Για να αποφύγουν τη μερική επιστράτευση που κήρυξε πρόσφατα ο πρόεδρος Πούτιν εκατοντάδες χιλιάδες νεαροί Ρώσοι εγκατέλειψαν τις τελευταίες ημέρες την πατρίδα τους. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες δεν θέλουν τους αντιρρησίες συνείδησης στο έδαφός τους. Η Φινλανδία, για παράδειγμα, έκλεισε τα σύνορά της, ενώ άλλες χώρες σταμάτησαν πια να εκδίδουν βίζα σε ρώσους αντιρρησίες. Οι ανταποκριτές της DW ενημερώνουν για την κατάσταση που επικρατεί σε χώρες της κεντρικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Ελλάδα: Καμία εξαίρεση για λιποτάκτες

Μέχρι σήμερα κανένας Ρώσος σε στρατεύσιμη ηλικία δεν έχει ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα. Θα έπρεπε να φθάσει μέσω Τουρκίας στα ελληνοτουρκικά σύνορα και τα σύνορα είναι κλειστά, όπως γνωρίζουμε, για όλους τους πρόσφυγες. Εάν παρόλα αυτά Ρώσοι αντιρρησίες συνείδησης φτάσουν στα ελληνικά σύνορα, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα είναι ευπρόσδεκτοι. Ούτως ή άλλως η ελληνική νομοθεσία δεν προβλέπει χορήγηση ασύλου σε όσους δεν θέλουν να υπηρετήσουν τη χώρα τους στο μέτωπο. Η λιποταξία θεωρείται ποινικό αδίκημα και οι παραβάτες δεν έχουν δικαίωμα ασύλου στην Ελλάδα.

Άσυλο χορηγείται μόνο σε Ρώσους που είναι σε θέση να αποδείξουν ότι διώχθηκαν στη Ρωσία για πολιτικούς, θρησκευτικούς ή άλλους λόγους πριν κηρυχθεί επιστράτευση. Από τη δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα δεν διαφαίνεται κάποια πρόθεση να θεωρηθούν οι αντιρρησίες συνείδησης διωκόμενοι αντιφρονούντες που θα είχαν δικαίωμα στην προστασία.

Εντελώς διαφορετικά αντιμετωπίζονται από την ελληνική κοινή γνώμη τα μέλη της ελληνικής μειονότητας στην Ουκρανία. Οι περισσότεροι από αυτούς ζουν γύρω από τη Μαριούπολη, σε περιοχές που ελέγχονται σήμερα από τη Ρωσία. Αυτοί οι άνθρωποι θα ήταν ευπρόσδεκτοι, αν ζητούσαν βοήθεια, ακόμα και αν κάποιοι από αυτούς ήταν φιλορώσοι.

Τσεχία: Ανησυχία για ρώσους κατασκόπους

Στην Τσεχία γίνονται δεκτοί μόνο αντιφρονούντες, αλλά όχι αντιρρησίες συνείδησης. Οι Ρώσοι που απλά ήθελαν να αποφύγουν την επιστράτευση δεν δικαιούνται ανθρωπιστική βίζα, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Γιαν Λιπάβσκι. Ο υπουργός Εξωτερικών αιτιολογεί τη στάση του επικαλούμενος μεταξύ άλλων λόγους ασφαλείας .«Δεν μπορεί να θέλουμε σημαντικό αριθμό λιποτακτών στη χώρα, διότι έτσι διακινδυνεύουμε την ασφάλεια στο εσωτερικό», υπογράμμισε ο τσέχος υπουργός Εξωτερικών. Διότι: «Δεν αποκλείεται να βρίσκονται μεταξύ τους ρώσοι πράκτορες». Ο Γιαν Λιπάβσκι πρόσθεσε ότι εδώ και καιρό καταβάλλει προσπάθειες για να αποδυναμώσει την επιρροή ρωσικών μυστικών υπηρεσιών στην Ευρώπη. Πέρυσι η Τσεχία απέλασε 81 Ρώσους διπλωμάτες ως υπόπτους για κατασκοπία. Οι αρχές της χώρας θεωρούν ότι εμπλέκονται σε επίθεση εναντίον χώρου πυρομαχικών το 2014.

Πολωνία: Διαφωνούντες ναι, αντιρρησίες συνείδησης όχι

Και η Βαρσοβία επικαλείται ανησυχίες για την εσωτερική ασφάλεια. Ο υπουργός Εξωτερικών Ζμπίγκνιεφ Ράου θεωρεί ότι τόσο για λόγους ασφαλείας, όσο και για λόγους ηθικής «δεν είναι σώφρον» να δεχτεί η Πολωνία μεγάλο αριθμό Ρώσων. Από την πλευρά του ο υφυπουργός Εσωτερικών Μαρσίν Βάσικ προειδοποιεί για πιθανή εισροή ρώσων μυστικών πρακτόρων στη χώρα με πρόσχημα την αποφυγή της μερικής επιστράτευσης.

«Δεν θέλουμε στην χώρα μας ρώσους πολίτες, οι οποίοι μέχρι πρότινος υποστήριζαν το καθεστώς Πούτιν και τώρα που ενδέχεται να πάνε στο μέτωπο μεταμορφώνονται σε μεγάλους δημοκράτες και σχεδιάζουν να εγκαταλείψουν τη Ρωσία», δήλωσε στην πολωνική ραδιοφωνία ο Μίχαλ Ντβόρτσεκ, επικεφαλής του πρωθυπουργικού γραφείου. Την ίδια στιγμή όμως η Πολωνία δεν κλείνει τα σύνορα σε ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίοι διώκονται για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, κατέστησε σαφές ο στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού Ματέους Μοραβιέτσκι.

Κάκη Μπαλή, Λούμπος Παλάτα, Γιάτσεκ Λέπιαρτς

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος