Τέσσερις εβδομάδες πριν από τις βουλευτικές εκλογές, στις 15 Οκτωβρίου, το κυβερνών κόμμα «Νόμος και Δικαιοσύνη» της Πολωνίας (PiS) φαίνεται να πέφτει σε μια παγίδα που έστησε μόνο του. Εδώ και χρόνια, οι Πολωνοί λαϊκιστές της δεξιάς στρέφονται κατά των προσφύγων, που προέρχονται κυρίως από μουσουλμανικές χώρες. Ωστόσο, οι τελευταίες αποκαλύψεις ανεξάρτητων πολωνικών μέσων ενημέρωσης έχουν θέσει υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία της πολωνικής κυβέρνησης. Ο λόγος; Φαίνεται να έχουν σημειωθεί παρατυπίες στην έκδοση θεωρήσεων βίζα στα πολωνικά προξενεία εκτός Ευρώπης. Και έτσι κλονίζεται η εικόνα ενός κόμματος που παρουσιάζεται ως ο μοναδικός εγγυητής της «ασφάλειας» στα σύνορα.

Λίγοι γνώριζαν τον πραγματικό λόγο για την ξαφνική αποπομπή του Πολωνού αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Πιοτρ Βάβρζικ στις 31 Αυγούστου. Μόλις τη δεύτερη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου γνωστοποιήθηκε ότι η εισαγγελία είχε ξεκινήσει έρευνες για παρατυπίες στις διαδικασίες για την έκδοση βίζας ήδη από τον Μάρτιο του 2023. Στο μεταξύ έχουν γίνει επτά συλλήψεις, ενώ τρία άτομα έχουν προφυλακιστεί.

Βίζες για δήθεν εργαζόμενους στο ...Bollywood

Σύμφωνα με πολωνικά δημοσιεύματα ο Βάβρζικ φέρεται να έθεσε σε ισχύ ένα σύστημα στην έκδοση θεωρήσεων, με το οποίο μπορούσαν οι διαδικασίες να επιταχυνθούν κατόπιν δωροδοκίας. Λέγεται επίσης ότι άσκησε πιέσεις στους επικεφαλής των προξενείων για να εκδοθούν βίζες με συνοπτικές διαδικασίες για άτομα που επέλεξε ο ίδιος.

Σύμφωνα με την ειδησεογραφική πύλη Onet περίπου 36 Ινδοί υπήκοοι, οι οποίοι ισχυρίζονταν πως προέρχονταν από το Bollywood, την «Μέκκα» της ινδικής κινηματογραφικής παραγωγής, έλαβαν βίζες Σένγκεν πολλαπλών εισόδων, δήθεν για να γυρίσουν ταινία στην Πολωνία. Σύμφωνα με το δημοσίευμα υπήρχε ακόμη και έτοιμος τίτλος για την ταινία. Ωστόσο οι έρευνες αποκάλυψαν ότι ο υποτιθέμενος χορογράφος της ομάδας δεν ήξερε να χορεύει, ενώ οι εργαζόμενοι στο μακιγιάζ δεν είχαν εργαστεί ποτέ στον κινηματογράφο.

Μεγάλο σκάνδαλο ή απλώς ανοησία;

Η κυβέρνηση προσπάθησε αρχικά να υποβαθμίσει την υπόθεση. «Ο Τουσκ κάνει λόγο για εκατοντάδες χιλιάδες (βίζες). Αυτό είναι ψέμα, ψέμα, ψέμα», επιτέθηκε ο Γιάροσλαβ Κατσίνσκι στον μεγαλύτερο αντίπαλό του κατά την προεκλογική εκστρατεία σε συγκέντρωση το περασμένο Σάββατο. «Δεν υπάρχει κανένα σκάνδαλο, ούτε καν σκανδαλάκι, παρα μόνο μια ανόητη ιδέα με εγκληματικό υπόβαθρο» δήλωσε ο δεξιός λαϊκιστής ηγέτης. «Κανένα σκάνδαλο, ούτε καν ένα σκανδαλάκι; Ίσως τότε απλώς ένα μικροσκοπικούτσικο σκανδαλάκι;» σχολίασε, χρησιμοποιώντας τα ίδια τα λόγια του Κατσίνσκι, ο ηγέτης της φιλελεύθερης αντιπολίτευσης Ντόναλντ Τουσκ στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter).

Ορισμένοι Πολωνοί ανησυχούν τώρα για την παραμονή της Πολωνίας στη ζώνη Σένγκεν, εξαιτίας του σκανδάλου. «Αν επιβεβαιωθούν οι κατηγορίες, η Πολωνία θα αποπεμφθεί από το Σένγκεν» προειδοποίησε ο πρώην πρέσβης της Πολωνίας στη Λετονία και την Αρμενία, Γιέρζι Μάρεκ Νοβακόφσκι.

Σε δημοσκόπηση που δημοσίευσε η εφημερίδα Rzeczpospolita τη Δευτέρα το 30% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι το σκάνδαλο με τις βίζες θα βλάψει το PiS στις εκλογές. Στον αντίποδα ωστόσο, σχεδόν το 40% πιστεύει ότι οι δεξιοί λαϊκιστές θα επιβιώσουν και αυτό το σκάνδαλο.

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου