Ο νέος δορυφόρος Αίολος, που στέλνει στο διάστημα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), θα συμβάλει στην καταγραφή των ανέμων σε όλη τη Γη, εισφέροντας πρωτοποριακά στοιχεία στο πεδίο των μετεωρολογικών προβλέψεων. Πώς επηρεάζουν οι άνεμοι στις τροπικές ζώνες του Ειρηνικού Ωκεανού τον καιρό στην Ευρώπη; Και ένα ακόμη ερώτημα: Μπορεί η ακριβέστερη αυτή παρατήρηση και καταγραφή να βελτιώσει την πρόγνωση ακραίων καιρικών φαινομένων; «Προσδοκούμε ότι οι μετρήσεις του Αιόλου θα επιφέρουν αισθητή πρόοδο στα μοντέλα αιολικού δυναμικού στην ατμόσφαιρα της Γης», λέει η Άνε Γκρέτε Στράουμε, μέλος της συγκεκριμένης επιστημονικής αποστολή της ESA.

Η αρχικά προγραμματισμένη για τις 21 Αυγούστου εκτόξευση από το κοσμοδρόμιο Κουρού στην Γαλλική Γουιάνα, αναβλήθηκε για σήμερα λόγω κακοκαιρίας. Ναι μεν υπάρχουν και σήμερα πλοία, αεροσκάφη και δορυφόροι που παρέχουν μεγάλο όγκο δεδομένων για τους ανέμους, ωστόσο στο νότιο ημισφαίριο, πάνω από τους ωκεανούς και σε ύψος άνω των 10 χλμ το δίκτυο είναι αραιό. Ο Αίολος πρόκειται να καταγράψει για πρώτη φορά την ταχύτητα του αέρα γύρω από τη Γη από ύψος 30 χλμ μέχρι το έδαφος άλλα και πάνω από πυκνά σύννεφα.

Βελτίωση της μακροπρόθεσμης πρόγνωσης

«Εάν είχαμε περισσότερους δορυφόρους τέτοιου είδους που να μπορούν να κοιτούν προς διάφορες κατευθύνσεις, θα είχαμε μια πολύ σημαντική εξέλιξη στο πεδίο των μετεωρολογικών προγνώσεων», επισημαίνει η Άνε Γκρέτε Στράουμε από το Τεχνολογικό Κέντρο της ESA στο Νόρντβικ της Ολλανδίας. Όπως εξηγεί, πιθανότατα εντός του χρόνου από την εκτόξευση του Αιόλου στο διάστημα, οι ευρωπαϊκές μετεωρολογικές υπηρεσίες θα έχουν στη διάθεσή τους τα στοιχεία που θα συλλέξει και θα μπορούν έτσι να τα αξιοποιήσουν στο πλαίσιο της πρόγνωσης του καιρού. Οι ειδικοί του κλάδου προσδοκούν ότι ειδικά οι μακροπρόθεσμες προβλέψεις, σε βάθος πέντε με επτά ημερών, θα γίνουν αισθητά ακριβέστερες με τη βοήθεια των στοιχείων που θα συλλέξει ο Αίολος.

Ο Αλεξάντερ Κρες, μετεωρολόγος της Γερμανικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, αναμένει επίσης σημαντική ποιοτική βελτίωση των καιρικών προγνώσεων. Ο ίδιος αναφέρει ένα πρακτικό παράδειγμα: Μια διαταραχή της ατμόσφαιρας πάνω από τον Ειρηνικό, κάτω από τον Αεροχείμαρρο (Jet Stream), ερμηνεύθηκε λανθασμένα λόγω ελλιπών δεδομένων. Αυτή η διαταραχή, που δεν είχε εντοπιστεί, πέρασε πάνω από τον Ειρηνικό, την Αμερική και τον Ατλαντικό και ενισχύθηκε στην Ευρώπη. Η συνέπεια της λανθασμένης εκτίμησης ήταν ότι η θύελλα είχε υποτιμηθεί πλήρως «Δεν μπορούσαμε να την προβλέψουμε σωστά», τονίζει ο Αλεξάντερ Κρες.

Η προετοιμασία της τεχνολογικά άκρως περίπλοκης αποστολής της ESA διήρκεσε 15 χρόνια, με το κόστος του δορυφόρου να ξεπερνά τα 300 εκατομ. ευρώ. Ο Αίολος, ο θεός των ανέμων, θα μπει σε τροχιά γύρω από τη Γη, την οποία θα παρακολουθεί από ύψος 320 χλμ. Τα μέλη της αποστολής της ESA εκτιμούν ότι μετά την κατανάλωση των καυσίμων του σε τέσσερα περίπου χρόνια από σήμερα, ο Αίολος θα καταστραφεί εισερχόμενος στην ατμόσφαιρα της Γης. 

Ίραν Σάιμπλε (dpa) / Άρης Καλτιριμτζής