Οι κινήσεις της Σερβίας και της Κροατίας στο πεδίο των εξοπλισμών μαρτυρούν ότι η παλιά αντιπαλότητα, που κορυφώθηκε στην πολεμική έξαρση εντός της πρώην Γιουγκοσλαβίας, δεν αποτελεί παρελθόν. Στα μέσα του περασμένου Οκτωβρίου το κροατικό υπουργείο Άμυνας σχεδίαζε να αποκτήσει 16 κινητά πυροβολικά συστήματα αμερικανικής προέλευσης, στο πλαίσιο των συνηθισμένων χορηγιών του Πενταγώνου σε νατοϊκούς συμμάχους των ΗΠΑ. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες η Κροατία δεν αρκείται σε αυτά, αλλά σκοπεύει να παραγγείλει ακόμη βαλλιστικούς πυραύλους και εκτοξευτήρες πυραύλων με εμβέλεια 300 χλμ.

Η Σερβία δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια. Οι Κροάτες σίγουρα δεν αγόρασαν τα όπλα για να τα εκθέσουν σε μουσείο, σχολίασε ο σέρβος πρωθυπουργός Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Τα νέα κροατικά όπλα μπορούν θεωρητικά να πλήξουν οποιονδήποτε στόχο εντός της Σερβίας. «Όμως δεν θα είμαστε εύκολος στόχος», τόνισε ο Αλ. Βούτσιτς στην αρχή της εβδομάδας, μετά από συνάντησή του με τον ρώσο αντιπρόεδρο της ρωσικής κυβέρνησης Ντμίτρι Ρογκόσιν στο Βελιγράδι. Ο κορυφαίος ρώσος αξιωματούχος έθεσε υπόψη της σερβικής κυβέρνησης το διάσημο ρωσικό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας S-300.

«Ψυχολογικός βαλκανικός πόλεμος»

Ο λεγόμενος εξοπλιστικός ανταγωνισμός ανάμεσα στις δύο χώρες έχει μάλλον συμβολικό χαρακτήρα, εκτιμά ο Λιούμπογκραντ Στογιαντίνοβιτς, στρατιωτικός αναλυτής της σερβικής εφημερίδας Politika, που επισημαίνει ότι παρά «την εκτόξευση ρητορικών βλημάτων», η πιθανότητα μιας ένοπλης σύγκρουσης είναι «πραγματικά μικρή». Όπως σχολίασε ο ίδιος στην DW, «πρόκειται απλά για ένα είδος ψυχολογικού βαλκανικού πολέμου». Σε παρόμοιο μήκος κύματος κινείται και η ανάλυση του κροάτη ειδικού στην κοινωνιολογία του πολέμου Όζρεν Ζούνετς. Όπως λέει, ούτε η Κροατία ούτε η Σερβία έχουν πολιτικούς, οικονομικούς, ηθικούς ή άλλους λόγους να δυσχεράνουν τις διμερείς τους σχέσεις. «Τα ΜΜΕ διογκώνουν τεχνητά τις πιθανές αγορές εξοπλισμών. Επίσης ορισμένοι πολιτικοί βλέπουν στο θέμα τη δυνατότητα άντλησης πολιτικού οφέλους», επισήμανε στην DW.

Οι προκλητικές δηλώσεις μεταξύ των δύο χωρών αποτελούν συνήθη πολιτική τακτική και στις δύο πλευρές, που επιχειρούν να διασφαλίσουν τις ψήφους των εθνικόφρονων εκλογέων. Ενδεικτική είναι μια πρόσφατη φράση του σέρβου υπουργού Εξωτερικών Ίβιτσα Ντάσιτς, ο οποίος είπε απευθυνόμενος στη γείτονα χώρα ότι «σεβόμαστε εσάς τους Κροάτες ως γείτονες, αλλά δεν σας αγαπάμε». Η απάντηση από την άλλη πλευρά δεν άργησε να έρθει. Ο κροάτης υπουργός Άμυνας Άντε Κοτρομάνοβιτς υπενθύμισε στην κοινή γνώμη ότι ο Ίβιτσα Ντάσιτς και ο πρωθυπουργός Βούτσιτς τάσσονταν τη δεκαετία του 1990 υπέρ του πολέμου. «Νομίζει η Σερβία ότι μπορεί να εισέλθει στην ΕΕ και να συνεχίσει να συνεργάζεται με τη Ρωσία; Μάλλον απίθανο», τόνισε ο κροάτης υπουργός Άμυνας.

Γεωστρατηγική διελκυστίνδα μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας;

Ορισμένοι παρατηρητές διακρίνουν στην αναζωπύρωση της αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο χωρών και κωμικοτραγικές πτυχές. Όπως παρατηρούν, δύο ασθενείς οικονομικά χώρες κομπάζουν η μία απέναντι στην άλλη για εξοπλισμούς με όπλα τελευταίας τεχνολογίας την ώρα που δεν ξέρουν καν αν θα αποκτήσουν όντως αυτά τα όπλα. Πάντως, σύμφωνα με τον κροάτη πολιτικό επιστήμονα Τόμισλαβ Γιάκιτς, δεν υπάρχει τίποτα κωμικό σε αυτήν την κατάσταση. Όπως επισημαίνει στη DW, στο παρασκήνιο βρίσκεται σε εξέλιξη μια γεωστρατηγική διελκυστίνδα μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. «Αυτό βλάπτει την Κροατία, τη Σερβία και την ευρύτερη περιοχή. Σε όσους ξεκινούν τώρα στις δύο χώρες αυτόν τον ανταγωνισμό, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν τις επιπτώσεις», υπογραμμίζει ο κροάτης αναλυτής.

Νεμάνια Ρούγεβιτς / Άρης Καλτιριμτζής