«Αν μείνω στην πατρίδα μου θα σκοτωθώ εκατό στα εκατό. Όμως αν προσπαθήσω να φθάσω στην Ευρώπη η πιθανότητα να χάσω τη ζωή μου μειώνεται στο μισό», λέει ένας πρόσφυγας από την βόρεια Αφρική περιγράφοντας το δίλημμα πολλών προσφύγων. Ο βορειοαφρικανός μίλησε για τις εμπειρίες του σε ημερίδα για τη γερμανική και ευρωπαϊκή προσφυγική πολιτική που διοργάνωσε το κόμμα της αντιπολίτευσης «Η Αριστερά» στο Βερολίνο . Αφορμή ήταν οι λεγόμενες διαδικασίες του Χαρτούμ και του Ραμπάτ, που διέπουν την συνεργασία ΕΕ και αφρικανικών χωρών στο προσφυγικό ζήτημα δίνοντας στις χώρες της δυτικής και ανατολικής Αφρικής κίνητρα και αντικίνητρα. Σημειώνουμε ότι για τον περιορισμό των προσφυγικών ροών οι εν λόγω χώρες θα λαμβάνουν οικονομική βοήθεια, ενώ σε περίπτωση που δεν συνεργαστούν θα τους επιβάλλονται κυρώσεις που φθάνουν μέχρι τον περιορισμό των εμπορικών σχέσεων. Οι επικριτές της διαδικασίας αυτής μιλούν για ένα αντίγραφο της αμφιλεγόμενης συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για τον περιορισμό του αριθμού των προσφύγων.

Είναι δυνατός ένας περιορισμός των ροών;

Το κεντρικό ερώτημα της ημερίδας: Είναι δυνατός ένας περιορισμός των προσφυγικών ροών από την Αφρική στην Ευρώπη; Η απάντηση είναι και ναι και όχι, λέει στην DW ο Στέφαν Ντίνβαλντ από το «Βαυαρικό Συμβούλιο Προσφύγων»: «Οι εμπειρίες από τη διαδικασία του Ραμπάτ στην δυτική Αφρική δείχνουν ότι ο περιορισμός των προσφυγικών ροών κάποιες φορές λειτουργεί και κάποιες όχι. Χώρες προέλευσης όπως το Μαλί ή η Σενεγάλη βγάζουν πολύ περισσότερα χρήματα από τα εμβάσματα μεταναστών τους που ζουν πλέον στην Ευρώπη. Που σημαίνει ότι η προσφορά που θα κάνει η ΕΕ θα πρέπει να είναι τόσο ικανοποιητική, ώστε οι κυβερνήσεις να συνεργαστούν».

Στο επίκεντρο της κριτικής των διαδικασιών του Χαρτούμ και του Ραμπάτ βρίσκεται και ο σεβασμός ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Γερμανικά μέσα ενημέρωσης είχαν μεταδώσει τον περασμένο μήνα πληροφορίες για μια αμφιλεγόμενη συμφωνία της Γερμανικής Εταιρίας Διεθνούς Συνεργασίας (GIZ), η οποία με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση θα προωθήσει προγράμματα διασφάλισης συνόρων στο Σουδάν και θα εξοπλίσει συνοριοφύλακες.

Θυσιάζονται οι αξίες που επικαλείται η ΕΕ

Η Μαρίνα Πέτερ από το «Φόρουμ Σουδάν και Νοτίου Σουδάν» γνωρίζει καλά την ευρύτερη περιοχή και επικρίνει το πρόγραμμα τονίζοντας: «Δυστυχώς διαπιστώνουμε ότι θυσιάζεται ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για μια συνεργασία που υποτίθεται ότι εγγυάται ασφάλεια και σταθερότητα. Τίθεται ωστόσο το ερώτημα πως θα προωθήσουμε στις χώρες αυτές τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη χρηστή διακυβέρνηση ότανΓερμανία και ΕΕ σιωπούν για τα κακώς κείμενα;»

Παρόμοια άποψη εκφράζει και η Νίμα Μοβασάτ, εκπρόσωπος του κόμματος «Η Αριστερά» σε ζητήματα αναπτυξιακής πολιτικής, λέγοντας ότι «η ΕΕ θυσιάζει τις αξίες, τις οποίες πάντοτε επικαλείται, όπως αξιοπρέπεια, ανθρώπινα δικαιώματα, δικαιοσύνη και ελευθερία, και συνεργάζεται με δικτατορικά καθεστώτα για να σταματήσει τους πρόσφυγες».

Γίλμα Χιντς / Στέφανος Γεωργακόπουλος