Μία «οικονομική θεραπεία-σοκ» είχε εξαγγείλει στη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα ο νέος πρόεδρος της Αργεντινής, ο εθνολαϊκιστής Χαβιέ Μιλέι. Πολλοί το εξέλαβαν ως απειλή, άλλοι ως υπόσχεση για ένα καλύτερο μέλλον σε μία χώρα πλούσια σε φυσικούς πόρους, η οποία όμως βρίσκεται και πάλι στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, για δέκατη φορά τα τελευταία 200 χρόνια.

Την Τρίτη ο υπουργός Οικονομικών Λουίς Καπούτο, παλαιός γνώριμος των αγορών και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), ανακοίνωσε σε τηλεοπτικό διάγγελμά του ένα σχέδιο δέκα σημείων για την υπέρβαση της κρίσης. Πρώτο βήμα: το εθνικό νόμισμα της χώρας, το πέσο, υποτιμάται κατά 50% σε μία προσπάθεια να δοθούν κίνητρα για αύξηση της εγχώριας παραγωγής και των εξαγωγών. Σήμερα ένα δολάριο ανταλάσσεται επισήμως με 370 πέσος, ενώ με τη νέα ισοτιμία το δολάριο θα αποφέρει 800 πέσος. Στη μαύρη αγορά πάντως οι Αργεντίνοι προσφέρουν πάνω από 1.000 πέσος για να αποκτήσουν ένα δολάριο.

«Ο Μέσι των αγορών»

Στην περίοδο της «ευρω-κρίσης» η Αργεντινή βρισκόταν και εκείνη, για άλλους λόγους, στα πρόθυρα χρεοκοπίας. Η σύγκρουση με τους διεθνείς πιστωτές για το χρέος ξεπεράστηκε το 2018 και αυτό οφείλεται εν πολλοίς στους χειρισμούς του Λουίς Καπούτο, ο οποίος την περίοδο εκείνη είχε διατελέσει υπουργός Οικονομικών και αργότερα διοικητής της κεντρικής τράπεζας. Με δική του πρωτοβουλία η Αργεντινή είχε εκδώσει κρατικό ομόλογο διαρκείας …100 ετών, το οποίο αποπληρώνεται τον Ιούνιο του 2117 («μεγάλη ευκαιρία για όσους αγαπούν το ρίσκο» έλεγαν τότε Γερμανοί αναλυτές). Λίγο αργότερα, ο Καπούτο πέτυχε συμφωνία με το ΔΝΤ για μεσοπρόθεσμη χρηματοδότηση 57 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η έμπνευσή του να βγάλει την Αργεντινή στις αγορές υπό απαγορευτικές συνθήκες του απέφερε το παρατσούκλι «Μέσι του χρηματοπιστωτικού συστήματος».

Αλλά σήμερα ο Καπούτο υπενθυμίζει αυτό που έλεγε και η περίφημη «τρόικα» στην περίοδο της ευρω-κρίσης: ότι τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα πριν αρχίσουν να γίνονται καλύτερα. «Το βλέπετε όλοι στα ράφια του σουπερμάρκετ, τις τελευταίες εβδομάδες πολλά αγαθά έχουν αυξηθεί κατά 100%» λέει ο Καπούτο. «Για λίγους μήνες τα πράγματα θα είναι χειρότερα, ιδιαίτερα όσον αφορά τον πληθωρισμό. Το επισημαίνω αυτό γιατί, όπως έχει πει και ο πρόεδρος, είναι καλύτερα να σας λέω δυσάρεστες αλήθειες παρά ευχάριστα ψέμματα…»

Ήδη σήμερα ο πληθωρισμός στην Αργεντινή κυμαίνεται στο 143% και ως το τέλος του χρόνου αναμένεται να φτάσει το 185%. Τα επιτόκια δανεισμού πλησιάζουν το 100%. Υποτίθεται ότι κύριος στόχος της νέας κυβέρνησης είναι η καταπολέμηση του πληθωρισμού, αλλά είναι απορίας άξιο πώς αυτό θα επιτευχθεί με υποτίμηση του νομίσματος κατά 50%. Και ο Λουίς Καπούτο δεν σταματάει εκεί, αλλά επιπλέον μειώνει τις κρατικές επιδοτήσεις στις τιμές της ενέργειας και των μεταφορών. «Αυτή τη στιγμή το κράτος κρατάει τις τιμές της ενέργειας και των μεταφορών σε χαμηλά επίπεδα, αλλά με τεχνητό τρόπο», λέει ο υπουργός Οικονομικών της Αργεντινής. «Έτσι οι πολιτικοί εξαπατούν τον κόσμο που πιστεύει ότι του βάζουν χρήματα στην τσέπη. Αλλά έχουμε συνειδητοποιήσει όλοι στην Αργεντινή ότι αυτές οι επιδοτήσεις δεν είναι δωρεάν, τις πληρώνουμε μέσω του πληθωρισμού».

Περικοπές χωρίς τέλος…

Στον προεκλογικό αγώνα ο νέος πρόεδρος Χαβιέ Μιλέι είχε υποσχεθεί ακόμη πιο δραστικά βήματα, όπως την κατάργηση της κεντρικής τράπεζας και την υιοθέτηση του αμερικανικού δολαρίου ως εθνικού νομίσματος. Προς το παρόν, σε μία συμβολική κίνηση για να υπογραμμίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης, ο Μιλέι μειώνει τον αριθμό των υπουργείων κατά 50%. Επιπλέον, καταργούνται οι επιχορηγήσεις της κεντρικής κυβέρνησης προς τις επαρχίες, μειώνονται οι κοινωνικές δαπάνες και επανεξετάζονται όλα τα έργα υποδομών. 

Πρόκειται ασφαλώς για μία λύση ανάγκης, προκειμένου να περιοριστεί το δημόσιο χρέος της Αργεντινής, που σύμφωνα με τον νέο πρόεδρο της χώρας απειλεί να ξεπεράσει τα 100 δις δολάρια! «Το κράτος δεν πρόκειται να προκηρύξει νέα δημόσια έργα και θα ακυρώσει ακόμη και παλαιότερoυς διαγωνισμούς που ακόμη δεν έχουν περάσει στη φάση της υλοποίησης», προειδοποιεί ο Λουίς Καπούτο. «Δεν υπάρχουν χρήματα για δημόσια έργα, άλλωστε όλοι ξέρουμε ότι πολλές φορές τα χρήματα αυτά καταλήγουν στις τσέπες των πολιτικών και των ενδιαφερόμενων επιχειρηματιών…»

Το ΔΝΤ επικροτεί τις ανακοινώσεις Καπούτο. «Πρόκειται για θαρραλέα μέτρα με στόχο μία σημαντική βελτίωση των δημοσίων οικονομικών, με τρόπο που προστατεύει τις πλέον ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και ενισχύει το καθεστώς συναλλαγματικών ισοτιμιών», επισημαίνεται σε ανακοίνωση του Ταμείου. Σήμερα η Αργεντινή οφείλει στο ΔΝΤ την αποπληρωμή δανείων συνολικού ύψους 44 δις δολαρίων ενώ έχουν ήδη αρχίσει διαπραγματεύσεις για ένα νέο πρόγραμμα στήριξης.  

Πηγές: AP, dpa, NZZ