Κανένας άλλος πολιτικός δεν καθόρισε την τύχη του Ισραήλ περισσότερο από ότι ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου, επί 12 συνεχή χρόνια πρωθυπουργός του Ισραήλ. Οι αντίπαλοί του όμως κατάφεραν να τον “εκπαραθυρώσουν” από την εξουσία με έναν ευρύτατο συνασπισμό οκτώ δυνάμεων από όλο το κομματικό φάσμα.Παρά τις Κασσάνδρες χθες η νέα κυβέρνηση κατάφερε να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης με διαφορά μίας ψήφου πριν ορκιστεί στην Βουλή. Ο 72ετών πολιτικός και το κόμμα του Λικούντ κατέβαλαν μέχρι το τέλος προσπάθειες για να αποτρέψουν την μετάβαση εξουσίας, αλλά δεν κατέστη εφικτό. Ο νέος συνασπισμός έλαβε 60 ψήφους έναντι 59 του αντίπαλου στρατοπέδου, ενώ καταγράφηκε μια αποχή.

Επιζήμιος ο Νετανιάχου

Πώς διαγράφεται η κατάσταση μετά την ιστορική αλλαγή; Νέος πρωθυπουργός αναλαμβάνει καταρχήν ο Ναφτάλι Μπένετ από το υπερδεξιό κόμμα Jamina, ο οποίος είχε διατελέσει υπουργός Άμυνας σε κυβέρνηση Νετανιάχου. Από την παρθενική ομιλία του ενώπιον της Κνέσετ φάνηκε πόσο μαζικές θα είναι οι πιέσεις από την αντιπολίτευση. Το στρατόπεδο Νετανιάχου ξεσηκώθηκε σε τέτοιον βαθμό εναντίον του που δεν μπορούσε να ολοκληρώσει καμιά πρόταση. Μετά από δύο χρόνια το αξίωμα του πρωθυπουργού θα περάσει στα χέρια του κεντρώου Γιαίρ Λάπιντ, επικεφαλής του κόμματος “Υπάρχει Μέλλον”. Το Λικούντ του Νετανιάχου με 30 έδρες παραμένει ισχυρότερη αντιπολιτευόμενη κοινοβουλευτική ομάδα. Αλλά γιατί ο “μάγος”, όπως αποκαλούν πολλοί τον Νετανιάχου, εξαναγκάστηκε να παραδώσει τώρα την εξουσία, παρά το ότι πέρυσι είχε επιτυχία στην καταπολέμηση της πανδημίας και με τις Συμφωνίες του Αβραάμ, προσέγγισε πολλές αραβικές χώρες; Κατά την άποψη του Γιόναθαν Ρέινχολντ, καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Μπαρ Ιλχάν, οι λόγοι δεν είναι ιδεολογικοί αλλά προσωπικοί. “Από τότε που έχει ασκηθεί δίωξη κατά του Νετανιάχου, σε όλο και περισσότερους γίνεται πεποίθηση ότι βάζει τα δικά του συμφέροντα πάνω από τα συμφέροντα του κράτους” υποστηρίζει. “Και ότι το τίμημα είναι όλο και μεγαλύτερο. Για να αποφύγει τη φυλακή και να παραμείνει στην εξουσία, δρα συνεχώς με τέτοιον τρόπο που ακόμη και από τους οπαδούς του θεωρείται επιζήμιος”.

Εκτός αυτού ο Νετανιάχου έχει τρομάξει πολλούς εταίρους του. Οι πραγματικοί ομοϊδεάτες του από το δεξιό στρατόπεδο υποστηρίζουν τώρα τον νέο συνασπισμό. Όλοι περιμένουν ότι από τα έδρανα της αντιπολίτευσης θα προσπαθήσει να βάλει πεπονόφλουδα στην νέα κυβέρνηση για να την παγιδεύσει. Τα ποσοστά επιτυχία της είναι άγνωστα. “Λόγω του τεράστιου ιδεολογικού εύρους ο συνασπισμός ίσως να μην μπορέσει να δώσει προωθήσει επίμαχα ζητήματα” εικάζει ο Ρέινολτς. “Θα προσπαθήσει αντίθετα να συμφωνήσει σε μιαν ατζέντα, ελκυστική για την κοινή γνώμη”. Ο πιο σημαντικός στόχος είναι η έγκριση του προϋπολογισμού για πρώτη φορά μετά από δύο χρόνια. “Το Ισραήλ χρειάζεται περισσότερα νοσοκομεία, οι σχολικές αίθουσες θα πρέπει να είναι μικρότερες και το κόστος διαβίωσης χαμηλότερο”.

