Η παγκόσμια παραγωγή πλαστικού αυξάνεται και μόλις ένα μικρό τμήμα του ανακυκλώνεται. Στην Ευρώπη, για παράδειγμα, περίπου το ένα τρίτο των πλαστικών απορριμμάτων ανακυκλώνεται, επισημαίνει ο Γιοχάνες Στάινχαους από το Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών Bonn-Rhein-Sieg. Σε παγκόσμιο επίπεδο, το ποσοστό ανακύκλωσης είναι πολύ χειρότερο, αγγίζοντας μόλις το 9%, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, ενώ μεγάλες ποσότητες πλαστικού καταλήγουν στη φύση. Ωστόσο, δεν λείπουν οι δημιουργικές ιδέες σε όλο τον κόσμο, με στόχο να τεθεί κάπως υπό έλεγχο ο κατακλυσμός… πλαστικού. Ας δούμε μερικές από αυτές.

Ξαναγεμίζοντας τα μπουκάλια με νερό - δωρεάν:

Στη Γαλλία πολλές πόλεις έχουν αρχίσει να προσφέρουν δωρεάν νερό για όσους έχουν μαζί το μπουκαλάκι τους, ώστε να αποφεύγουν οι πολίτες να αγοράζουν νέα πλαστικά μπουκάλια. Στο Παρίσι τα καταστήματα ενημερώνουν για την υπηρεσία αυτή, καθώς οι πελάτες δεν χρειάζεται να αγοράσουν κάτι για να γεμίσουν τα μπουκάλια τους. Τα 825 καταστήματα που παρέχουν την συγκεκριμένη υπηρεσία μπορεί να τα εντοπίσει κανείς μέσω διαδικτυακού χάρτη, το ίδιο και τα περίπου 1.200 δημόσια σιντριβάνια και βρύσες με πόσιμο νερό σε δρόμους και πάρκα της γαλλικής πρωτεύουσας.

Εφαρμογές συλλογής ανακυκλώσιμων απορριμμάτων:

Στην Αφρική– και όχι μόνο– συχνά απουσιάζει το σύστημα διαχείρισης αποβλήτων. Αυτό το αντικαθιστούν άτυπα συλλέκτες απορριμμάτων, οι οποίοι βγάζουν το προς το ζην τους από ανακυκλώσιμα απορρίμματα. Παρόλα αυτά πολλά από τα υλικά αυτά καταλήγουν σε παράνομες χωματερές. Πολλές χώρες έχουν τώρα ψηφιακές λύσεις για το πρόβλημα: οι χρήστες της διαθέσιμης εφαρμογής, δηλαδή οι συλλέκτες απορριμμάτων και οι εταιρείες ανακύκλωσης, μπορούν πλέον να δικτυωθούν: Η συλλογή ανακυκλώσιμων απορριμμάτων μπορεί να γίνει με το πάτημα ενός κουμπιού. Μία καλή ιδέα, σύμφωνα με τον Στάινχαους, ο οποίος πιστεύει πως αυτό μπορεί να προωθήσει την ανακύκλωση στις φτωχότερες χώρες.

Δρόμοι από πλαστικό:

Η Rebricks, μια εταιρεία με έδρα την Ινδονησία, μετατρέπει πλαστικά απορριμματα, όπως σακούλες και συσκευασίες τροφίμων, σε… πέτρες, πλακάκια, τούβλα και άλλα οικοδομικά υλικά. Η Rebricks συνεργάζεται με συλλέκτες απορριμμάτων, αλλά και απευθείας με νοικοκυριά. Τα απορρίμματα τεμαχίζονται, αναμειγνύονται με τσιμέντο και άμμο και μπαίνουν σε καλούπια. Από την ίδρυσή της το 2018 η νεοφυής επιχείρηση έχει ανακυκλώσει πάνω από 17.500 κιλά πλαστικών απορριμμάτων, ενώ έχει παράγει πάνω από 100.000 τούβλα.

Με ένα ανάλογο έργο, η KK Plastic Waste Management LTD, μια εταιρεία από την Ινδία, κατασκευάζει ολόκληρους δρόμους από πλαστικό, το οποίο βέβαια αναμιγνύει και με άλλα υλικά. Τα πλαστικά απόβλητα συλλέγονται, καθαρίζονται και αναμειγνύονται με άσφαλτο και χαλίκια. Το πλαστικό λειτουργεί στην περίπτωση αυτή ως συνδετικό υλικό, επισημαίνει ο Ρασούλ Καν, διευθυντής της εταιρείας, η οποία μέχρι στιγμής μετρά πάνω από 2.000 χιλιόμετρα «δρόμου» στο ιστορικό της. Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή ο Στάινχαους επισημαίνει τον κίνδυνο μόλυνσης του περιβάλλοντος από μικροπλαστικά.

Τέχνη από πλαστικό:

Ο Ινδονήσιος καλλιτέχνης Άρι Μπαγιουάτσι χρησιμοποιεί παλιά σχοινιά από σκάφη, τα οποία συλλέγει σε δάση και παραλίες για να κάνει την τέχνη του. Είναι πλέον τόσο διάσημος, ώστε πολλοί ψαράδες τον αναζητούν για να του δώσουν απευθείας τα παλιά σχοινιά και τα δίχτυα τους. Στο ατελιέ του ο 48χρονος καλλιτέχνης, με τη βοήθεια ενός αργαλειού, δημιουργεί παραδοσιακά γλυπτά. Ο ίδιος τιτλοφορεί την τέχνη του  "Weaving the Ocean" (Υφαίνοντας τον ωκεανό), ενώ εκθέσεις του έχουν διοργανωθεί στη Σιγκαπούρη, την Ολλανδία και τη Γερμανία.

Στον ΟΗΕ διεξάγονται διαπραγματεύσεις για μια διεθνή σύμβαση που θα αφορά τα πλαστικά. Μέχρι το 2024 θα πρέπει να έχουν καθοριστεί κανόνες και μέτρα τα οποία θα περιλαμβάνουν όλο τον κύκλο ζωής του πλαστικού – με στόχο τη μαζική μείωση των πλαστικών ρύπων έως το 2040.

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου