Με την κοινωνική νεοφυή επιχείρηση Icho Systems ο Στέφεν Πρόις ανέπτυξε μια διαδραστική μπάλα με φως, ήχους και δονήσεις για να βοηθήσει στην επικοινωνία ασθενείς με άνοια. Η Καταρίνα Μάγιερ με τη νεοφυή επιχείρησή της Kuchentratsch πουλάει γλυκά φτιαγμένα με πολλή αγάπη από ηλικιωμένους, δίνοντάς τους την ευκαιρία να συναντηθούν. Ο Ζεμπάστιαν Στρίκερ πουλάει μέσω της δικής του επιχείρησης ιαματικό νερό ή υγρό σαπούνι και με ένα τμήμα των εσόδων του βοηθάει ανθρώπους που το έχουν ανάγκη. Και μετά ήρθε η πανδημία και έφερε τα πάνω-κάτω στον προγραμματισμό τους. Και οι τρεις προσάρμοσαν τα σχέδιά τους, αλλά κανείς δεν εγκατέλειψε. Με τον τρόπο αυτό κατάφεραν, υπό διαφορετικές συνθήκες, να κρατηθούν. Σε ένα όμως σημείο, παρέμειναν πιστοί.

Όπως και πριν ο πρωταρχικός στόχος δεν είναι μόνο τα χρήματα. Όπως κι άλλες λεγόμενες κοινωνικές επιχειρήσεις, επιδιώκουν με την εργασία τους να κάνουν τον κόσμο λίγο καλύτερο. «Ο τομέας αποδείχθηκε ανθεκτικός» παραδέχεται ο Μάρκους Ζαουερχάμερ, επικεφαλής του κοινωνικού δικτύου Send. «΄Ένας από τους λόγους είναι ότι η καινοτομία και η ανθεκτικότητα αποτελούν τμήμα του DNΑ των νεοφυών επιχειρήσεων».

Ήττα γύρισε σε νίκη

Για να δούμε όμως πώς οι τρεις νέοι επιχειρηματίας τα κατάφεραν. Το 2019 ο Στέφεν Πρόις από την Icho Systems μαζί με φίλους ανέπτυξαν μια θεραπευτική μπάλα υψηλής τεχνολογίας για ανθρώπους με άνοια και πνευματική υστέρηση και ήθελαν να ξεκινήσει η παραγωγή, όταν χτύπησε η πανδημία. Η κρίση τους χτύπησε διπλά. Η ελλείψεις στην προσφορά ηλεκτρονικών εξαρτημάτων επιβράδυναν την παραγωγή. Ταυτόχρονα η υπερκόπωση του νοσηλευτικού προσωπικού στα γηροκομεία και οι περιορισμοί στον πρόσβαση σε αυτά συνέβαλαν στο να μην ξεκινήσει η αγορά. «Εκμεταλλευτήκαμε τον χρόνο και εξελιχθήκαμε» λέει ο Πρόις. Και ενώ αρχικά τα σχέδια ήταν να πουληθούν οι θεραπευτικές μπάλες έναντι 1400 ευρώ, τελικά ο Πράις κατέληξε σε ένα διαφορετικό επιχειρηματικό μοντέλο, εκείνο της ενοικίασης, για να προσεγγίσει περισσότερους ιδιώτες πελάτες. «Οι πελάτες μας θέλουν την μπάλα για τους γονείς τους ή για παιδιά με ειδικές ανάγκες», λέει. Και έτσι αναπτύχθηκαν νέοι τρόποι χρήσης της μπάλας, όπως για παιδιά με αναπηρίες. «Καταφέραμε να μετατρέψουμε μία ήττα σε περίοδο κρίσης σε ιστορία επιτυχίας» λέει ο Πρόις. Πλέον γίνονται διαπραγματεύσεις και με εταιρείες ασφάλισης υγείας, για να γίνει η μπάλα συνταγογραφούμενη.

Το Startup Kuchentransch (τρέλες με κέικ) ιδρύθηκε το 2014 από μια πεποίθηση, ότι τα πιο νόστιμα γλυκά τα φτιάχνουν τα χεράκια της γιαγιάς. Αλλά στόχος ήταν να συμβάλει σε κάτι το θετικό για τους ηλικιωμένους. Επί χρόνια η Kuchentransch πουλούσε τούρτες από γιαγιάδες και παππούδες φτιαγμένες με δικές της συνταγές στους φούρνους της επιχείρησης στο Μόναχο. Η χαρά ήταν διπλή. Γι αυτούς που τα έτρωγαν, αλλά και γι αυτούς που τα έφτιαχναν, γιατί ήταν σαν ένα κοινωνικό γεγονός. Και μετά ήρθε ο κορωνοϊός και όλα σταμάτησαν για πέντε μήνες. Στο μεταξύ, οι 50 γιαγιάδες και παππούδες έπιασαν και πάλι δουλειά και κοινωνικές επαφές. «Καταφέραμε να ξεπεράσουμε καλά την κρίση» λέει η εργαζόμενη Τερέζα Όφενμπεκ. Η επιχείρηση άλλαξε στρατηγική, άρχισε τις πωλήσεις διαδικτυακά και σε πολλά καταστήματα στο Μόναχο και εξασφάλισε την επιβίωσή της. Αρχές του χρόνου μεταφέρθηκε σε ένα μεγάλο κτίριο, όπου μελλοντικά ένα καφέ κι ένας περίεργος φούρνος θα γεμίζουν το ταμείο. «Έχουμε την εντύπωση ότι η ζήτηση για βιώσιμα προϊόντα και με κοινωνικό χαρακτήρα θα αυξηθεί» λέει η Όφενμπεκ.

Προσήλωση στον κοινωνικό στόχο

Ενώ η πανδημία φρενάρισε αρχικά τις δύο προηγούμενες startups στην περίπτωση της Share, την ενίσχυσε. Το ιδιαίτερο είναι ότι πουλάει πολλά είδη, από προϊόντα με βάση ιαματικό νερό και υγρό σαπούνι μέχρι ράβδους με ξηρούς καρπούς για ανήμπορους. Για κάθε πώληση ή παροχή υπηρεσιών δίδεται βοήθεια σε ένα άτομο που έχει ανάγκη με ένα αντίστοιχο προϊόν ή υπηρεσία. «Κατά μέσον όρο καταφέραμε να παρέχουμε βοήθεια κάθε δευτερόλεπτο» λέει ο ιδρυτής της Share Ζεμπάστιαν Στρίκερ. Μεταξύ αυτών 35 εκ. ημέρες πρόσβαση σε καθαρό νερό, ή 1,7 εκ. ώρες διδασκαλίας. Η startup ακόμη και κατά την διάρκεια της πανδημίας «έλαμψε» με διψήφιους αριθμούς ανάπτυξης και επέκτεινε την γκάμα προϊόντων της από 10 σε 100. Τα προϊόντα της βρίσκονται σε 16.000 καταστήματα, αλλά και στους Γερμανικούς Σιδηροδρόμους και τη Lufthansa, ενώ ο στόχος είναι συνεργασίες με τράπεζες και ταξιδιωτικά γραφεία.

«Ο κορωνοϊός έδωσε για άλλη μια φορά μεγάλη ώθηση στην ανάγκη για βιωσιμότητα και υπεύθυνη κοινωνική δράση, και έχουμε ωφεληθεί από αυτό», λέει με την εμπειρία του ο Στίκερ. Η δική του startup δεν κάνει ακόμη κέρδη. «Νομίζω ότι θα μπορούσαμε να το κάνουμε αν θέλαμε, αλλά θα επιβραδύνει την ανάπτυξή μας - και περισσότερη ανάπτυξη σημαίνει περισσότερη βοήθεια. Στην πραγματικότητα η πανδημία δεν φαίνεται να μπορεί να επιβραδύνει την ιδέα των κοινωνικών νεοφυών επιχειρήσεων. Σε κάθε περίπτωση, ο Ντιρκ Σάντερ από το Impact Factory στο Ντούισμπουργκ, το οποίο λειτουργεί ως ένα είδος «εκπαιδευτικού κέντρου» για νέους κοινωνικούς επιχειρηματίες, δεν βλέπει καμία μείωση στον αριθμό των αιτούντων. Αντίθετα, με την πανδημία ο αριθμός έχει έχει αυξηθεί. «Η κοινωνία έχει προβλήματα και ο κορωνοϊός τα επιδεινώνει. Αυτό βάζει σε σκέψη πολλούς ανθρώπους για το πώς μπορεί να γίνει να κάνουν την κοινωνία ανθεκτική στο μέλλον».

Έριχ Ράιμαν/dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου