Τα «μπάνια του λαού» προηγούνται, ακόμη και στη Γερμανία. Το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου, ενώ οι ενδοκυβερνητικές κόντρες μεταξύ Σοσιαλδημοκρατών (SPD), Πρασίνων και Φιλελευθέρων (FDP) για την κατάρτιση νέου προϋπολογισμού είχαν κορυφωθεί και πολλοί διέβλεπαν κυβερνητική κρίση, επήλθε συμφωνία της τελευταίας στιγμής. Μία συμφωνία που συνδυάζει στοχευμένα μέτρα λιτότητας με νέο δανεισμό στα όρια του συνταγματικά ανεκτού (δηλαδή περίπου 50 δις ευρώ), αλλά και φοροαπαλλαγές δισεκατομμυρίων, χωρίς όμως να αναθεωρούνται οι αυξημένες δαπάνες για την άμυνα, τον εκσυγχρονισμό των υποδομών και την τόνωση της ανάπτυξης.

Με άλλα λόγια η «συγκυβέρνηση» επιμένει στον τετραγωνισμό του δημοσιονομικού κύκλου, χωρίς να αποκαλύπτει πού θα βρεθούν τα επιπλέον κονδύλια. Η αισθητή αύξηση των φορολογικών εσόδων, που αναμένεται το 2025 να πλησιάσουν το ένα τρισεκατομμύριο ευρώ (έναντι 964 δις το τρέχον έτος) ίσως προκαλεί μία αίσθηση αισιοδοξίας. Πάντως το Ινστιτούτο της Γερμανικής Οικονομίας (IW) εκτιμά ότι αυτή η αύξηση δεν αντισταθμίζει την ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των κρατικών δαπανών. Για μία ακόμη χρονιά οι κοινωνικές παροχές αποτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι των δαπανών (176 δις σε απόλυτο μέγεθος, ήτοι 35% του προϋπολογισμού), ενώ και οι δαπάνες για τόκους φτάνουν στο ουκ αμελητέο ποσοστό του 21%.

Νέες «αναδιατάξεις κονδυλίων»

Οι πρωταγωνιστές της συγκυβέρνησης είχαν συμφωνήσει ότι οριστικές λύσεις θα αναζητηθούν από τον Σεπτέμβριο. Είπαμε, «τα μπάνια του λαού» προηγούνται. Να όμως που βρισκόμαστε στις αρχές Αυγούστου και ήδη ο υπουργός Οικονομικών και πρόεδρος των Φιλελευθέρων, Κρίστιαν Λίντνερ, διαβλέπει ένα νέο δημοσιονομικό κενό πέντε δισεκατομμυρίων ευρώ, που επιβάλλει «αναδιαπραγμάτευση» της συμφωνίας του Ιουλίου. Ομιλεί άραγε περισσότερο ως υπουργός Οικονομικών ή περισσότερο ως πρόεδρος των Φιλελευθέρων;

Μάλλον και με τις δύο ιδιότητες. Ως πρόεδρος των Φιλελευθέρων αρέσκεται στον ρόλο του εγγυητή της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ο οποίος περικόπτει κρατικές δαπάνες εξασφαλίζοντας περιθώρια για φοροαπαλλαγές και λοιπά «αναπτυξιακά κίνητρα». Ως υπουργός έχει ήδη αμαυρώσει το βιογραφικό του με τον ψόγο του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου, που είχε κρίνει αντισυνταγματική την αναδιάταξη κονδυλίων ύψους 60 δις- από την καταπολέμηση των συνεπειών της πανδημίας στην ψηφιοποίηση και την προστασία του κλίματος- στον συμπληρωματικό προϋπολογισμό του 2021.

Έκτοτε ο Λίντνερ αντιμετωπίζει επικριτικά ή και σκωπτικά σχόλια της αντιπολίτευσης, που του καταλογίζει ότι είναι ο πρώτος υπουργός Οικονομικών, ο οποίος είδε τον πρώτο του προϋπολογισμό να καταρρίπτεται στο Συνταγματικό Δικαστήριο. Ο ίδιος θέλει να αποφύγει πάση θυσία το «δις εξαμαρτείν». Αλλά αυτός ακριβώς είναι ο κίνδυνος που αντιμετωπίζει. Διότι το πλέον επίμαχο στοιχείο στο προσχέδιο προϋπολογισμού του 2025 είναι η αναδιάταξη κονδυλίων ύψους 4,9 δις ευρώ της αναπτυξιακής τράπεζας KfW, που δεν είχαν απορροφηθεί σε προηγούμενες χρήσεις. Σε αυτό το ποσό δεν περιλαμβάνονται καν κάποια άλλα, εξίσου διαμφισβητούμενα κονδύλια που αρχικά είχαν προβλεφθεί για τη χρηματοδότηση του πλαφόν στην ενέργεια και τώρα εκτρέπονται σε άλλες χρήσεις για το 2025.

Και νέο ρεκόρ δημοσίου χρέους

Έτσι ο Λίντνερ διαχωρίζει τη θέση του, ταράζοντας τα «μπάνια του λαού», αλλά και του καγκελάριου. Ήδη η αντιπολιτευόμενη Χριστιανοκοινωνική Ένωση της Βαυαρίας (CSU) καλεί τον σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο Όλαφ Σολτς  «να διακόψει την άδειά του» για να συνετίσει τους κυβερνητικούς εταίρους του, καθώς ο,τιδήποτε άλλο «φανερώνει έλλειψη σεβασμού απέναντι στους ψηφοφόρους».

Συν τοις άλλοις η Γερμανία καταγράφει πλέον νέο ρεκόρ δημοσίου χρέους. Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία που επιβεβαιώθηκαν οριστικά την περασμένη εβδομάδα και καλύπτουν την περίοδο μέχρι τα τέλη του 2023, το δημόσιο χρέος (περιλαμβανομένων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης) φτάνει πλέον τα 2.445,1 δισεκατομμύρια ευρώ. Με άλλα λόγια, κάθε Γερμανός επωμίζεται ένα ατομικό χρέος 28.943 ευρώ. Ραντεβού τον Σεπτέμβριο…