Θεωρείται ένα ιδιαίτερα σημαντικό επιστημονικό επίτευγμα: πριν από λίγες ημέρες οι επιστήμονες του «Εθνικού Εργαστηρίου Ανάφλεξης» στο Εργαστήριο Lawrence Livermore της Καλιφόρνιας ανακοίνωσαν ότι για πρώτη φορά η αντίδραση πυρηνικής σύντηξης που επιχείρησαν σε συνθήκες εργαστηρίου στέφθηκε με επιτυχία. Στην προκειμένη περίπτωση «επιτυχία» σημαίνει ότι η ποσότητα ενέργειας που παρήχθη κατά τη σύντηξη ήταν μεγαλύτερη από εκείνη που απαιτείται για να πραγματοποιηθεί η συγκεκριμένη αντίδραση.

Η Ελληνίδα Αθηνά Καππάτου, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ του Μονάχου και μέλος ερευνητικής ομάδας που δραστηριοποιείται στην ίδια κατεύθυνση στην Ευρώπη, μιλάει στην Deutsche Welle και δηλώνει «ενθουσιασμένη» για την επιτυχή έκβαση του πειράματος στις ΗΠΑ. Μάλιστα εκτιμά ότι «είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιστημονικά επιτεύγματα του 21ου αιώνα μέχρι στιγμής», καθώς αποτελεί το πρώτο βήμα για να καταστεί η πυρηνική σύντηξη υδρογόνου μία σοβαρή εναλλακτική λύση για την παραγωγή ενέργειας. Είναι προφανές, ότι αν ήταν εφικτό κάτι τέτοιο, ο πλανήτης μας θα κατάφερνε να απεξαρτηθεί από τα ορυκτά καύσιμα.

«Καθαρή και άπειρη ενέργεια»

Όπως αναφέρει η Ελληνίδα ερευνήτρια, «για όλους εμάς είναι πολύ σημαντικό κάθε βήμα προόδου στην έρευνα της σύντηξης. Προσπαθούμε να παράγουμε καθαρή και άπειρη ενέργεια. Προσπαθούμε να καθιερώσουμε τη σύντηξη ως μία εναλλακτική λύση, καθώς γνωρίζουμε ότι όλοι αναζητούν μία καθαρή και ασφαλή πηγή ενέργειας, η οποία δεν θα εκπέμπει ρύπους». Στο ερώτημα, εάν η χρήση της σύντηξης εγκυμονεί άλλους, μελλοντικούς κινδύνους για το περιβάλλον, η Αθηνά Καππάτου επισημαίνει ότι «δεν βλέπουμε κάτι τέτοιο. Υποσχόμαστε μία πηγή ενέργειας, η οποία όχι μόνο δεν θα εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα, αλλά και θα είναι ασφαλής». Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η σύντηξη παράγει μεν πυρηνικά απόβλητα, τα οποία όμως έχουν ελάχιστο «χρόνο ζωής».

Η σύντηξη αποτελεί ουσιαστικά την αντίθετη διαδικασία της πυρηνικής σχάσης και προκύπτει όταν δύο ή περισσότερα άτομα συντήκονται σε ένα μεγαλύτερο και βαρύτερο. «Αυτή είναι η διαδικασία που τροφοδοτεί με συνεχή ενέργεια τον Ήλιο», εξηγεί η Ελληνίδα ερευνήτρια. «Σκοπός μας είναι να δρομολογήσουμε την ίδια διαδικασία εδώ, στη γη. Αλλά όπως αντιλαμβάνεστε, αυτό δεν είναι πολύ εύκολο. Στον Ήλιο επικρατούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Για να επιτύχει η αντίδραση, υπολογίζουμε ότι χρειάζονται θερμοκρασίες γύρω στους 150 εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου. Υπάρχουν διάφορες επιστημονικές προσεγγίσεις για να επιτευχθεί αυτό».

Πόσο ρεαλιστική είναι η μαζική παραγωγή;

Σίγουρα πρόκειται για μία «μακροχρόνια διαδικασία», που είναι «ιδιαίτερα απαιτητική, γι αυτό άλλωστε εργαζόμαστε για πολλά χρόνια στη συγκεκριμένη κατεύθυνση», επισημαίνει η Ελληνίδα ερευνήτρια στην Deutsche Welle. Μέχρι σήμερα τα πειράματα σύντηξης απορροφούσαν πολλή ενέργεια, αλλά παρήγαγαν σαφώς λιγότερη. Αυτή τη φορά στις ΗΠΑ συνέβη για πρώτη φορά το αντίθετο. Το μεγάλο ερώτημα είναι προφανώς, εάν μπορεί να τελειοποιηθεί η διαδικασία.

«Στόχος μας είναι ασφαλώς να κινηθούμε προς τη μαζική παραγωγή, ώστε η σύντηξη να καθίσταται και οικονομικά βιώσιμη», αναφέρει η Αθηνά Καππάτου. «Αλλά σε τελική ανάλυση, είναι ζήτημα της κοινωνίας και της πολιτικής να την αποδεχθούν ως μία εναλλακτική λύση».

Μαρκ Χάλαμ, Λίζα Όσενμπρινκ

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου