Ποια θα πρέπει να είναι η αντιμετώπιση παιδιών και εφήβων γυναικών που έφυγαν από τη Γερμανία, πανρεύτηκαν τζιχαντιστές στο Ιράκ ή τη Συρία, γέννησαν και μεγάλωσαν εκεί τα παιδιά τους, αλλά στη συνέχεια επέστρεψαν για κάποιο λόγο πίσω στη Γερμανία; Το ερώτημα είναι δύσκολο να απαντηθεί. Στην κοινή γνώμη εδραιώνεται όλο και περισσότερο αντίληψη ότι θα πρέπει να απομακρύνονται από τη μητέρα τους. Είναι όμως σωστό παιδαγωγικά και ορθό νομικά;

Δίλημμα των ειδικών

Η Νόρα Φρίτσε, υπεύθυνη για την πρόληψη ριζοσπαστικοποίησης παιδιών και εφήβων σε ειδικό κέντρο της Ρηνανίας-Βεστφαλίας, θεωρεί ότι μια τέτοια άποψη είναι βεβιασμένη. «Καταρχήν, το πρώτο που εξετάζει κανείς είναι εάν τα παιδιά διατρέχουν κίνδυνο και όχι τι σκέφτονται οι γονείς τους», υποστηρίζει. «Αυτό φυσικά ειδικά για έφηβους είναι πολύ δύσκολο, γιατί διαπιστώνει κανείς ότι οι συνθήκες που μεγαλώνουν δεν είναι οι καλύτερες. Εδώ βρίσκεται και το δίλημμα, από τη μια το περιβάλλον δεν είναι καλό για το παιδί, αλλά από την άλλη οι δημόσιες αρχές δεν δικαιούνται να μην προσφέρουν σε κάθε παιδί την καλύτερη δυνατή στήριξη ή μια καλή διαπαιδαγώγηση».  

Με άλλα λόγια, το ότι οι γονείς υπέπεσαν σε ποινικά αδικήματα δεν σημαίνει αυτόματα ότι τίθεται σε κίνδυνο το καλό του παιδιού. Ούτως ή άλλως, τα γερμανικά δικαστήρια τείνουν στο ότι η απλή παρουσία γυναικών σε μια τρομοκρατική οργάνωση, όπως είναι το Ισλαμικό Κράτος, δεν μπορεί να στοιχειοθετήσει το αδίκημα της συμμετοχής σε μια τέτοια οργάνωση, διότι διαφορετικά από ό,τι συμβαίνει με τους άνδρες, δεν τους ζητείται να δώσουν όρκο πίστης.

Αλλά για πόσα παιδιά γίνεται λόγος; Σύμφωνα με τη γερμανική κυβέρνηση, από το 2012 πάνω από 960 άνθρωποι από τη χώρα ταξίδεψαν στη Συρία και το Ιράκ και εντάχθηκαν στο Ισλαμικό Κράτος, μία στους πέντε ήταν γυναίκα. Το 1/3 εξ αυτών στο μεταξύ επέστρεψε στη Γερμανία, ανάμεσά τους γύρω στις 50 γυναίκες.

«Δεν εσωτερικεύουν τα παιδιά»

Σύμφωνα με στοιχεία της Deutsche Welle από αρχές ασφαλείας, υπολογίζεται ότι κάθε γυναίκα που επιστρέφει φέρνει μαζί της τουλάχιστον ένα παιδί. Αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου, ο Χανς Γκέοργκ Μάασεν, επικεφαλής της Υπηρεσίας Προστασίας του Συντάγματος, προειδοποίησε ότι κάθε παιδί και έφηβος που πήγαν σχολείο στις περιοχές του ISIS, έχουν κοινωνικοποιηθεί σύμφωνα με ισλαμιστικά πρότυπα, έχουν υποστεί πλύση εγκεφάλου και έχουν ριζοσπαστικοποιηθεί. Υποστηρίζει ότι στην προπαγάνδα του ISIS κάθε παιδί ανήκει στη νέα γενιά τρομοκρατών. Αντίθετη άποψη έχει ο Τόμας Μίκε, από το δίκτυο Violence Prevention.

«Δεν νομίζω ότι τα παιδιά ριζοσπαστικοποιούνται», λέει. «Είναι σε θέση να δεχθούν μια ιδεολογία, αλλά όχι να την εσωτερικεύσουν. Γι' αυτό είμαι πάντα πολύ προσεκτικός. Τα παιδιά είναι καταρχήν θύματα αυτής της εξέλιξης, δεν μπορούν να επιλέξουν από μόνα τους σε ποια κατάσταση βρίσκονται».  Όπως πιστεύει, το μεγαλύτερο λάθος θα ήταν να βάλει κανείς αυτά τα παιδιά στη γωνία και να τα στιγματίσει ως πιθανά μέλη μιας νέας ομάδας τρομοκρατών.

Ούτα Στάϊνβερ/Ειρήνη Αναστασοπούλου