Συχνά ο βούλγαρος πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ καλλιεργεί με έναν εξαιρετικά ασυνήθιστο τρόπο το πολιτικό του προφίλ. «Η χώρα κατέρρευσε. Και πάλι λοιπόν πρέπει να έρθει αυτό το παιδί του δρόμου από την Μπάνκια, για να βάλει μια τάξη». Με αυτά τα λόγια περιέγραφε την κατάσταση στη χώρα και το έργο που αναλάμβανε, κατά την έναρξη της δεύτερης θητείας του στην πρωθυπουργία της χώρας.

Ο Μπορίσοφ, που μεγάλωσε σε ένα προάστιο της Σόφιας, προβάλει συχνά την ταπεινή καταγωγή του, χαρακτηρίζοντας εαυτόν «παιδί του δρόμου», το προσιτό παιδί της διπλανής πόρτας που θα μπορούσε να είναι ο φίλος του καθενός. Σε αυτή την αντίληψη στηρίζεται εν γένει και η φιλοσοφία της διακυβέρνησής του. Μπορεί να ακούγεται πολύ ανθρώπινο και να προκαλεί αισθήματα συμπάθειας, εντούτοις εμπεριέχει και στοιχεία που δεν είναι εντελώς αθώα. Διότι στους δρόμους ισχύει το δίκαιο του ισχυρού. Αυτοί υπαγορεύουν στους αδύναμους την κατεύθυνση. Σε πολιτικό επίπεδο ο Μπόικο Μπορίσοφ γνωρίζει πολύ καλά πού βρίσκονται σήμερα οι ισχυροί του κόσμου: στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο (στο γραφείο του ξεχωρίζει μια φωτογραφία της Α. Μέρκελ), στην Ουάσιγκτον αλλά και στο Βατικανό.

Ο υποδειγματικός μαθητής

Ο νυν πρωθυπουργός της Βουλγαρίας διατηρεί άριστες σχέσεις με τις Βρυξέλλες. Ο πρόεδρος της Κομισιόν Γιούνκερ τον αποκαλεί «my golden boy». Μεταξύ των πρωθυπουργών των χωρών της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης ο Μπόικο Μπορίσοφ είναι όντως ο υποδειγματικός μαθητής. Τα οικονομικά στοιχεία είναι ικανοποιητικά ενώ και σε αντίθεση με την Πολωνία, την Ουγγαρία ή την Τσεχία, η Βουλγαρία αποδέχθηκε δεσμευτικές ποσοστώσεις για την ανακατανομή των προσφύγων στην Ευρώπη. Ο βούλγαρος πρωθυπουργός έφτασε μάλιστα στο σημείο να καλέσει τις υπόλοιπες χώρες της ανατολικής και κεντρικής Ευρώπης να επιδείξουν μεγαλύτερη αλληλεγγύη στο προσφυγικό.

Την ίδια ώρα όμως η Βουλγαρία θωρακίζει τα σύνορά της προς Τουρκία και Ελλάδα. Παράλληλα η βουλγαρική αστυνομία κινείται συχνά με μένος κατά των παράτυπων μεταναστών, έχοντας και τη στήριξη των περιβόητων πλέον εθελοντών «κυνηγών προσφύγων». Για τους τελευταίους ο Μπορίσοφ προέβη τελευταία σε δυο αντικρουόμενες δηλώσεις. Καταρχήν ευχαρίστησε τους «πατριώτες» οι οποίοι «βοηθούν τη χώρα». Για να εξηγήσει στη συνέχεια ότι δεν θα ανεχθεί παραστρατιωτικές οργανώσεις που παραβιάζουν τους νόμους της χώρας. Η πρώτη δήλωση ικανοποίησε μερίδα των Βούλγαρων, η δεύτερη, αναμφίβολα, την ΕΕ.

Επιπλέον, ο Μπορίσοφ στηρίζει τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, μολονότι η συντριπτική πλειονότητα των συμπολιτών του θεωρούνται φιλορώσοι. Ματαίωσε μάλιστα το ιδιαίτερο επικερδές για τη χώρα του σχέδιο κατασκευής του αγωγού South Stream, επειδή έτσι το ήθελαν οι Βρυξέλλες.

Μονομάχος στο εσωτερικό

«Αυτά τα πράγματα πρέπει να τα αποφασίζουν οι μεγάλοι εκεί έξω, όχι εμείς», είπε πρόσφατα, αναφερόμενος στο προσφυγικό. Η εκτίμηση αυτή θα πρέπει να τεθεί στα σωστά συμφραζόμενα: η Βουλγαρία είναι σήμερα από τους μεγαλύτερους αποδέκτες ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων.

Στο εσωτερικό όμως ο Μπόικο Μπορίσοφ είναι τελείως διαφορετικός. Είναι εκείνος που κρατά όλα τα ηνία της πολιτικής στα χέρια του. Μπορεί να επιτρέπει ενστάσεις και διαφορετικές απόψεις, εντούτοις στο τέλος λαμβάνει όλες ανεξαιρέτως τις μεγάλες αποφάσεις. Ο ίδιος το θέτει ως εξής: «Εάν θέλετε να παραιτηθείτε, τότε κάντο το σας παρακαλώ όλοι μαζί, γιατί διαφορετικά θα προκληθεί ένα τσίρκο στη Βουλή». Οι μίνι ανασχηματισμοί και αλλαγές στα υπουργεία είναι συχνοί, κυρίως δε σε εκείνα που απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Με τη βοήθεια των ευρωπαϊκών ταμείων μπορεί να παρουσιάζεται ως ο «γενναιόδωρος εθνοπατέρας» που όχι μόνον χαρίζει σχεδόν σε καθημερινή βάση στους πολίτες του καινούριους αυτοκινητόδρομους και σταθμούς του μετρό αλλά και ο οποίος επηρεάζει και τα μίντια που εξαρτώνται από χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ πρότζεκτ και διαφημίσεις. Το γεγονός ότι τα πρωινά οι Βούλγαροι βλέπουν τον πρωθυπουργό τους «ζωντανά» και ταυτόχρονα σε διαφορετικά κανάλια, δεν θα πρέπει λοιπόν να προκαλεί έκπληξη.

Παρατηρητές εκτιμούν ότι ευρωπαϊκά κονδύλια διοχετεύονται από τον Μπορίσοφ και σε επιχειρηματικούς και πολιτικούς κύκλους. Πρόκειται όμως μόνον για φήμες, χωρίς να μπορεί να αποδειχθεί μέχρι σήμερα εάν όντως ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από τις όποιες εικασίες συνοδεύουν τη θητεία του στον πρωθυπουργικό θώκο, ο Μπόικο Μπορίσοφ, το «παιδί της διπλανής πόρτας», παραμένει αρκετά δημοφιλής εντός αλλά και εκτός συνόρων.

Αλεξάντερ Αντρέεφ / Κώστας Συμεωνίδης