Το βράδυ της Τρίτης, έναν μήνα πριν από τις βουλευτικές εκλογές της 4ης Ιουλίου στη Μ. Βρετανία, ο συντηρητικός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ και ο επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος της αντιπολίτευσης Κιρ Στάρμερ εμφανίστηκαν στο ιδιωτικό τηλεοπτικό δίκτυο ITV και «διασταύρωσαν τα ξίφη τους». Δεν πρόκειται για δημοσιογραφικό κλισέ.

Η μονομαχία είχε ενδιαφέρον, η συζήτηση είχε ροή, παράλληλοι μονόλογοι δεν έγιναν, Σούνακ και Στάρμερ είχαν μόλις 45 δευτερόλεπτα για να απαντήσουν σε καθένα από τα δύσκολα ερωτήματα, ενώ συχνά ο ένας διέκοπτε τον άλλον για να εκφράσει αντεπιχειρήματα. «Ξεκάθαρο σχέδιο για ένα σίγουρο μέλλον» ήταν το σύνθημα του πρωθυπουργού Σούνακ, ενώ ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης επέμεινε στο δικό του σύνθημα για «Αλλαγή» στη Μ. Βρετανία.

Δύο κόμματα με διαφορετικό DNA

Ξεκινώντας δυναμικά, ο Ρίσι Σούνακ έκανε ολίγη αντιπολίτευση στην …αντιπολίτευση και κατηγόρησε τον Κιρ Στάρμερ ότι προετοιμάζει σημαντικές αυξήσεις φόρων. «Αυτές οι εκλογές αφορούν το μέλλον και για μένα είναι ξεκάθαρο ότι θα συνεχίσω να μειώνω τους φόρους» είπε ο Σούνακ απευθυνόμενος στον αντίπαλό του. «Αντιθέτως, εσείς θέλετε να μας επιβαρύνετε με νέους φόρους 2.000 λιρών κάθε χρόνο. Ανεξάρτητοι εμπειρογνώμωνες αξιολογούν τις πολιτικές του Εργατικού Κόμματος και εκτιμούν ότι η επιβάρυνση είναι 2.000 λίρες για κάθε νοικοκυριό. Θυμηθείτε τα λόγια μου. Οι Εργατικοί θα σας φορολογήσουν, είναι στο DΝΑ τους. Θα φορολογήσουν τη δουλειά σας, το αυτοκίνητό σας, τη σύνταξή σας…».

Από την πλευρά του ο Κιρ Στάρμερ επικαλέστηκε ένα άλλο κομμάτι του DNA των Εργατικών: την πεποίθηση ότι το κράτος πρέπει να προσφέρει ευκαιρίες για κοινωνική άνοδο μέσω της παιδείας, της εργασίας, της προσπάθειας. «Ο πατέρας μου ήταν εργάτης σε εργοστάσιο, η μητέρα μου ήταν νοσοκόμα» είπε ο ηγέτης των Εργατικών απευθυνόμενος στο κοινό. «Δεν είχαμε πολλά χρήματα και ξέρω τι σημαίνει να μην μπορείς να πληρώσεις τους λογαριασμούς σου, γιατί αυτό συνέβαινε και σε μας κάποια στιγμή. Δεν νομίζω ότι ο πρωθυπουργός αντιλαμβάνεται την κατάσταση στην οποία βρίσκεστε και εσείς και άλλος κόσμος…».

Όσο για την ουσία της υπόθεσης, δηλαδή τις επικείμενες φορολογικές επιβαρύνσεις, ο Στάρμερ διευκρίνισε: «Θα αυξήσουμε συγκεκριμένους φόρους. Και έχουμε πει ξεκάθαρα ποιοι είναι αυτοί. Έχουμε αναφερθεί στον ΦΠΑ για τα ιδιωτικά σχολεία. Θέλουμε να καταργήσουμε πλήρως το φορολογικό καθεστώς non-dom, καθώς θεωρούμε ότι και οι πολύ πλούσιοι πρέπει να πληρώνουν φόρους…».

Περιμένουν λιγότεροι ή περισσότεροι;

Βρετανική «μαύρη κωμωδία» θύμισε η ανταλλαγή επιχειρημάτων για τις τεράστιες λίστες αναμονής στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS), με τον πρωθυπουργό Σούνακ να προκαλεί γέλωτες στο ακροατήριο, ισχυριζόμενος ότι σήμερα «περιμένουν λιγότεροι» για ένα ιατρικό ραντεβού. «Περιμένετε λίγο», τον διέκοψε ο ηγέτης των Εργατικών, «είχαμε 7,2 εκατομμύρια άτομα στις λίστες αναμονής και τώρα έχουμε 7,5 εκατομμύρια άτομα, θα ήθελα να μας εξηγήσετε από πού κι ως πού περιμένουν λιγότεροι».

Ο Ρίσι Σούνακ δεν έχασε την ψυχραιμία του και απάντησε, με απόλυτη σοβαρότητα: «Περιμένουν λιγότεροι σε σχέση με τότε που περίμεναν περισσότεροι…».

Εθνική κυριαρχία και διεθνές δίκαιο

Στο ζήτημα της μετανάστευσης ο πρωθυπουργός Σούνακ επέμεινε ότι πρέπει να υλοποιηθεί το σχέδιο για την αποστολή μεταναστών στη Ρουάντα έως ότου εξετασθεί η αίτησή τους για χορήγηση ασύλου. Από την πλευρά του ο Κιρ Στάρμερ έκανε λόγο για ένα «δαπανηρό θέαμα», το οποίο δεν υποστηρίζει. Απαντώντας ωστόσο σε διευκρινιστικό ερώτημα, δήλωσε ότι θα εξέταζε τη δυνατότητα εμπλοκής μίας «τρίτης χώρας» στις διαδικασίες ασύλου, εφόσον αυτό θα ήταν συμβατό με το διεθνές δίκαιο.

Ευκαιρία για τον Ρίσι Σούνακ να απαντήσει στο ερώτημα εάν η Μεγάλη Βρετανία θα πρέπει να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (άρα -εξυπακούεται- και από τη δικαιοδοσία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο). Η τοποθέτηση του Βρετανού πρωθυπουργού: «Είμαι ξεκάθαρος. Κάθε φορά θα επιλέγω την ασφάλεια της χώρας μας, όχι τη συμμετοχή μας σε ένα ξένο δικαστήριο…».

Ξεκάθαρη είναι όμως και η αντίστοιχη απάντηση του επικεφαλής των Εργατικών: «Ως πρωθυπουργός δεν πρόκειται να αποχωρήσω από διεθνείς συμβάσεις και από το διεθνές δίκαιο που γίνεται σεβαστό σε όλον τον κόσμο…».

Στις δημοσκοπήσεις ενόψει των εκλογών της 4ης Ιουλίου οι Εργατικοί προηγούνται με μεγάλη διαφορά. Ωστόσο, σύμφωνα με σφυγμομέτρηση του Yougov που έγινε αργά χθες το βράδυ, το κοινό βγάζει νικητή του τηλεοπτικού ντιμπέιτ «στα σημεία» τον Σούνακ με 51% έναντι 49% του Στάρμερ. Θα ακολουθήσει τουλάχιστον μία ακόμη τηλεοπτική μονομαχία ανάμεσα στον πρωθυπουργό και τον επικεφαλής των Εργατικών. Κατά πάσα πιθανότητα το επόμενο ντιμπέιτ θα γίνει στο BBC, περίπου μία εβδομάδα πριν από τις κάλπες.  

(Reuters, APTN, AFP)