Σε επιστολή που απέστειλε τη Δευτέρα στον μόνιμο επιτετραμμένο της Γερμανίας στις Βρυξέλλες, Μίχαελ Κλάους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαρακτηρίζει «μη αιτιολογημένα» τα μέτρα για το κλείσιμο των συνόρων προς την Τσεχία, τη Σλοβακία, αλλά και το Τιρόλο, την πιο τουριστική περιφέρεια της Αυστρίας. Η Γερμανία υποστηρίζει ότι το κλείσιμο των συνόρων για όλους (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) είναι η μοναδική λύση για να ανακοπεί η εξάπλωση της νέας, παραλλαγμένης μορφής του κορωνοϊού. Η Κομισιόν αντιτείνει ότι δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα ή άλλες πληροφορίες που να αποδεικνύουν ότι στην Τσεχία και στη Σλοβακία τα κρούσματα του παραλλαγμένου ιού είναι περισσότερα απ' ότι σε άλλα κράτη-μέλη και το κλείσιμο των συνόρων δεν συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας. «Πιστεύουμε ότι ο θεμιτός στόχος της Γερμανίας, δηλαδή η προστασία της δημόσιας υγείας σε καιρούς πανδημίας, μπορεί να επιτευχθεί και με λιγότερο περιοριστικά μέτρα» αναφέρεται στην επιστολή.

Παράλληλα η Κομισιόν εκτιμά ότι το κλείσιμο των συνόρων προκαλεί σημαντικά προβλήματα, για παράδειγμα σε οικογένειες που διαμένουν στη μία πλευρά των συνόρων, αλλά εργάζονται στην άλλη πλευρά. Αρνητικές είναι οι επιπτώσεις και για τους οδηγούς διεθνών μεταφορών, οι οποίοι υποχρεώνονται να κάνουν τεστ για τον κορωνοϊό ακόμη και για να διασχίσουν τη Γερμανία χωρίς στάση. Επιπλέον η Κομισιόν επικρίνει το γεγονός ότι ένας Τσέχος οδηγός υποχρεώνεται να προσκομίσει σχετικό πιστοποιητικό μόνο στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά ή ιταλικά και όχι στη μητρική του γλώσσα. Σημειώνεται πάντως ότι παρόμοιες επιστολές διαμαρτυρίας έχουν αποσταλεί και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και συγκεκριμένα στο Βέλγιο, τη Δανία, την Ουγγαρία, τη Σουηδία και τη Φινλανδία.

Πίεση για πολιτική διαπραγμάτευση

Στην επιστολή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί το Βερολίνο να παράσχει εξηγήσεις «εντός δέκα εργάσιμων ημερών» για την απόφασή του να κλείσει τα σύνορα. Τι ακριβώς θα γίνει στη συνέχεια; Θεωρητικά η Κομισιόν μπορεί να κινήσει νομική διαδικασία «επί παραβάσει της Συνθήκης» εναντίον της Γερμανίας, προσφεύγοντας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA), σε ανταπόκρισή του από τις Βρυξέλλες, εκτιμά πάντως ότι είναι «μάλλον απίθανο» αυτό το ενδεχόμενο. Σε κάθε περίπτωση η γνωστοποίηση της επιστολής ασκεί πιέσεις στους υπουργούς Ευρωπαϊκών Υποθέσεων των κρατών-μελών, οι οποίοι αρχίζουν σήμερα νέες διαβουλεύσεις σε μία προσπάθεια να καταλήξουν σε μία συνολική λύση.

Στις 14 Φεβρουαρίου ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζέεχοφερ είχε αποφασίσει το κλείσιμο των συνόρων προς Τσεχία, Σλοβακία και Τιρόλο για δέκα ημέρες, λόγω της πανδημίας. Στις πρώτες φωνές κριτικής από τις Βρυξέλλες ο Ζέεχοφερ είχε αντιδράσει έντονα προ ημερών με δηλώσεις του στην εφημερίδα Bild, λέγοντας ότι «φτάνει πια» με την κριτική και ότι η Κομισιόν θα έπρεπε «να βοηθήσει και όχι να βάζει συνεχώς τρικλοποδιές», ιδιαίτερα μάλιστα μετά τις καθυστερήσεις στους εμβολιασμούς για τις οποίες οι ίδια ευθύνεται- σύμφωνα πάντα με τον Ζέεχοφερ.

Άσελμπορν: Πρωταρχικό δικαίωμα η ελεύθερη διακίνηση

Σε σχόλιό του για την Deutsche Welle ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Γιαν Άσελμπορν επισημαίνει ότι η ίδια η Γερμανία είχε αναλάβει πρωτοβουλία στη διάρκεια της προεδρίας της, στο δεύτερο εξάμηνο του 2020, για την εξεύρεση μίας κοινής ευρωπαϊκής λύσης στο ζήτημα εσωτερικών συνόρων, ώστε να μη διαταράσσεται το ευρωπαϊκό κεκτημένο και η λειτουργία της ενιαίας αγοράς. Θερμός οπαδός της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ο Άσελμπορν επισημαίνει ότι ασφαλώς η προστασία της δημόσιας υγείας είναι προτεραιότα για όλους, αλλά «η ελεύθερη διακίνηση στην Ευρώπη είναι επίσης πρωταρχικό δικαίωμα, κατοχυρωμένο στις ευρωπαϊκές συνθήκες».

Πάντως την Τρίτη η Γερμανία αποφάσισε να παρατείνει μέχρι τις 3 Μαρτίου τα περιοριστικά μέτρα στα σύνορα με Τσεχία, Σλοβακία και Αυστρία. Χωρίς περιορισμούς εισέρχονται στη χώρα μόνο Γερμανοί υπήκοοι ή αλλοδαποί με μόνιμη κατοικία και άδεια παραμονής στη Γερμανία. Σε συνέντευξή του την Κυριακή στη Βαυαρική Ραδιοφωνία, ο υπουργός Εσωτερικών είχε απορρίψει την κριτική των γειτονικών χωρών, λέγοντας ότι «είχαν ενημερωθεί εγκαίρως» και επισημαίνοντας ότι δεν είναι μόνο η Γερμανία που κλείνει σύνορα, αλλά για παράδειγμα «και η Δανία πραγματοποιεί ελέγχους για όσους εισέρχονται από την περιοχή του Φλένσμπουργκ, όπου κυριαρχεί η βρετανική παραλλαγή του κορωνοϊού με υψηλούς ρυθμούς εξάπλωσης». 

Γιάννης Παπαδημητρίου (DPA, BR, DW)