Με νέo πρόσημο ξεκινά στο Μαγδεμβούργο το κομματικό συνέδριο της εν μέρει ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD). Διαφωνίες και συγκρούσεις επί σκηνής, όπως συνέβη συχνά σε προηγούμενα συνέδρια, δεν αναμένονται αυτή τη φορά. «Το ζήτημα της πολιτικής κατεύθυνσης του κόμματος επιλύθηκε με την επιβολή της εθνικής, ακροδεξιάς πτέρυγας», δηλώνει στην DW ο κοινωνιολόγος και ειδικός σε ζητήματα ακροδεξιάς Ντάβιντ Μπέγκριχ από τον σύλλογο του Μαγδεμβούργου «Μαζί».  

Η Εναλλακτική για τη Γερμανία απορρίπτει κατηγορηματικά σχεδόν όλα τα πολιτικά ορόσημα των τελευταίων δεκαετιών. Εν όψει των διαφόρων εκλογικών αναμετρήσεων το 2024 (ευρωεκλογές, εκλογές σε ομόσπονδα κρατίδια) το προεδρείο του κόμματος σημειώνει ότι η Γερμανία πρέπει να αποχωρήσει από ΕΕ, Ευρωζώνη και ΝΑΤΟ. Επιπλέον η κομματική ηγεσία αντιτίθεται στην προώθηση των εναλλακτικών πηγών ενέργειας και τα μέτρα περιβαλλοντικής προστασίας. Το AfD έχει σαφή θέση στο μεταναστευτικό τασσόμενο υπέρ της δημιουργίας ενός «ευρωπαϊκού οχυρού», το οποίο δεν θέλει ούτε τους μετανάστες, ούτε το Ισλάμ. Απορρίπτει επίσης τις προσπάθειες κατά του ρατσισμού, των διακρίσεων, αλλά και την ενασχόληση με το βίαιο αποικιοκρατικό παρελθόν της Γερμανίας. Στο κείμενο του προεδρείου, γύρω από το οποίο θα περιστραφεί στην ουσία το συνέδριο, σημειώνεται: «Η κουλτούρα ενοχής και ντροπής, την οποία η μετα-αποικιοκρατική ιδεολογία επιδιώκει να καθιερώσει πανευρωπαϊκά, δεν συνάδει με τα ιστορικά γεγονότα. Για τον λόγο αυτό την απορρίπτουμε».

Σταθερά δεύτερο κόμμα στις δημοσκοπήσεις

Ολοένα και συχνότερα η Εναλλακτική για τη Γερμανία επιδιώκει ανοιχτά την συνεργασία με ακροδεξιούς πολιτικούς και ακροδεξιές ομάδες. Ακόμη και οι θετικές αναφορές στον νεοναζισμό, τον Αδόλφο Χίτλερ και την εγκληματική περίοδο του εθνικοσοσιαλισμού δεν έχουν σχεδόν καμία επίπτωση σε κορυφαίους αξιωματούχους του κόμματος. «Το AfD ενεργεί όσον αφορά τις διασυνδέσεις του με ακροδεξιούς συλλόγους και πρόσωπα με το εξής σκεπτικό: Αν μας πιάσουν με το χέρι στη σακούλα με τα γλυκά, τότε απαντάμε "δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση να τα φάμε ", λέει ο ειδικός σε θέματα ακροδεξιού εξτρεμισμού Ντάβιντ Μπέγκριχ και προσθέτει: «Κι αν δεν τους πιάσουν επ' αυτοφώρω, τότε συνεχίζουν απροκάλυπτα να απολαμβάνουν τα γλυκίσματα».

Διχογνωμίες εντός του AfD εξακολουθούν ωστόσο να υπάρχουν παρά τη σύμπνοια των κομματικών στελεχών στις ακραίες θέσεις του κόμματος. «Όπως για παράδειγμα στην πολιτική της Εναλλακτικής για τη Γερμανία έναντι της Ρωσίας», λέει ο γερμανός κοινωνιολόγος: «Στα μέλη του κόμματος στα ανατολικογερμανικά κρατίδια πολλοί είναι εκείνοι που είτε κεκαλυμμένα, είτε ανοιχτά τάσσονται υπέρ της Ρωσίας στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Στις τοπικές οργανώσεις του AfD στην δυτική Γερμανία οι απόψεις είναι εντελώς διαφορετικές».

Ενόψει της επόμενης χρονιάς, στην οποία εκτός από ευρωεκλογές διεξάγονται κρίσιμες εκλογές σε διάφορα ομόσπονδα κρατίδια, η Εναλλακτική για τη Γερμανία δείχνει, τουλάχιστον δημοσκοπικά, να πηγαίνει από το καλό στο καλύτερο. Στην πρόθεση ψήφου το AfD βρίσκεται σταθερά στη δεύτερη θέση πριν τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινους και Φιλελευθέρους. Ο Ντάβιντ Μπέγκριχ εκτιμά ότι η επιρροή της Εναλλακτικής για τη Γερμανία αυξάνεται: «Είμαι βέβαιος ότι θα δούμε το AfD να βελτιώνει τα ποσοστά του στις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές. Που σημαίνει ότι το κόμμα διευρύνει την κομματική του βάση από πάνω προς τα κάτω».

Ο Γερμανός δεν ορίζεται από το διαβατήριο, διατυμπανίζει το AfD

Η συνεχής ενίσχυση της Εναλλακτικής για τη Γερμανία αποτελεί πρόκληση για το πολιτικό σύστημα στη Γερμανία. Εδώ και χρόνια συνταγματολόγοι και ειδικοί για ζητήματα ακροδεξιάς προειδοποιούν για αντιδημοκρατικές και ρατσιστικές τάσεις στο AfD. Εκπέμπουν μάλιστα SOS με αφορμή τον ορισμό του κόμματος για το ποιος είναι Γερμανός και ποιος όχι. Για το ακραίο κόμμα δεν αρκεί το γερμανικό διαβατήριο ως απόδειξη. Το κόμμα προπαγανδίζει μια εθνοπολιτισμική αντίληψη και επιτίθεται επανειλημμένα σε μετανάστες με ρατσιστικές ύβρεις και απειλές για απέλαση.

Τα υπόλοιπα κόμματα δεν έχουν καταλήξει ακόμα σε έναν αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης της Εναλλακτικής για τη Γερμανία. Κυρίως οι Χριστιανοδημοκράτες και ο πρόεδρός τους Φρίντριχ Μερτς πασχίζουν να συμφωνήσουν σε μια ενιαία, ξεκάθαρη γραμμή. Από τη μία πλευρά, το CDU επιδιώκει να αντλήσει ψήφους από τον ακροδεξιό χώρο εκμεταλλευόμενο το πλήθος διασυνδέσεων και σημείων επαφής σε επίπεδο αυτοδιοίκησης. Και από την άλλη, ο αρχηγός των γερμανών συντηρητικών είχε υποσχεθεί μεγαλόστομα ένα τείχος προστασίας από το AfD. Σύμφωνα με τον Ντάβιντ Μπέγκριχ, η απουσία συγκεκριμένης γραμμής έναντι της Εναλλακτικής για τη Γερμανία έχει ωφελήσει μέχρι στιγμής μόνο ένα κόμμα, το AfD.