Ντοματόσουπα σε ένα αριστούργημα του Βίνσεντ βαν Γκογκ; Ο Μπομπ Γκέλντοφ το καταλαβαίνει. Ο Ιρλανδός τραγουδιστής,  εμπνευστής του Live Aid και ο ίδιος ακτιβιστής, δήλωσε σε συνέντευξή του στους Radio Times για το γεγονός ότι δύο ακτιβιστές για το κλίμα πέταξαν ντοματόσουπα στον διάσημο πίνακα "Ηλιοτρόπια" του Βίνσεντ βαν Γκογκ στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου. «Οι ακτιβιστές για το κλίμα έχουν 1000 % δίκιο. Και τους υποστηρίζω 1000 %», τόνισε.

Ο ίδιος ο πίνακας δεν έπαθε ζημιά, μόνο η κορνίζα. Ήταν «έξυπνο» να πεταχτεί ντοματόσουπα στον πίνακα  γνωρίζοντας ότι προστατεύεται από ένα τζάμι, λέει. Η επίθεση στον πίνακα ήταν απλώς ενοχλητική  και «το ενοχλητικό είναι καλό», τονίζει. «Δεν σκοτώνουν κανέναν. Η κλιματική αλλαγή το κάνει όμως».

Παρόμοιες ενέργειες στη Γερμανία

Στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, δύο ακτιβιστές της οργάνωσης Just Stop Oil πέταξαν την ντοματόσουπα στις 14 Οκτωβρίου, θέτοντας το ερώτημα «Τι αξίζει περισσότερο, η τέχνη ή η ζωή;». Λίγες μέρες αργότερα, ακτιβιστές από την ομάδα διαμαρτυρίας για την προστασία του κλίματος Last Generation πέταξαν πουρέ πατάτας σε έναν πίνακα του Γάλλου ιμπρεσιονιστή ζωγράφου Κλοντ Μονέ στο Μουσείο Μπαρμπερίνι του Πότσνταμ. Ο πίνακας προστατευόταν επίσης πίσω από ένα τζάμι, αλλά η ιστορική κορνίζα υπέστη σοβαρές ζημιές και πρέπει να αποκατασταθεί.

Η επίθεση προκάλεσε οργή στον κόσμο της τέχνης. Η Γερμανική Ένωση Μουσείων σε ανακοίνωσή της σημειώνει πως «Οι ακτιβιστές για το κλίμα μας χρησιμοποιούν για να προσελκύσουν την προσοχή, σε βάρος των πολιτιστικών αγαθών».

Ο Μονέ, η πραγματικότητα και οι διαμαρτυρίες

Μια από τις πρώτες αντιδράσεις του μουσείου ήταν η αύξηση των μέτρων ασφαλείας με μεγαλύτερους ελέγχους στους επισκέπτες. Άλλα μουσεία αντιδρούν επίσης στους βανδαλισμούς. Εκπρόσωπος του Μουσείου Λούντβιχ της Κολωνίας δήλωσε στην DW ότι «Δεν υπάρχει 100%  βεβαιότητα, αλλά θα συνεχίσουμε να δανείζουμε έργα τέχνης για σημαντικές εκθέσεις και υποθέτουμε ότι θα μας δοθούν και δάνεια». Οι ειδικοί συνιστούν αύξηση του προσωπικού ασφαλείας και μεγαλύτερη χρήση των προστατευτικών τζαμιών.

Γιατί όμως τα έργα τέχνης έχουν γίνει επανειλημμένα στόχος οργανώσεων διαμαρτυρίας για το κλίμα τους τελευταίους μήνες; Στον ιστότοπο της ομάδας Last Generation, η Εμέ φον Μπαάλεν, εκπρόσωπος της οργάνωσης, λέει για την επίθεση στον Μονέ: «Ο Μονέ αγάπησε τη φύση και αποτύπωσε τη μοναδική και εύθραυστη ομορφιά της στα έργα του. Πώς μπορεί να φοβούνται περισσότερο μήπως καταστραφεί ένας από τους πίνακες που αποτυπώνουν την πραγματικότητα παρά ο ίδιος μας ο κόσμος, τον οποίο θαύμαζε τόσο πολύ ο Μονέ;»

Ένα μάλλον αίολο επιχείρημα. Από πότε η ζωγραφική είναι εχθρός της φύσης και η καταστροφή της βοηθάει στην προστασία του κλίματος;

Φίλιπ Γεντίκε

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου