Το Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνομοιάζει μόνο του στην υποστήριξη του εαυτού του. Η αποκάλυψη ότι τις τελευταίες δεκαετίες αρχαιότητες που βρίσκονταν στις αποθήκες του έκαναν «φτερά» προς το eBay και άλλα άγνωστα χέρια, φέρνει τους υπεύθυνους του ιδρύματος αντιμέτωπους με ένα παγκόσμιο αλλά και εγχώριο «αντάρτικο».

Στους Financial Times ο τίτλος του άρθρου είναι χαρακτηριστικός: «Η κρίση στο Βρετανικό Μουσείο». Εκτενείς είναι οι αναφορές στις κλοπές αρχαιοτήτων από υπαλλήλους του μουσείου, στα αιτήματα των χωρών ώστε να επιστραφούν δικά τους κειμήλια, αλλά και στις μελλοντικές κινήσεις του Βρετανικού Μουσείου.

Το άρθρο ξεκινά με ένα περιστατικό που εξιστορεί η Μέρι Μπίαρντ, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του μουσείου. Σύμφωνα με αυτό, ένα επισκέπτης από την Αυστραλία αστειευόμενος είπε: «Σκέφτηκα να έρθω να δω ότι δεν έχει κλαπεί ολόκληρο το μουσείο». «Ήταν ένα οδυνηρό αστείο» πρόσθεσε εκείνη, δίνοντας μια ματιά στο τρόπο που αντιμετωπίζεται τις τελευταίες ημέρες το μουσείο, το οποίο έχει ιστορία 270 χρόνων.

Είχε ειδοποιηθεί, αλλά...

Αυτό που φαίνεται πως έχει θορυβήσει περισσότερο τη διεθνή κοινότητα είναι η αδράνεια του Βρετανικού Μουσείου. Δηλαδή, το ότι είχε προειδοποιηθεί για τις «εξαφανίσεις», αλλά αποφάσισε να μη διερευνήσει περισσότερο την υπόθεση. Ο Νταν Χικς, καθηγητής σύγχρονης αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, απόρησε:«Πως στο καλό γίνεται ένα ίδρυμα που περηφανευόταν τόσο πολύ για την ικανότητα του να προστατεύει αντικείμενα της παγκόσμιας κληρονομιάς, να ανακάμψει από την είδηση ότι γίνονται κλοπές εκ των έσω;»

Την Παρασκευή Σκωτία και Κορνουάλη ζήτησαν πίσω δικές του αρχαιότητες. Συγκεκριμένα, ο Αλάσντειρ Άλαν, μέλος της Σκωτικής βουλής, τόνισε ότι «το Μουσείο της Σκωτίας είναι σε διαδικασίες ώστε να στείλει πίσω στην Αμερική δικά της αριστουργήματα» και ζήτησε από το Βρετανικό μουσείο να επιστρέψει διάσημες σκωτσέζικες αρχαιότητες. Σύμφωνα με τον ίδιο, πρέπει να επιστραφούν όλα τα πιόνια σκάκι, γνωστά ως Lewis Chessmen, του 12ου – 13ου αιώνα. Το μουσείο της Σκωτίας διατηρεί μόλις τα 11 από τα 93 και μάλιστα τα υπόλοιπα που κρατά το Βρετανικό Μουσείο δεν είναι στη μόνιμη συλλογή του αλλά σε αποθήκη.

Καταρρέει ο «μύθος» της ασφάλειας;

Ο Ντικ Κολ, μέλος του τοπικού συμβουλίου της Κορνουάλης και επικεφαλής του σχηματισμού Mebyon Kernow, ήταν ένας ακόμα πολιτικός του Ηνωμένου Βασιλείου που ζητά πίσω αρχαιότητες από το Βρετανικό Μουσείο. «Είναι υψίστης σημασίας να κάνουμε ένα ντιμπέιτ για το που θα πρέπει να εκτίθενται θησαυροί, σημαντικοί για τα κέλτικα έθνη. Δεν βρίσκω κανένα λόγο κειμήλια όπως το Rillaton Cup και το χρυσό περιδέραιο Lunula να μην είναι σε ένα μουσείο, όπως της Κορνουάλης, που χρηματοδοτείται σωστά από το κράτος».

Η βουλευτής Λιζ Σάβιλ Ρόμπερτς του κόμματος Plaid Cymru, που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας της Ουαλίας, δήλωσε ότι «πια δεν υφίσταται η ρητορική ότι τα εκθέματα είναι πιο ασφαλή στο βρετανικό μουσείο», ζητώντας σημαντικές αρχαιότητες να γυρίσουν πίσω στο Μουσείο της Ουαλίας, στο Κάρντιφ. Η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών που επέμειναν στην επιστροφή των δικών τους αρχαιοτήτων, ενώ δυο μέρες πριν, στην επίσκεψη του Βρετανού υπουργού Εξωτερικών στην Κίνα, η κρατική κινεζική εφημερίδα Global Times, απαίτησε την επιστροφή κινεζικών κειμηλίων που, όπως υποστηρίζει, αποκτήθηκαν με «δόλιους τρόπους».

Για να πείσουν ότι είναι ικανοί υπόσχονται αλλαγές. Εδώ και έναν χρόνο ο πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου Τζόρτζ Όσμπορν είχε κάνει γνωστό ότι θέλει να συγκεντρώσει χρήματα με σκοπό την αναδιάρθρωση του ιδρύματος. Αυτό μπορεί να κοστίσει μέχρι και ένα δισεκατομμύριο λίρες, ποσό δύσκολο να συγκεντρωθεί δεδομένου ότι η πρόσβαση είναι δωρεάν.