Τα τελευταία χρόνια Λιβύη και Τυνησία έχουν μετατραπεί στις πιο δημοφιλείς χώρες αναχώρησης για μετανάστες από την υποσαχάρια Αφρική στην Ευρώπη. Και οι δύο χώρες είναι εταίροι της ΕΕ στην προσπάθεια περιορισμού των μεταναστευτικών ροών.

Πριν λίγες ημέρες το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων Nova μετέδιδε ότι η Λιβύη κατέχει πλέον την πρώτη θέση ως χώρα αναχώρησης μεταναστών με προορισμό την Ιταλία, παρά το γεγονός ότι οι αφίξεις φαίνεται να μειώνονται. Από τις αρχές του 2024 έως τις 5 Ιουλίου, περίπου 4.755 μετανάστες έφτασαν στα ιταλικά νησιά από τη Λιβύη, μια μείωση 47% σε σύγκριση με το 2023. Οι αναχωρήσεις από την Τυνησία μειώθηκαν κατά περίπου 70% σε 10.247 μετανάστες. Η μείωση των αναχωρήσεων ωστόσο δεν υποδηλώνει ότι λιγότεροι άνθρωποι αναχωρούν από τη Λιβύη. Αντιθέτως, σύμφωνα με ανθρωπιστικές οργανώσεις στις εν λόγω χώρες, σημειώνεται αύξηση. Είναι δύσκολο να συγκεντρωθούν αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία καθώς η Λιβύη βιώνει έναν εμφύλιο πόλεμο και μια συνεχή πολιτική αναταραχή εδώ και μια δεκαετία.

«Συνεχίζουμε να διαπιστώνουμε εκτεταμένες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών, των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο στη Λιβύη», δηλώνει στην DW η Λιζ Θρόσελ, εκπρόσωπος του Γραφείου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών.

Η ΕΕ διαθέτει μοχλούς πίεσης στη Λιβύη

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιλαμβάνουν εμπορία ανθρώπων, βασανιστήρια, καταναγκαστική εργασία, εκβιασμούς, πείνα σε αφόρητες συνθήκες κράτησης και μαζικές επαναπροωθήσεις.

Ο Τιμ Ίτον, ερευνητής της δεξαμενής σκέψης Chatham House με έδρα το Λονδίνο, δηλώνει στην DW ότι ο αριθμός των μεταναστών αυξάνεται, παρόλο που οι κίνδυνοι που ενέχει το ταξίδι μέσω Λιβύης είναι γνωστοί: «Κατά κάποιον τρόπο, τα ίδια εμπόδια που δυσχεραίνουν το ταξίδι μέσω Λιβύης είναι και λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι επιδιώκουν να φθάσουν στη χώρα. Η μη τήρηση των νόμων και η κατάρρευση της δημόσιας τάξης στη χώρα καθώς και η ικανότητα των διακινητών να συνεχίσουν να δρουν, συχνά σε συνεργασία με κυβερνητικούς αξιωματούχους, δείχνουν ότι αυτά τα δίκτυα είναι ιδιαίτερα ισχυρά και δύσκολο να καταπολεμηθούν».

Μιλώντας στην DW o Ντάβιντ Γιάμπιο, από την ΜΚΟ ανθρωπίνων δικαιωμάτων Refugees στη Λιβύη, διατηρεί την αισιοδοξία του: «Έχω την ελπίδα ότι υπάρχει πιθανότητα βελτίωσης της κατάστασης των μεταναστών στη χώρα, αλλά αυτό είναι εφικτό μόνο αν η ΕΕ καταπολεμήσει αποφασιστικά πολιτικούς, παραστρατιωτικούς και κυβερνητικούς φορείς, οι οποίοι έχουν λόγο και ρόλο έστω και έμμεσα στη διακίνηση μεταναστών».

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος