«Η απόφαση του προέδρου Αντζέι Ντούντα να αναθέσει στον ηττημένο των εκλογών Ματέους Μοραβιέτσκι τον σχηματισμό κυβέρνησης και να ορκίσει την κυβέρνησή του δεν είχε καμία σχέση με τα πολιτισμένα δημοκρατικά πρότυπα, της ομαλής μεταβίβασης εξουσίας ή την πολιτική κουλτούρα στην Πολωνία», δήλωσε με τον πλέον σαφή τρόπο μια μέρα μετά την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης, ο νέος επικεφαλής του πολωνικού κοινοβουλίου Σίμον Χολόβνια.

Ο πολωνός πρόεδρος διόρισε επικεφαλής της κυβέρνησης έναν πολιτικό, ο οποίος δεν διαθέτει πλέον πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Ακόμη και κορυφαία μέλη του κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS), όπως ο πρώην υπουργός Γιάτσεκ Σάσιν, τοποθετούν τις πιθανότητες επιτυχίας του Ματέους Μοραβιέτσκι το πολύ στο 10%. Η ώρα της αλήθειας έρχεται σε 14 ημέρες. Στις 11 Δεκεμβρίου η βουλή θα κληθεί να δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην νέα κυβέρνηση.

Μοιράζονται οφίκια και παχυλές επιδοτήσεις

Ο συσχετισμός δυνάμεων στη νέα βουλή είναι σαφής: Μολονότι το PiS αναδείχθηκε στις εκλογές στις 15 Οκτωβρίου του 2023 ως η ισχυρότερη δύναμη, κέρδισε μόλις 194 έδρες. Για να κυβερνήσει όμως απαιτούνται τουλάχιστον 231 έδρες. Ο παλαιός και νέος πρωθυπουργός έχει επανειλημμένα υποστηρίξει ότι διεξάγει συνομιλίες με πρόθυμους βουλευτές από άλλα κόμματα, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει αποκαλύψει ούτε ένα όνομα πιθανού αποστάτη. Την περασμένη εβδομάδα κάλεσε επισήμως σε διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης με εξαίρεση την Πλατφόρμα Συνασπισμού (ΚΟ) του πρώην προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.

Ο Μοραβιέτσκι θεωρεί τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης ως την τελευταία του ευκαιρία να αποσπάσει ψήφους από την αντιπολίτευση. Μέσω της δημόσιας τηλεόραση TVP απηύθυνε έκκληση στήριξης προειδοποιώντας ταυτόχρονα για τις εκδικητικές τάσεις της αντιπολίτευσης.

Ο πρόεδρος του κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης Γιάροσλαβ Κατσίνσκι προτίθεται να αξιοποιήσει στο έπακρο το χρονικό περιθώριο που προβλέπει το πολωνικό Σύνταγμα ώστε να διασφαλίσει την ασφαλή μετάβαση του κόμματος στην αντιπολίτευση. Ακόμα και την ύστατη στιγμή εξακολουθούν να μοιράζονται οφίκια σε επιτυχημένα μέλη του κόμματος και παχυλές επιδοτήσεις σε ιδρύματα που πρόσκεινται στο PiS. Μέχρι την τελευταία μέρα το κυβερνών κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης προσπαθεί να διασφαλιστεί οικονομικά, αλλά και νομικά από πιθανές ενέργειες μελλοντικών κυβερνήσεων σε βάρος του. Μια αλλαγή στους κανονισμούς που πραγματοποιήθηκε μόλις τη Δευτέρα έχει σκοπό να εδραιώσει την κυριαρχία του στα δημόσια μέσα ενημέρωσης.

Ο Τουσκ ετοιμάζεται να αναλάβει τα ηνία της χώρας

Ταυτόχρονα στόχος του επί οκτώ χρόνια κυβερνώντος κόμματοςείναι να δημιουργήσει ένα αφήγημα για μελλοντικές προεκλογικές εκστρατείες με στόχο την διατήρηση υψηλών ποσοστών. «Αγωνιστήκαμε μέχρι τέλους. Η ελεγχόμενη από τους Γερμανούς αντιπολίτευση, φταίει για το γεγονός ότι αυτή η επιτυχημένη κυβέρνηση δεν μπορεί να συνεχίσει το έργο της», ισχυρίζονται αξιωματούχοι του PiS. Ας σημειωθεί ότι τον Απρίλιο διεξάγονται στην Πολωνία αυτοδιοικητικές εκλογές και δύο μήνες αργότερα ευρωεκλογές.

Παρά την «αποστολή αυτοκτονίας» του Μοραβιέτσκι, ο κεντροαριστερός συνασπισμός του Ντόναλντ Τουσκ εργάζεται ήδη στο κοινοβούλιο σε υψηλούς ρυθμούς και ετοιμάζεται να αναλάβει τα ηνία της χώρας. Η κοινοβουλευτική διαδικασία για την επιδότηση της τεχνητής γονιμοποίησης έχει κιόλας δρομολογηθεί. Την Τρίτη θα συγκληθούν τρεις εξεταστικές επιτροπές. Μεταξύ άλλων, οι βουλευτές θέλουν να μάθουν αν οι μυστικές υπηρεσίες που ελέγχονται από την κυβέρνηση του PiS παρακολουθούσαν την αντιπολίτευση μέσω του συστήματος κατασκοπείας Pegasus. Εκτός αυτού αναμένεται να διερευνηθεί το σκάνδαλο εκδόσεων βίζας. Πολωνικά μέσα ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι σε διάφορες χώρες της Ασίας και της Αφρικής χορηγήθηκαν βίζες με αντάλλαγμα διόλου ευκαταφρόνητα ποσά.

Όπως όλα δείχνουν, η νέα κυβέρνηση του Ντόναλντ Τουσκ θα μπορέσει να αναλάβει πιθανότατα καθήκοντα σε τρεις εβδομάδας από σήμερα στις 13 Δεκεμβρίου.

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος