Ανταπόκριση από το Λονδίνο

Οι ανακοινώσεις στον βρετανικό λαό έχουν γίνει ήδη και είναι αρκετά ξεκάθαρες. Ο προϋπολογισμός του Οκτωβρίου θα είναι «επώδυνος», είχε δηλώσει ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ σχεδόν αμέσως αφότου ανέλαβε. Στο ίδιο μήκος κύματος και το νούμερο δύο της κυβέρνησης, δηλαδή η υπουργός Οικονομικών Ρέιτσελ Ριβς. Η ίδια είχε ισχυριστεί ότι έχει να αντιμετωπίσει μια «μαύρη τρύπα» στα δημοσιονομικά, ύψους 22 δισεκατομμυρίων λιρών, την οποία όμως είχε δημιουργήσει η προηγούμενη κυβέρνηση των Συντηρητικών.

Ο βρετανικός λαός προσπαθώντας να ξετυλίξει το κουβάρι των δηλώσεων έχει κάποιες σταθερές συντεταγμένες και αυτές είναι τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (Office for National Statistics), τα οποία δίνουν μία πιο ξεκάθαρη εικόνα για αυτά που θα πρέπει να περιμένει. Δυστυχώς, η εικόνα αυτή δεν είναι και η καλύτερη. Το δημόσιο χρέος της χώρας έφτασε στο 100% του ΑΕΠ και το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο που έχει δει εδώ και έξι δεκαετίες, δηλαδή περίπου από τις αρχές του 1960. Όπως όμως γράφει σήμερα το Reuters, «τότε η Βρετανία προσπαθούσε ακόμα να αντιμετωπίσει τις οικονομικές συνέπειες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου».

Αναλυτικά τα στοιχεία του δανεισμού

Συγκεκριμένα, ο μήνας Αύγουστος είναι αυτός που το δημόσιο χρέος έφτασε στο 100% του ΑΕΠ. Το κράτος, για τον μήνα αυτόν, δανείστηκε 13,7 δις λίρες, με τις οποίες τροφοδότησε κυρίως τις δημόσιες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων μισθών και παροχών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Γραφείο Προϋπολογισμού της Κυβέρνησης (OBR) είχε υπολογίσει ότι ο δανεισμός του Αυγούστου θα έφτανε μόλις τα 11,2 δις, ενώ και σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι ήταν και πάλι κατά 3,3 δισεκατομμύρια υψηλότερος. Έτσι κατατάσσεται στον τρίτο υψηλότερο αυγουστιάτικο δανεισμό από τότε που άρχισε η μηνιαία καταγραφή, το 1993.

Πρακτικά, το ποσοστό του 100% που έφτασε το δημόσιο χρέος σημαίνει ότι πλέον το βρετανικό χρέος ισούται με το μέγεθος της βρετανικής οικονομίας, κάτι που την κατατάσσει στα πλαίσια της αδύναμης. Ο Ντάρεν Τζόουνς, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών, δήλωσε πάντως ότι «η εικόνα των δημοσιονομικών σημαίνει ότι οι Εργατικοί παίρνουν τις δύσκολες αποφάσεις τώρα, ώστε να φτιάξουν τα θεμέλια της οικονομίας».

Σε μια βαθύτερη ανάλυση φαίνεται ότι, αν και τα έσοδα του κράτους από τον ΦΠΑ ήταν αυξημένα ως αποτέλεσμα του πληθωρισμού, και συγκεκριμένα κατά 7,8 δισεκατομμύρια υψηλότερα από ό,τι είχε προβλέψει το Γραφείο Προϋπολογισμού για αυτό το έτος, ωστόσο τα έσοδα από τη φορολογία των ελεύθερων επαγγελματιών και των μικρών επιχειρήσεων ήταν απογοητευτικά για δεύτερο συνεχόμενο μήνα.

Από πού θα αντληθούν χρήματα;

Την ίδια ώρα, στο προσκήνιο βρίσκονται οι δημόσιοι τομείς της χώρας, όπως για παράδειγμα της Υγείας,ο οποίος έχει το μεγαλύτερο πρόβλημα με αναμονές αλλά και έλλειψη προσωπικού. Υπενθυμίζεται ότι η Ρέιτσελ Ριβς έχει δώσει ήδη τα χέρια με τους περισσότερους δημοσίους υπαλλήλους για αύξηση μισθών, στενεύοντας τον δημοσιονομικό χώρο της νέας κυβέρνησης. Κάποιες από αυτές τις αυξήσεις είναι έως και 22%, όπως εκείνες των εκπαιδευόμενων ιατρών, που έγιναν με στόχο να σταματήσουν οι αλλεπάλληλες απεργίες. Όπως γράφει το BBC σήμερα, από τα 22 δισεκατομμύρια της δημοσιονομικής «μαύρης τρύπας», τα 9 δις προέρχονται από την απόφαση της Ρέιτσελ Ριβς να δώσει μισθούς στον δημόσιο τομέα πάνω από τον πληθωρισμό.

Μένει να δούμε τι θα γίνει στις 30 Οκτωβρίου, όταν θα κατατεθεί ο φθινοπωρινός προϋπολογισμός. Η κυβέρνηση πάντως, αν και έχει παραδεχτεί ότι κάποιοι φόροι θα αυξηθούν, έχει παράλληλα προσθέσει ότι δεν θα γίνει σε βάρος του «εργατικής τάξης», αποκλείοντας την αύξηση του ΦΠΑ, της εθνικής ασφάλισης ή του φόρου εισοδήματος. Βέβαια, υπό αυτές τις ανακοινώσεις δεν μένουν και πολλές υποθέσεις για το τι θα αυξηθεί.