Οι προτάσεις που παρουσίασε στο Παρίσι ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ) για την αντιμετώπιση της «αποφυγής φόρων» από πολυεθνικές εταιρίες αποτελούν μέρος ενός γενικότερου σχεδίου δράσης κατά της φοροδιαφυγής με «νόμιμα μέσα». Οι 20 μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου (G20) ανέθεσαν στον ΟΟΣΑ να εκπονήσει σχετικό σχέδιο και έτσι ο διεθνής οργανισμός όρισε τα 15 σημαντικότερα προβλήματα, για τα οποία θα καταθέσει ολοκληρωμένες λύσεις μέχρι το 2015.

Στην παρουσίαση ο γγ. του ΟΟΣΑ Άνχελ Γκουρία χαρακτήρισε τις προτάσεις «βάση για μια διεθνή απάντηση στη βελτίωση των φορολογικών εσόδων από πολυεθνικές». Κατά την άποψή του ο «επιθετικός σχεδιασμός τρόπων αποφυγής φόρων» απειλεί τόσο τα δημόσια έσοδα, όσο και τα δίκαια φορολογικά συστήματα.

Τι πρέπει να γίνει

Στη μάχη κατά των πολυεθνικών, οι οποίες εκμεταλλεύονται «παραθυράκια» στην νομοθεσία ή επιλέγουν να φορολογηθούν σε χώρες με τους χαμηλότερους συντελεστές, ο ΟΟΣΑ προτείνει να μπει φρένο στη δημιουργική λογιστική, σύμφωνα με την οποία μια θυγατρική χρεώνει στη μητρική εταιρεία αστρονομικά ποσά για παροχή υπηρεσιών, έτσι ώστε στο τέλος να μειώνεται σημαντικά ο τζίρος. Μια τέτοια περίπτωση αποκάλυψε πρόσφατα το πρακτορείο ειδήσεων Reuters: η βρετανική Vodafone διαθέτει μια μικρή θυγατρική στο Λουξεμβούργο, η οποία αγοράζει για τη μητρική εταιρία διάφορα υλικά. Η θυγατρική με 200 εργαζομένους είχε πέρυσι περισσότερα από 400 εκατομμύρια ευρώ κέρδη. Λόγω όμως εξαίρεσης στην φορολογική νομοθεσία του Λουξεμβούργου, τα κέρδη της μικρής εταιρίας δεν φορολογούνται καθόλου.

Παράλληλα ο διεθνής οργανισμός επιδιώκει να περιορίσει την εκμετάλλευση των διεθνών συμφωνιών αποφυγής διπλής φορολόγησης, ζητώντας την εκπλήρωση συγκεκριμένων προϋποθέσεων. Επιπλέον, πολυεθνικές θα πρέπει στο μέλλον να δηλώνουν στις εφορίες, σε ποια χώρα πληρώνουν πόσους φόρους.

Φορολόγηση στη χώρα με τον μεγαλύτερο τζίρο

Ο ΟΟΣΑ ζητά επίσης την κατάργηση του κανόνα που επιτρέπει σε εταιρίες με μεγάλες αποθήκες σε μια χώρα να μην καταβάλλουν εκεί φόρους. Με τον τρόπο αυτό πολυεθνικές διαδικτυακού εμπορίου κατάφεραν μόνο το 2013 να διοχετεύσουν στο Λουξεμβούργο έσοδα από πωλήσεις σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες ύψους 15 δισεκατομμυρίων ευρώ. Παράλληλα ο διεθνής οργανισμός προτείνει για εταιρίες ίντερνετ που διαθέτουν «σημαίνουσα διαδικτυακή παρουσία» σε μια συγκεκριμένη χώρα, να φορολογούνται εκεί. Πολυεθνικές, όπως η Apple με το διαδικτυακό κατάστημα μουσικής και ταινιών iTunes, η εταιρία προγραμμάτων Adobe και η εμπορική πλατφόρμα Ebay ίσως να αναγκαστούν στο εγγύς μέλλον να καταβάλλουν φόρους στη χώρα όπου κάνουν τους υψηλότερους τζίρους.

Οι προτάσεις που παρουσίασε ο ΟΑΣΑ στο Παρίσι την Τρίτη (16.09) θα κατατεθούν στη Σύνοδο των υπουργών Οικονομικών των G20 που συνεδριάζουν το Σαββατοκύριακο στο Κερνς της Αυστραλίας. Θα χρειαστεί ωστόσο χρόνος μέχρι οι προτάσεις περάσουν σε μια διεθνή συμφωνία ή να ενσωματωθούν σε εθνικές νομοθεσίες. Το 2015 ο ΟΟΣΑ θα δημοσιοποιήσει το δεύτερο σκέλος των προτάσεών του. Στη συνέχεια οι G20 θα αποφασίσουν συνολικά για το πακέτο προτάσεων του διεθνούς οργανισμού.

Andreas Becker / Στέφανος Γεωργακόπουλος