Νετανιάχου: “We will be back soon“

Προβλήματα ελλοχεύουν από δραστηριότητες ακροδεξιών ομάδων, για παράδειγμα η κατασκευή παράνομων φυλακίων σε εβραϊκούς οικισμούς. Τα αριστερά φιλελεύθερα κόμματα, τα κεντρώα και το αραβικό Raam αντίθετα τίθενται υπέρ της ίδρυσης ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. Ο Μπένετ θεωρείται ο κύριος εκφραστής των εποίκων. “Η νέα κυβέρνηση θα μπορούσε να βρεθεί υπό πίεση σε περίπτωση που ακροδεξιές οργανώσεις προκαλέσουν αναταραχή” πιστεύει ο Ισραηλινός καθηγητής. Σε περίπτωση μάλιστα νέας διένεξης στην Λωρίδα της Γάζας με την Χαμάς ο Ράινχολντ εκτιμά ότι η κατάσταση θα είναι λιγότερο εκρηκτική στους κόλπους της. Ο πρόεδρος του Αραβικού Κόμματος Ρααμ Μανσούρ Αμπάς έδειξε ότι είναι απίστευτα θαρραλέος και ανθεκτικός, από τότε που εντάχθηκε στον συνασπισμό παρά τα όσα έγιναν στη Γάζα. Η απόφασή του αυτή μάλιστα θεωρήθηκε ως βήμα για μεγαλύτερη ενσωμάτωση των Παλαιστινίων, που απαρτίζουν το 20% των 9 εκ. κατοίκων του Ισραήλ. Τμήμα της συμφωνίας συνασπισμού προβλέπει επενδύσεις γύρω στα 13 δις ευρώ για τα επόμενα δέκα χρόνια, που θα ευνοήσουν τους Παλαιστίνιους.

Εκτός αυτού θα νομιμοποιηθούν τρία παράνομα μέχρι τώρα χωριά Βεδουίνων στην έρημο Νεγκέβ. Τα κόμματα των υπερορθοδόξων Εβραίων, μέχρι τώρα σχεδόν πάντα μέλη κυβερνήσεων, έμειναν αυτήν τη φορά εκτός. Φοβούνται ωστόσο ότι δεν πρόκειται να πάρουν γενναία κρατική στήριξη για τα μορφωτικά τους ιδρύματα. Γι αυτό ο Ράινχολντ προβλέπει ότι σε περίπτωση που η νέα κυβέρνηση επιζήσει τους πρώτους μήνες, θα επιδιώξουν συμφωνία μαζί της. “Ο συνασπισμός θέλει εντός 100 ημερών να φέρει προς έγκριση τον προϋπολογισμό. Οι υπερορθόδοξοι Εβραίοι χρειάζονται χρήματα. Είτε θα μπουν στην κυβέρνηση, είτε θα προσφέρουν στήριξη στο πλαίσιο συμφωνίας”. Ο ίδιος ποντάρει περισσότερο στην επιβίωση του συνασπισμού από την διάλυσή του. Αλλά υπάρχει και ο Νετανιάχου, που δεν θέλει να τον ξεγράψει από τώρα. “Είναι ο πιο επιδέξιος πολιτικός του Ισραήλ”, πιστεύει και δεν αποκλείει να επιχειρήσει την επιστροφή του στα πολιτικά πράγματα. “We will be back soon, είπε αγγλιστί αποχαιρετώντας την πρωθυπουργία”.

Σάρα Λέμελ/dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου