Έκαναν πρόβες, διηύθυναν μια πολύ καλή ορχήστρα και έμαθαν πολλά ο ένας από τον άλλον. Δεκατέσσερις νέοι και νέες από 18 έως 28 ετών από όλες τις γωνιές του κόσμου βρέθηκαν στη Θεσσαλονίκη για μία εβδομάδα για να πάρουν μία πρώτης τάξεως εμπειρία μαθημάτων διεύθυνσης ορχήστρας. Υπό την καθοδήγηση του μαέστρου Συμεών Ιωαννίδη, με μεγάλη εμπειρία στη διδασκαλία διεύθυνσης ορχήστρας στη Γερμανία, το Μasterclass πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Γερμανικού Προξενείου στη Θεσσαλονίκη σε συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης και την αμέριστη υποστήριξη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Χορηγός επικοινωνίας η Deutsche Welle.

Οι στόχοι του Masterclass

Το να είναι μπροστά σε μία ορχήστρα δεν αρκεί από μόνο του για να λειτουργήσει αυτό που θέλουν οι μαέστροι. Είναι οι μόνοι μουσικοί που δεν παράγουν οι ίδιοι μουσική. «Υπάρχουν διάφοροι οργανοπαίχτες, οι τραγουδιστές κι εμείς, που αν κουνήσουμε τα χέρια μας δεν παράγεται τίποτα. Πρέπει να εμπνεύσουμε κάποιους ανθρώπους και να τους δείξουμε -χωρίς να μιλήσουμε- τι θέλουμε», τονίζει μιλώντας στην Deutsche Welle o καθοδηγητής του σεμιναρίου Συμεών Ιωαννίδης. Τι προσφέρει αυτό το Μasterclass; «Αυτό που θέλω να δώσω στους νέους μαέστρους είναι ένα "βαλιτσάκι" με εργαλεία, το οποίο μπορούν να ανοίξουν και να έχουν για μία κατάσταση τρία "κατσαβίδια" και δύο "τανάλιες", ώστε σε κάθε περίπτωση να διαχειριστούν μια δεδομένη κατάσταση με τουλάχιστον δύο τρόπους, με ασφάλεια και σιγουριά. Λιγότερο στρες για αυτούς και την ορχήστρα, περισσότερος χώρος για μουσική και μαγεία», λέει χαρακτηριστικά ο μαέστρος Συμεών Ιωαννίδης.

Ένας μαέστρος θα πρέπει να πασχίσει σε ό,τι αφορά τα τεχνικά ζητήματα, όμως απαραίτητα στοιχεία είναι η μόρφωση, το υπόβαθρο και η προσωπικότητά του. Ο ανταγωνισμός μάλιστα είναι μεγάλος. «Το πιάνο είναι πολύ χρήσιμο καθώς και το να έχει παίξει μαζί με κάποιους άλλους πριν από την επαφή με τη διεύθυνση ορχήστρας. Είναι μία ορχήστρα με πενήντα άτομα που πρέπει να τη διευθύνει ένα άτομο. Αυτό από μόνο του καθιστά την κατάσταση δύσκολη», επισημαίνει ο κ. Ιωαννίδης. Το σεμινάριο ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία για τους συμμετέχοντες να μάθουν για τις απαιτήσεις για τις εισαγωγικές εξετάσεις στα γερμανικά μουσικά πανεπιστήμια, να έρθουν σε επαφή με τη γερμανική σχολή διευθυντών ορχήστρας όπως και για τις απαιτήσεις κατά την αναζήτηση θέσεων αρχιμουσικών στο εξωτερικό. Στόχος είναι η επανάληψή του την επόμενη χρονιά και, γιατί όχι, να καθιερωθεί ως θεσμός στην πόλη της Θεσσαλονίκης.

Πολύτιμα εφόδια για τους συμμετέχοντες

«Έμαθα από έναν συμμαθητή μου από την Κορέα ενδιάμεσα στις πρόβες να είμαι πιο χαλαρή, πιο ελεύθερη, όχι τόσο στενά συνδεδεμένη με την τεχνική και να μην κρατώ σφιχτά την μπαγκέτα. Είχα προβλήματα σε αυτό και δεν ήξερα σε τι οφειλόταν», λέει η 18χρονη Μάγια Μιγιάτα από τη Γερμανία, που έλκει τη μισή της καταγωγή από την Ιαπωνία και είναι στη διαδικασία προετοιμασίας για να ακολουθήσει σπουδές διευθυντή ορχήστρας και μουσικές σπουδές στο Βερολίνο. «Βλέπεις ότι έχεις συνεχώς πεδίο να βελτιώνεσαι. Κι ότι έχει τελικά περισσότερους μαέστρους από όσο νομίζει κανείς και μάλιστα καλούς σε νέα ηλικία», τόνισε μιλώντας στην Deutsche Welle. «Μαθαίνουμε από τα λάθη των άλλων, αλλά και μας εμπνέει όταν μας δυσκολεύει κάτι να βλέπουμε κάποιον άλλον που το κάνει εύκολα, κι ότι τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο», επισημαίνει η Μυρτώ Γκέκου που ολοκληρώνει τις σπουδές της στη διεύθυνση ορχήστρας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και σκέφτεται να συνεχίσει στο εξωτερικό. «Εκεί ο μουσικός είναι πρόσωπο που χαίρει σεβασμού, ενώ στην Ελλάδα είναι κάτι που ακόμα δεν ευημερεί. Δεν κουνάμε απλά ένα ξυλάκι, όπως κάποιοι πιστεύουν εδώ», αναφέρει.

Από τη μακρινή Νέα Ζηλανδία ο Κόστα Σίμπσον, είκοσι οκτώ ετών, ταξιδεύει ανά την Ευρώπη παρακολουθώντας τέτοιου είδους σεμινάρια πριν δώσει εξετάσεις για τη σχολή για διευθυντές ορχήστρας στο Λονδίνο, κι έτσι έκανε μία στάση και στη Θεσσαλονίκη. «Ο συναγωνισμός βοηθά, εξελίσσεσαι, μαθαίνεις από τους άλλους και βελτιώνεις τις ικανότητές σου. Θέλω να γίνω μαέστρος. Είναι κάτι περισσότερο από μία δουλειά. Σε απορροφά τόσο δυνατά, που σε επιλέγει στο τέλος αυτό για να το κάνεις», λέει.

Με έπαθλο τη διεύθυνση μιας συναυλίας με τη Σ.Ο.Δ.Θ.

Το ρεπερτόριο του σεμιναρίου περιείχε αριστουργήματα των Μπετόβεν, Σούμπερτ και Τσαϊκόφσκι, προσφέροντας στους συμμετέχοντες ένα ευρύ φάσμα μουσικών προκλήσεων προς εξερεύνηση και ερμηνεία σε πολύωρες και εντατικές πρόβες. Οι νεαροί εκκολαπτόμενοι μαέστροι είχαν ακόμη την ευκαιρία να πάρουν μαθήματα για ανάλυση ρεπερτορίου και να παρακολουθήσουν εργαστήρια που καλύπτουν τεχνικές ορχηστρικής διεύθυνσης, προετοιμασία παρτιτούρας αλλά και την ψυχολογία της διεύθυνσης.

Στην τελική διαγωνιστική συναυλία οι νεαροί μαέστροι επέδειξαν τις δεξιότητές τους, επιλέγοντας κομμάτια από Μπετόβεν, Βέμπερ και Καρλ Ορφ. Οι τρεις καλύτεροι μαέστροι επελέγησαν μέσω ψηφοφορίας από την ορχήστρα και το κοινό, με έπαθλο να έχουν την ευκαιρία να διευθύνουν την επόμενη χρονιά μία συναυλία με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης. Δύο νέοι από τη Νότια Κορέα, που διηύθυναν αριστοτεχνικά τον Ελεύθερο Σκοπευτή του Βέμπερ, κι ένας από την Ιαπωνία σε επιλογή Μπετόβεν κέρδισαν τις εντυπώσεις του κοινού της Θεσσαλονίκης, που τους καταχειροκρότησε για την προσπάθειά τους. «Επέλεξα αυτόν τον τρόπο ψηφοφορίας και όχι από κάποια επιτροπή γιατί όλοι έχουμε υποφέρει από διαβλητές διαδικασίες», αναφέρει ο κ. Ιωαννίδης. Η εμπειρία για τους νέους μαέστρους ήταν μοναδική, κάτι που ζωγραφίστηκε στο χαμόγελό τους στο τέλος της συναυλίας. «Ο καθένας, θα τολμήσω να πω, έχει αλλάξει λίγο. Είναι δύσκολο να διδάξεις κάποιον που έχει ένα διευθυντικό επάγγελμα, γιατί πρέπει να φύγει από τον ρόλο του και να γίνει μαθητής. Κι όμως έγινε με τον καλύτερο τρόπο», τονίζει ο μαέστρος Συμεών Ιωαννίδης.