110 χρόνια μετά την ανεξαρτησία της Κούβας ο Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαϊερ ήταν ο πρώτος Γερμανός υπουργός Εξωτερικών που επισκεπτόταν την παλιά πόλη της Αβάνας πριν από έναν χρόνο. Σήμερα ο υπουργός Οικονομίας Ζίγκμαρ Γκάμπιελ τον ακολουθεί μαζί με μια πλειάδα επιχειρηματιών. Αναμένεται να ανοίξει άμεσα ένα γερμανικό γραφείο οικονομικών υποθέσεων. Εδώ και χρόνια οι Γερμανοί πολιτικοί δεν είχαν ενδιαφερθεί για την οικονομία της Κούβας, ωστόσο από τότε που ο Ραούλ Κάστρο διαδέχθηκε τον αδελφό του Φιντέλ, ο οποίος προχωρούσε με μικρά βήματα σε ένα άνοιγμα της χώρας, η Γερμανία άρχισε να ενδιαφέρεται περισσότερο.

Το μήνυμα έστειλαν αρχικά ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα και η κυβέρνηση στην Αβάνα στο τέλος του 2014 για τερματισμό του εμπάργκο. Έκτοτε αυξήθηκε το ενδιαφέρον των ξένων επιχειρήσεων για επενδύσεις στην Κούβα.

Πολιτικοί από όλο τον κόσμο πηγαίνουν κι έρχονται από τότε, ελπίζοντας πως θα καταφέρουν κι αυτοί να πάρουν ένα κομματάκι από την πίτα. Η Διεθνής Έκθεση στην Αβάνα το 2015 κατέγραψε ρεκόρ διεθνών επισκεπτών. Αμερικανοί, Καναδοί, Κινέζοι και πολλοί λιγότεροι Γερμανοί. Ορισμένοι αριθμοί είναι ενδεικτικοί. Η Κούβα στις γερμανικές εξαγωγές ήταν στην 101η θέση το 2014, ενώ στις εισαγωγές στη 125η θέση. Συνολικά 30 γερμανικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στην Κούβα.

Μικρή αγορά με μεγάλες προοπτικές

Ο Ζίγκμαρ Γκάμπιελ θα ήθελε να αλλάξει αυτή την κατάσταση, ωστόσο όπως παρατηρεί ο Κουβανός οικονομολόγος Ελίας Αμόρ που ζει στην Ισπανία, «υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα να επενδύσεις στην Κούβα. Δεν υπάρχει νομική ασφάλεια και διαφάνεια όσον αφορά τις αναθέσεις των έργων».

Και πράγματι είναι το κουβανικό κράτος που αποφασίζει ποιοι ξένοι θα συμμετάσχουν σε μεγάλα επενδυτικά έργα. Επίσης εργατικό προσωπικό μπορεί κανείς να βρει μόνο μέσω των δημόσιων γραφείων ευρέσεως εργασίας. «Όποιος θέλει να κερδίσει χρήματα στην Κούβα θα πρέπει να έχει καλές σχέσεις με την πολιτική ηγεσία» δηλώνει ο Ελίας Αμόρ.

Η Κούβα με τα 11 εκατομμύρια κατοίκων είναι φυσικά μια πολύ μικρή αγορά και η αγοραστική δύναμη των κατοίκων είναι πολύ περιορισμένη. Ωστόσο μετά από τόσα χρόνια κρατικά ελεγχόμενης οικονομίας μπορούν ακόμα να γίνουν πολλά. Δρόμοι, κτήρια, υποδομές χρειάζονται παρεμβάσεις. Η μεγάλη και καλή παράδοση στον ιατρικό τομέα θα μπορούσε να ανοίξει νέους ορίζοντες στη φαρμακευτική αγορά. Όσο για τη γεωργία βρίσκεται ακόμα στα στάνταρ του 1960 θα μπορούσαν να γίνουν πολλά. Το ρύζι και τα φασόλια, που αποτελούν τη βάση της διατροφής, γίνονται όλο και πιο ακριβά και εισάγονται από την Ασία και τη Βραζιλία.

Επιτυχημένος ο τουρισμός

Ο πιο επιτυχημένος τομέας στην Κούβα είναι ο τουρισμός. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2015 είχαν καταγραφεί 2,6 εκατομμύρια τουρίστες στην Κούβα και είναι ο τομέας στον οποίο επενδύει περισσότερο το κράτος.

Τέλος, ένας ακόμα τομέας που παρουσιάζει ενδιαφέρον είναι το βιομηχανικό λιμάνι Μαριέλ στην Αβάνα. Στόχος είναι να δημιουργηθεί μια ειδική ζώνη εμπορίου με ειδικές φοροαπαλλαγές. Για το λιμάνι αυτό ενδιαφέρονται τώρα οι Γερμανοί και μάλιστα θα το επισκεφθεί και ο υπουργός Οικονομίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ. Σύμφωνα με στοιχεία της εφημερίδας Neue Zürcher Zeitung, οκτώ ξένες εταιρείες ενδιαφέρονται για το λιμάνι, ανάμεσά τους δεν υπάρχει όμως καμία γερμανική.

Φραντζ Βένκε / Μαρία Ρηγούτσου