Ο Μισέλ Μπαρνιέ ακόμη ψάχνει τους υπουργούς της κυβέρνησής του, όμως ο νέος επικεφαλής της γαλλικής κυβέρνησης έχει ήδη ανακοινώσει τι πρόκειται να αλλάξει στη Γαλλία.

Πρώτη προτεραιότητα του 73χρονου είναι η παράνομη μετανάστευση. «Έχει κανείς την εντύπωση πως τα σύνορα είναι σαν κόσκινο – και πως οι μεταναστευτικές ροές είναι εκτός ελέγχου. Αυτό ακριβώς είναι που θέλουμε να αλλάξουμε», δήλωσε ο Μπαρνιέ την περασμένη εβδομάδα.

Για την εφαρμογή μίας αυστηρότερης μεταναστευτικής πολιτικής και πολιτικής ασύλου ο Μπαρνιέ φέρεται να σχεδιάζει μάλιστα την ίδρυση ενός υπουργείου για τη «μετανάστευση, την ενσωμάτωση και την εθνική ταυτότητα». Μία τέτοια κίνηση θα έδειχνε πως ο γκωλικός Μπαρνιέ των Ρεπουμπλικάνων προσανατολίζεται σε μία κατεύθυνση παρόμοια με αυτήν που είχε χαράξει ο Νικολά Σαρκοζί.

Ο Σαρκοζί, ο οποίος είχε γίνει πρωτοσέλιδο και εκτός Γαλλίας όταν δήλωσε πως «θα καθαρίσει» τα προάστια από τους «αλήτες», είχε δημιουργήσει ένα τέτοιο υπουργείο ως πρόεδρος το 2007, στα πλαίσια μίας γενικότερης αυστηροποίησης της γαλλικής μεταναστευτικής πολιτικής – με τον Σαρκοζί να επιτυγχάνει να περιορίσει και την άνοδο του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου (FN).

Εξαρτημένος από τη Λεπέν

Σήμερα το κόμμα Εθνικής Συσπείρωσης (RN), όπως έχει μετονομαστεί η παράταξη, δυσκολεύει σημαντικά τη ζωή του προέδρου Μακρόν. Στις Ευρωεκλογές το RN της Μαρίν Λεπέν ανεδείχθη ως ισχυρότερη δύναμη στη χώρα συγκεντρώνοντας 31,4% των ψήφων, ενώ ενισχύθηκε και στις βουλευτικές εκλογές του καλοκαιριού. Η συμμαχία του Μακρόν αντιθέτως αποδυναμώνεται ολοένα και περισσότερο. «Ο Μισέλ Μπαρνιέ χρειάζεται τις ψήφους του RN στο κοινοβούλιο, εφ’ όσον θέλει να επιβιώσει η κυβέρνησή του», τονίζει ο Γιάκομπ Ρος, ειδικός σε θέματα που αφορούν τη Γαλλία από το Γερμανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (DGAP).

Εν αντιθέσει με την Αριστερά, η Λεπέν δεν φαίνεται να «καίγεται» να αντιταχθεί στον Μπαρνιέ – και αυτό έχει να κάνει και με την αυστηροποίηση της πολιτικής στη μετανάστευση και το άσυλο. «Στο παρελθόν ο Μπαρνιέ είχε επισημάνει επανειλημμένως πως βλέπει το Brexit ως μία απάντηση στην απώλεια ελέγχου σε ζητήματα εθνικής πολιτικής. Ο ίδιος φοβάται πως εάν δεν αλλάξει ριζικά κάτι στην μεταναστευτική πολιτική στην Ευρώπη, θα τεθεί υπό αμφισβήτηση ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα», εξηγεί ο Ρος.

Προεκλογική εκστρατεία με θέμα τη μετανάστευση

Για να αποτρέψει μία τέτοια εξέλιξη, ο Μπαρνιέ τάσσεται υπέρ της αυστηροποίησης της μεταναστευτικής πολιτικής – χωρίς ωστόσο να γνωστοποιήσει λεπτομερώς τα μέτρα που πρόκειται να λάβει. Εάν εξετάσει πάντως κανείς τις θέσεις του Μπαρνιέ κατά την προεκλογική του εκστρατεία για την ανάδειξη του υποψηφίου προέδρου των Ρεπουμπλικανών προ τριετίας, μπορεί να διαμορφώσει μία ιδέα για το τι έπεται. 

Τότε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών προώθησε την επιτάχυνση των διαδικασιών χορήγησης ασύλου, ζήτησε τη θέσπιση περιορισμών σχετικά με την επανένωση των οικογενειών μεταναστών ενώ πρότεινε και ένα μορατόριουμ σχετικά με την υποδοχή αιτούντων άσυλο στη χώρα, το οποίο θα μπορούσε να διαρκέσει ακόμη και για χρόνια.

Ακόμη και η αναθεώρηση του Συντάγματος δεν φαίνεται να αποτελεί ταμπού για τον Μπαρνιέ, προκειμένου να διασφαλιστεί πως το εθνικό δίκαιο θα υπερισχύει του ενωσιακού σε περιπτώσεις αμφιβολίας. Στόχος των μέτρων που πρότεινε στο παρελθόν ο Γάλλος πολιτικός ήταν η ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας στη μεταναστευτική πολιτική και η προώθηση της ενσωμάτωσης των μεταναστών. Ο Μπαρνιέ πάντως δεν κατάφερε να αναδειχθεί υποψήφιος για την προεδρία.

Οι ψήφοι που θα χρειαστεί από το RN στο Kοινοβούλιο για τα μέτρα αυστηροποίησης της μεταναστευτικής πολιτικής θεωρούνται μάλλον δεδομένες. Αυτό βέβαια δεν αναιρεί το γεγονός πως Μπαρνιέ και Λεπέν αποτελούν δύο εντελώς διαφορετικά… πολιτικά σύμπαντα. Ο Μπαρνιέ θεωρείται άνθρωπος του κέντρου, ο οποίος δεν αμφισβητεί το σχέδιο για την ευρωπαϊκή ενοποίηση και τους θεσμούς της ΕΕ.

Σημαντικό τεστ για το κόμμα του Μακρόν

Επιπλέον, στην Εθνοσυνέλευση ο Μπαρνιέ μπορεί να βασίζεται μόνο στους λιγότερους από 50 βουλευτές του κόμματός του και της προεδρικής συμμαχίας. Τα δύο στρατόπεδα είχαν συμφωνήσει ήδη από το 2023 στην αυστηροποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής – γεγονός που προκάλεσε τριγμούς στο στρατόπεδο του Μακρόν. Η μεταρρύθμιση του περασμένου έτους προέβλεπε μεταξύ άλλων πως ορισμένοι μετανάστες από χώρες εκτός ΕΕ θα περίμεναν ακόμη και χρόνια έως ότου να έχουν πρόσβαση σε κοινωνικές παροχές.

Πολλά μέτρα αυστηροποίησης όμως απορρίφθηκαν από το Συνταγματικό Συμβούλιο. Και αυτό όχι μόνο επειδή το δικαστήριο διαπίστωνε σε όλες τις περιπτώσεις παραβιάσεις του Συντάγματος, αλλά και επειδή έκρινε πως συχνά υπήρχαν λάθη στη διαδικασία.

Πιθανή η συμπόρευση Γερμανίας και Γαλλίας

Στους επόμενους μήνες οι διαπραγματευτικές δεξιότητες του Μισέλ Μπαρνιέ ενδέχεται να είναι περιζήτητες και σε επίπεδο ΕΕ. Ως επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ στο Brexit ο Μπαρνιέ γνωρίζει πολύ καλά τα κατατόπια στις Βρυξέλλες.

Ο Μπαρνιέ, ο οποίος μάλλον δεν έχει κανένα συμφέρον να υπονομεύσει το ενωσιακό δίκαιο, είναι πιθανό να συμπορευθεί με την πολιτική δυναμική που παρατηρείται στη Γερμανία. Λίγο μετά την ανάληψη της γαλλικής πρωθυπουργίας από τον Μπαρνιέ, η Γερμανίδα υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ ανακοίνωσε συνοριακούς ελέγχους και «σύμφωνες με τις ευρωπαϊκές αρχές απορρίψεις μεταναστών» στα γερμανικά σύνορα. Με τη διαφαινόμενη αλλαγή ρότας στο μεταναστευτικό ο σημαντικότερος εταίρος της Γαλλίας στην ΕΕ θα μπορούσε να γίνει ένας σημαντικός σύμμαχος για την αυστηροποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής στην Ευρώπη.

Η σχετική συζήτηση έχει προχωρήσει βέβαια πολύ περισσότερο στη Γαλλία σε σύγκριση με τη Γερμανία. Η περσινή μεταναστευτική μεταρρύθμιση κόντρα στις κινητοποιήσεις του πληθυσμού πηγαίνει πολύ παρακάτω από αυτά που φαίνεται πιθανό να στηρίξει η πλειοψηφία στη Γερμανία.

Οι απορρίψεις μεταναστών στα σύνορα απασχολούν εδώ και καιρό τα πρωτοσέλιδα στη Γαλλία. Το 2017 οι γαλλικές δυνάμεις ασφαλείας σταμάτησαν περισσότερους από 50.000 ανθρώπους μόνο στα γαλλοϊταλικά σύνορα – και οι έλεγχοι δεν εκτελούνταν μόνο στους δρόμους και τα τρένα, αλλά ακόμη και με περιπολίες στα βουνά.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς