Ήταν μία καλή μέρα για την Ευρώπη. Η πολιτική συμφωνία για ελάχιστο κατώτατο μισθό σε όλα τα κράτη-μέλη, στην οποία κατέληξαν τα ξημερώματα της Τρίτης οι εθνικές κυβερνήσεις, η Κομισιόν και το Ευρωκοινοβούλιο θυμίζει την Ευρώπη της ευημερίας και της συνοχής, που μάλλον είχαμε ξεχάσει τα τελευταία χρόνια.

Ελάχιστος μισθός στην Ευρώπη λοιπόν. Δεν είναι σύντομο ανέκδοτο. Αλλά δεν είναι και αυτό που φαίνεται με την πρώτη ματιά. Δεν σημαίνει ότι ο Έλληνας, ο Γερμανός και ο Σουηδός θα αμείβονται το ίδιο. Σημαίνει όμως ότι σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα θα προβλέπεται ο «θεσμός» του κατώτατου μισθού, για να ενισχυθούν οι πιο αδύναμοι. Εννοείται ότι ο κατώτατος μισθός δεν είναι υποτροφία. Ότι όσοι διαθέτουν πλούσια βιογραφικά θα πληρώνονται και θα ζουν καλύτερα. Πρέπει όμως και εκείνοι που δεν τα διαθέτουν να ζουν με στοιχειώδη αξιοπρέπεια. Να μην χρειάζεται να διαλέξουν, αν θα πληρώσουν το νοίκι ή το φαγητό των παιδιών. 

Εργαζόμενοι χωρίς λόμπι

Ασφαλώς η ΕΕ δεν έχει ουσιαστικές αρμοδιότητες στην κοινωνική πολιτική, αλλά η συμφωνία για τον κατώτατο μισθό αναδεικνύει τον συντονιστικό της ρόλο. Πολλά ήταν βέβαια τα επιχειρήματα που κατά καιρούς ακούστηκαν εναντίον της νομοθετικής παρέμβασης για την καθιέρωση κατώτατου μισθού: Μειώνεται η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Υπονομεύεται η αυτονομία των κοινωνικών εταίρων. Δυσχεραίνεται η επανένταξη των μακροχρόνια ανέργων στην αγορά εργασίας. Αυξάνεται το κόστος των υπηρεσιών για τον καταναλωτή.

Κι όμως, είναι πολλοί αυτοί που έχουν ανάγκη τον κατώτατο μισθό. Μόνο που δεν έχουν λόμπι. Δεν τους ακούμε και δεν τους βλέπουμε. Είναι εκείνοι που καθαρίζουν τους δρόμους μας, πλένουν τις σκάλες μας, μεταφέρουν τρόφιμα και ποτά στη γειτονιά μας, έτσι ώστε να μπορούμε, για παράδειγμα, να απολαμβάνουμε τον πρώτο καφέ της ημέρας με την εφημερίδα μας, στην οποία κατά πάσα πιθανότητα θα διαβάσουμε εμβριθείς αναλύσεις εναντίον του κατώτατου μισθού.

Περισσότερη «κοινωνική Ευρώπη»

Γιατί η αλήθεια είναι ότι παλαιότερα ελάχιστοι ήθελαν τον κατώτατο μισθό, ενώ σήμερα συναγωνίζονται ποιος τον θέλει περισσότερο. «Το είχαμε υποσχεθεί πριν τις ευρωεκλογές», λένε οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές. «Το είχα εξαγγείλει μετά τις ευρωεκλογές» λέει η πρόεδρος της Κομισιόν, που προέρχεται από την Κεντροδεξιά.

Είναι η πρώτη φορά, μετά από καιρό, που ένα ζήτημα κοινωνικής πολιτικής βρίσκει χώρο στην ατζέντα των «27». Ας ελπίσουμε να μην είναι και η τελευταία. Να μην επανέλθει η Ευρώπη σε μία ατέρμονη ομφαλοσκόπηση για θεσμικές τομές και αλλαγές Συνθηκών. Κανείς δεν πρόκειται να αγκαλιάσει την Ευρώπη όταν ακούσει ότι «επήλθε συμφωνία στο ζήτημα της αναστέλλουσας μειοψηφίας στο Συμβούλιο», κι ας είναι όντως σημαντικό και αυτό το ζήτημα. Ο κόσμος θα αγαπήσει και πάλι την Ευρώπη όταν την αισθανθεί δίπλα του. Στην καθημερινότητά του, στις αγωνίες του.

Γιάννης Παπαδημητρίου