Η έναρξη της δίκης βάζει ουσιαστικά τίτλους τέλους στην άτυπη «εκεχειρία» που υπήρχε εδώ και έναν χρόνο αναφορικά με την υπόθεση ανεξαρτησίας της Καταλονίας. Από σήμερα Τρίτη κάθονται στο εδώλιο του κατηγορουμένου στο Ανώτατο Δικαστήριο της Μαδρίτης 12 ηγετικά στελέχη του κινήματος ανεξαρτησίας που φέρονται να έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στο «θερμό» ισπανικό φθινόπωρο του 2017. Οι 12 κατηγορούνται για ενεργό ρόλο στη διεξαγωγή του απαγορευμένου δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Καταλονίας και σε περίπτωση καταδίκης τους θα αντιμετωπίσουν ποινές κάθειρξης έως και 25 χρόνων. Υπενθυμίζεται ότι ο βασικός πρωταγωνιστής Κάρλες Πουτζντεμόν ζει εξόριστος στις Βρυξέλλες.

«Υπήρξε βία»; το κυρίαρχο ερώτημα

Όπως εξηγεί ο Ερνέστο Πασκουάλ, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και Συνταγματικού Δικαίου στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο της Καταλονίας: «Ο ισπανικός ποινικός κώδικας ξεχωρίζει μεταξύ εξέγερσης και επανάστασης. Στην εξέγερση δεν υπάρχει χρήση βίας ενώ στην επανάσταση υπάρχει. Η εισαγγελία ισχυρίζεται ότι υπήρξε βία και πως δεν ήταν μόνον φυσική. Πήγε μάλιστα ένα βήμα παραπέρα και είπε ότι υπήρξε ένα σύνολο που ήθελε να επιφέρει πλήγμα στο κράτος και στα θεμέλια του κράτους. Πάνω σε αυτό οι συνήγοροι υπεράσπισης έχτισαν τη δική τους επιχειρηματολογία που λέει ότι πρόκειται και για άδικη δίκη, πως δεν υπήρξε βία και πως εάν εν τέλει υπήρξε, τότε ασκήθηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας και όχι από τους ηγέτες της κινήματος ανεξαρτησίας. Η ετυμηγορία θα κινηθεί γύρω από το ερώτημα εάν υπήρξε βία ή όχι. Και εδώ υπάρχουν τεράστιες αποκλίσεις μεταξύ των αφηγημάτων».

Η δίκη ξεκινά όμως σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη πολιτική συγκυρία με τους κατηγορούμενους να είναι στην πραγματικότητα πιο ισχυροί παρά ποτέ. Αύριο Τετάρτη, μόλις 24 ώρες μετά την έναρξη της ιστορικής δίκης, ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ θα χρειαστεί στη Βουλή τη στήριξη των καταλανικών κομμάτων για να περάσει τον προϋπολογισμό και να αποτρέψει έτσι το πρόωρο τέλος της κυβέρνησης μειοψηφίας. Οι Καταλανοί όμως δεν πρόκειται να παραχωρήσουν έτσι απλά τις 17 κρίσιμες ψήφους τους χωρίς να ζητήσουν ισχυρά ανταλλάγματα. Μεταξύ άλλων αξιώνουν από τον Σάντσεθ να εκφραστεί κατά της επιβολής σκληρών ποινών στους 12 αλλά και να συναινέσει σε μια συζήτηση για το δικαίωμα αυτοδιάθεσης της ισπανικής επαρχίας.

«Όμηρος» των Καταλανών

Μέχρι στιγμής ο Σάντσεθ δεν φαίνεται να ενδίδει στις πιέσεις. Ισπανικά μέσα ενημέρωσης χαρακτηρίζουν όμως εδώ και μέρες τον ισπανό πρωθυπουργό «όμηρο» των Καταλανών. Πράγματι, εάν δεν υπαναχωρήσει μέχρι αύριο καμία πλευρά και οι Καταλανοί κάνουν την απειλή τους πράξη ψηφίζοντας μαζί με την συντηρητική αντιπολίτευση κατά του σχεδίου προϋπολογισμού, τότε ο Σάντσεθ θα πρέπει να προχωρήσει στη διενέργεια πρόωρων εκλογών. Ο ίδιος έχει βάλει ήδη στο τραπέζι την 14η Απριλίου ως πιθανή ημερομηνία.

Πιέσεις δεν δέχεται όμως μόνον από τους Καταλανούς. Δεκάδες χιλιάδες πολίτες ανταποκρίθηκαν την περασμένη Κυριακή στο κάλεσμα της αντιπολίτευσης, των φιλελευθέρων και των ακροδεξιών και κατέβηκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν κατά της κυβέρνησης. Κατηγορώντας την ότι είναι ιδιαίτερα ενδοτική έναντι των Καταλανών οι διαδηλωτές ζήτησαν την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.

«Ποτέ άλλοτε μια δίκη δεν έκρινε σε τόσο μεγάλο βαθμό το πολιτικό μέλλον της Ισπανίας, την εσωτερική συνοχή και τη διεθνή εικόνα της χώρας», έγραψε προ ημερών η El Pais συνοψίζοντας το διακύβευμα των ημερών.

Εμίλιο Ράπολντ / Καρόλα Φρέντσεν (dpa)

Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης