι η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τη διάβρωση. Οι επιστήμονες έχουν ωστόσο διαφορετική εκτίμηση για το ορεινό χωριό. Παρά το γεγονός ότι ο παγετώνας συρρικνώνεται συνεχώς στις Άλπεις ως αποτέλεσμα της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής -όπως εξήγησε, ο γεωμορφολόγος Μίχαελ Ντίτσε από το Πανεπιστήμιο Γκέτινγκεν στην ελβετική ραδιοφωνία μετά την κατολίσθηση στα μέσα του 2023- αυτό συμβαίνει σε υψόμετρο περίπου 3.000 μέτρων. Το χωριό Μπρίεντς όμως είναι χτισμένο σε πολύ χαμηλότερο υψόμετρο για να είναι αυτή η αιτία κατολίσθησης.

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος