Ανάμεσά τους ήταν και ο Γερμανός Βόλφγκαγκ Κάουφμαν, ο οποίος φέτος τον Μάρτιο κατέγραψε τις εμπειρίες τους σε ένα βιβλίο-μαρτυρία με τίτλο «Οι Παρατηρητές της Βαλκανικής Κρίσης». Αυτόπτης μάρτυς και επαγγελματίας στρατιωτικός ο Βόλφγκαγκ Κάουφμαν υπογράμμισε στην εκπομπή μας πως «η αποστολή Παρατηρητών σε περιοχές συγκρούσεων ή κρίσης έχει νόημα, εάν γίνει έγκαιρα».

Στο Κοσσυφοπέδιο δεν παραβιάστηκε μόνον αυτή η αρχή, αλλά συνέβη και κάτι άλλο, πιο ουσιαστικό που αχρήστευσε την παρουσία Παρατηρητών: «Εδώ δεν απέδωσε η λειτουργία των Παρατηρητών γιατί κάποιοι ήθελαν ξεκάθαρα τον πόλεμο. Και δεν ελήφθησαν καν υπ’ όψιν τα γεγονότα, ούτε οι αναφορές των Παρατηρητών τους, αλλά μόνον όσα είπε ο Αμερικανός επικεφαλής των Παρατηρητών του ΟΑΣΕ Γουίλιαμ Γουόκερ, ο οποίος εξυπηρετούσε τα αμερικανικά συμφέροντα. Επέλεξαν λοιπόν ακόμη και από τις δικές τους αναφορές ό,τι εξυπηρετούσε το σχέδιό τους. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι περιττή η ύπαρξη Παρατηρητών.»

Σήμερα οι ΗΠΑ και ο ΟΗΕ ενδιαφέρονται διακαώς για αναζήτηση λύσης στο Κοσσυφοπέδιο. Και ποια είναι τα εχέγγυα; Η επίδειξη προόδου στους δημοκρατικούς θεσμούς, στον σεβασμό των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων, στην επιστροφή των προσφύγων, στην οικονομική ανάπτυξη ή στον διάλογο Πρίστινας-Βελιγραδίου; Ακριβώς το αντίθετο: δεν υπάρχει πρόοδος, δεν υπάρχουν εχέγγυα, αλλά στασιμότητα, οικονομική ανέχεια και κοινωνικο-πολιτικό αδιέξοδο. Το Κοσσυφοπέδιο έχει μετατραπεί σε ωρολογιακή βόμβα που πρέπει πάση θυσία να απενεργοποιηθεί.

Η διαδικασία επενεργοποίησης περνάει μέσα από τον καθορισμό του τελικού καθεστώτος του Κοσσυφοπεδίου υποστηρίζει ο άλλοτε Παρατηρητής της ΕΕ στην περιοχή Βόλφγκαγκ Κάουφμαν: «Το Κοσσυφοπέδιο ανήκει βασικά στη Σερβία. Οι Σέρβοι είναι οι πρώτοι που εποίκησαν την περιοχή και μετά σιγά-σιγά ήρθαν οι Αλβανοί και όχι αντιστρόφως, όπως ακούγεται συχνά. Όμως η απόσχιση του Κοσσυφοπεδίου από τη Σερβία, ανταποκρίνεται στην δεδομένη πραγματικότητα. Η Σερβία αδικείται, γιατί η περιοχή ανήκει σ’ αυτήν. Μόνον που εάν συνεχιστεί το υπάρχων καθεστώς αυτονομίας στα πλαίσια της Σερβίας, μπορεί η περιοχή να μην ειρηνεύσει ποτέ.»

Στα σημερινά αδιέξοδα βοήθησε τα μέγιστα η στρατιωτική επέμβαση του ΝΑΤΟ. Όμως ο πόλεμος του ΝΑΤΟ, επιμένει ο Γερμανός στρατιωτικός, δεν ήταν αναγκαίος:

«Η Δύση δεν είναι άμοιρη ευθυνών, γιατί δεν κατόρθωσε να διευθετήσει την κρίση στα Βαλκάνια μόνη της, αλλά ζήτησε τη βοήθεια των ΗΠΑ, οι οποίες επενέβησαν μεν δυναμικά στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και πέτυχαν την συμφωνία του Ντέιτον, αλλά στο Κοσσυφοπέδιο τα πράγματα άλλαξαν. Οι ΗΠΑ είχαν άλλα συμφέροντα. Είτε ήθελαν να επιδείξουν νέες επιδόσεις του ΝΑΤΟ μετά τον ψυχρό πόλεμο, είτε ο πρόεδρος Κλίντον ήθελε με την στρατιωτική επέμβαση να αποσπάσει την προσοχή της αμερικανικής κοινής γνώμης από το σκάνδαλο Λεουίνσκι. Εμείς πάντως οι Παρατηρητές που δρούσαμε στο Κοσσυφοπέδιο και συγκεκριμένα εγώ δεν διαπίστωσα ούτε λεπτό την αναγκαιότητα ενός πολέμου.»

Ποιά είναι η σημερινή αναγκαιότητα; Ο Βόλφγκαγκ Κάουφμαν, γνώστης της περιοχής, επισημαίνει πως όποιος θέλει ειρήνη στην περιοχή πρέπει να μην απονομώνει τη Σερβία:

«Ήμουν πριν ένα μήνα στο Κοσσυφοπέδιο, με τη γυναίκα μου, και ταξίδεψα ξανά στα μέρη που υπηρέτησα το 1998/9. Πήγα και στη Νότια Σερβία. Τρόμαξα. Αν στο Κοσσυφοπέδιο υπάρχει σοβαρή ανεργία, στη Νότια Σερβία η κατάσταση είναι απελπιστική, χωρίς καμία ελπίδα βελτίωσης. Επομένως όποιος επιδιώκει την ανοικοδόμηση στο Κοσσυφοπέδιο, χωρίς να κάνει το ίδιο και στη Νότια Σερβία, γιατί εκεί υπάρχει απόλυτη ένδεια και φτώχεια, τότε κάποια στιγμή θα υπάρξει μια νέα εστία. Ασφαλώς εάν η Δύση συμπεριφερθεί μονομερώς.»

Βιβή Παπαναγιώτου