Οι περίπου 200 σελίδες μαρτυριών των θυμάτων μοιάζουν με εφιάλτη. «Ο πατέρας με τράβηξε στη σκηνή του και μετά την έκλεισε», γράφει ένα από τα θύματα, το οποίο δεν κατονομάζεται στην έκθεση. «Με φίλησε στο στόμα, με τη γλώσσα του. Ήταν αηδιαστικό. Με χάιδεψε. Πάγωσα. Μου έμαθε λόγια και πράξεις που δεν ήξερα, αυνανισμός. Είπα στον εαυτό μου ότι πρέπει να τον σέβομαι, είναι ιερέας. Και οι γονείς μου τον εκτιμούσαν τόσο πολύ».

Χιλιάδες παιδιά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης διηγούνταν τις ιστορίες τους επί δύο χρόνια στην Επιτροπή Ciase, η οποία εκτιμά ότι μεταξύ 1950 και 2020, περίπου 330.000 παιδιά σε όλη τη χώρα υπήρξαν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης στην εκκλησία. Σε 216.000 περιπτώσεις οι δράστες ήταν κληρικοί, σε χιλιάδες άλλες περιπτώσεις ήταν λαϊκοί, μέλη της Εκκλησίας. Στην έκθεση των 2000 σελίδων, η επιτροπή κάνει 45 προτάσεις για το πώς θα μπορούσε να αποτραπεί κάτι τέτοιο στο μέλλον.

Η Επιτροπή Ciase συστάθηκε το 2018 από τους συλλογικούς φορείς της Γαλλικής Καθολικής Εκκλησίας. «Αγωνιζόμαστε ενεργά εναντίον της σεξουαλικής κακοποίησης στις εκκλησίες μας από το 2000, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό», δηλώνει ο Ολιβιέ Λεμπόρν, Eπίσκοπος Βορείου Αράς και αντιπρόεδρος  της συνόδου των Επισκόπων CEF.

Μια πλήρως ανεξάρτητη επιτροπή

Είναι σημαντικό ότι η επιτροπή, σε αντίθεση με άλλες χώρες όπως η Γερμανία, είναι εντελώς ανεξάρτητη από την εκκλησία. «Μας βάραινε εμάς τους Καθολικούς ότι η μελλοντική μας αξιοπιστία εξαρτάται από την αυτονομία αυτού του έργου», πρόσθεσε ο Λεμπόρν.

Το γεγονός ότι η επιτροπή ήταν εντελώς ανεξάρτητη επιβεβαιώνεται και από τον δικηγόρο Ζαν Μαρί Μπουργκουμπούρου, πρόεδρο της κρατικής Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και μέλος της επιτροπής Ciase. Στα 22 μέλη περιλαμβάνονται επίσης κοινωνιολόγοι, ψυχολόγοι, ιστορικοί και ανθρωπολόγοι. Εκπρόσωποι της Εκκλησίας δεν ήταν παρόντες, ώστε να προστατέψουν οποιαδήποτε συμφέροντα. Επίσης δεν συμπεριελήφθησαν θύματα κακοποίησης. Το αν κάποιος ήταν Καθολικός ή όχι δεν είχε σημασία. Εκτός αυτού ο διαχωρισμός κράτους και εκκλησίας είναι δεδομένος στη Γαλλία.

Η έκθεση κάνει λόγο για ένα «συστημικό» πρόβλημα. Για πολύν καιρό, τα θύματα κακοποίησης αντιμετωπίζονταν με πλήρη αδιαφορία ή ακόμη και σκληρότητα. Πολλά πράγματα είχαν συγκαλυφθεί και διαψευστεί. Μόνο από το 2000 και πιθανότατα από το 2016 έχουν ληφθεί μέτρα για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση τέτοιων επιθέσεων, ωστόσο ανεπαρκώς.

Αποκέντρωση της εκκλησίας και μεταρρύθμιση του εκκλησιαστικού δικαίου

Οι ειδικοί της επιτροπής επικρίνουν την έντονα συγκεντρωτική δομή εξουσίας της Καθολικής Εκκλησίας. Οι ιερείς βρίσκονται σχεδόν στο απυρόβλητο και έτσι μπαίνουν στον πειρασμό να κάνουν κατάχρηση αυτής της εξουσίας.

Θα πρέπει να υπάρξουν μεταρρυθμίσεις σχετικά με την εκπαίδευση των κληρικών, να γίνει περισσότερη συζήτηση για τα σκάνδαλα κακοποίησης, αλλά και οι υποψήφιοι ιερείς θα έπρεπε επίσης να ελέγχονται ψυχολογικά, σύμφωνα με την έκθεση. Επιπλέον, θα πρέπει να καταργηθεί η αγαμία των ιερέων και να μεταρρυθμιστεί το εκκλησιαστικό δίκαιο.  Ακόμη το απόρρητο της εξομολόγησης δεν πρέπει να ισχύει, όταν κάποιος ομολογεί σεξουαλική κακοποίηση.

Οι περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης θα πρέπει να ερευνώνται λεπτομερώς και τα θύματα θα πρέπει να αποζημιώνονται, χρησιμοποιώντας τους πόρους της εκκλησίας και των δραστών. Από τους δράστες, οι οποίοι υπολογίζονται σε περίπου 3.000, πολύ λίγοι είναι ακόμα ζωντανοί.

Ο δικηγόρος Μπουργκουμπούρου, ο ίδιος πιστός καθολικός, είναι ωστόσο πεπεισμένος ότι η Εκκλησία μακροπρόθεσμα θα λάβει τα κατάλληλα μέτρα. Μπορεί όχι από τη μια ημέρα στην άλλη, αλλά θα γίνει κάποτε, πιστεύει. 

Λίζα Λουί

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου