Όταν το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ κατοχύρωσε το δικαίωμα στην άμβλωση το 1973 η Κάτι Σμιτς ήταν έφηβη. «Ήξερα ότι σε όλη της περίοδο γονιμότητας είχα επιλογές» λέει η 65χρονη πάστορας στην τραπεζαρία του σπιτιού της στο Ορλάντο της Φλόριντα. Όταν το δικαστήριο ανέτρεψε αυτό το δικαίωμα πριν από δύο χρόνια, στις 24 Ιουνίου, ένιωσε την όλη κατάσταση κάπως σουρεαλιστική. Δεν είχε ποτέ θεωρήσει αυτό το δικαίωμα αυτονόητο, αλλά είχε πιστέψει ότι ζούσε σε μια κοινωνία της προόδου.

Λίγους μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, το θέμα των αμβλώσεων βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο των πολιτικών συζητήσεων στη χώρα. Από τη μία πλευρά, δημιουργεί ελπίδες στους Δημοκρατικούς του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, από την άλλη, τροφοδοτεί φόβους μεταξύ εκατομμυρίων γυναικών στη χώρα. Όλα τα βλέμματα είναι ιδιαίτερα στραμμένα στην ηλιόλουστη πολιτεία της Φλόριντα.

Με την ιστορική του απόφαση, το αμερικανικό δικαστήριο, το οποίο είχε στραφεί προς τα δεξιά υπό τον Ρεπουμπλικανό Ντόναλντ Τραμπ,,προκάλεσε πολιτικό σεισμό πριν από δύο χρόνια. Σύμφωνα με την απόφαση τα κοινοβούλια των Πολιτειών μπορούν να αποφασίζουν αν επιτρέπονται οι αμβλώσεις. Οι αμβλώσεις απαγορεύονται πλέον σε αρκετές πολιτείες.Οι Δημοκρατικοί του  Μπάιντεν προσπαθούν να κινητοποιήσουν τους ψηφοφόρους με αυτό το θέμα και κάνουν εκστρατεία για να κατοχυρώσουν νόμο για ολόκληρη τη χώρα. Προς το παρόν δεν διαθέτουν την πλειοψηφία στο Κογκρέσο για κάτι τέτοιο. Ο Τραμπ, ο οποίος, όπως και ο Μπάιντεν, θέλει να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο μετά τις εκλογές, αποφεύγει το θέμα ή σκοντάφτει σε αντιφατικές δηλώσεις.

Φλόριντα: Συνταγματική τροπολογία στο ψηφοδέλτιο

Στη Φλόριντα από τον περασμένο Μάιο επιτρέπονται οι αμβλώσεις μόνο μέχρι την έκτη εβδομάδα της κύησης. Πολλές γυναίκες δεν γνωρίζουν καν ότι είναι έγκυες σε αυτό το στάδιο, οι εξαιρέσεις είναι πολύ συγκεκριμένες. Ωστόσο, οι υποστηρικτές των δικαιωμάτων στις αμβλώσεις στη Φλόριντα προσβλέπουν με ελπίδα στις προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου. Διότι τότε δεν θα ψηφίσουν μόνο για το ανώτατο αξίωμα της χώρας αλλά και για άλλα πολιτικά ζητήματα. Πρωτοβουλία πολιτών κατέστησε δυνατή την εγγραφή στο ψηφοδέλτιο μιας συνταγματικής τροπολογίας για την προστασία του δικαιώματος στην άμβλωση.

Σκοπός της να κατοχυρώσει το δικαίωμα στην άμβλωση στη χώρα. Ωστόσο το όριο για κάτι τέτοιο είναι υψηλό. Η συνταγματική τροπολογία θα πρέπει να κερδίσει την υποστήριξη του 60% στο συντηρητικό ομοσπονδιακό κρατίδιο. Δημοσκόπηση τον Απρίλιο έδειξε ότι ανέρχεται στο 57%. Μετά το τέλος του δικαιώματος στην άμβλωση στις ΗΠΑ, έχουν διεξαχθεί τέτοια δημοψηφίσματα σε πολλές πολιτείες - μέχρι στιγμής όλα ήταν επιτυχή, ακόμη και σε συντηρητικές πολιτείες όπως το Κάνσας.

Ωστόσο το όριο εκεί ήταν μόνο 5%. Η Κάτι Σμιτς είναι πεπεισμένη ότι το δημοψήφισμα στη Φλόριντα θα κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους να πάνε να ψηφίσουν. «Νομίζω ότι θα προσελκύσει ορισμένους από τους νεότερους ψηφοφόρους» λέει η συμπρόεδρος της Ένωσης Γυναικών Ψηφοφόρων στο Ορλάντο, μιας επίσημα μη κομματικής οργάνωσης που έχει ως στόχο να δώσει στις γυναίκες περισσότερη φωνή. Η οργάνωση υποστηρίζει το δημοψήφισμα.

Οι Δημοκράτες θέλουν να κινητοποιήσουν τους ψηφοφόρους

Η Φλόριντα δεν είναι η μόνη πολιτεία στην οποία το δικαίωμα στην άμβλωση θα συμπεριλαμβάνεται στο ψηφοδέλτιο του Νοεμβρίου. Άλλες πολιτείες είναι το Μέριλαντ και το Κολοράντο. Ωστόσο, οι Δημοκρατικοί του Μπάιντεν είναι πιθανό να επικεντρώσουν τις δυνάμεις τους κυρίως στη Φλόριντα. Κατάφεραν να κινητοποιήσουν το κόσμο με το θέμα στις εκλογές για το Κογκρέσο τέλη του 2022, αλλά φοβούνται ότι η δυναμική θα χαθεί μέχρι τις προεδρικές εκλογές πάνω από δύο χρόνια μετά.

Με το δημοψήφισμα ορισμένοι Δημοκρατικοί τρέφουν μαζί και ελπίδες να κερδίσουν τη Φλόριντα στις εκλογές. Η Φλόριντα ήταν κάποτε μια λεγόμενη swing state, που δεν μπορούσε να κατηγοριοποιηθεί σταθερά στους Δημοκρατικούς ή στους Ρεπουμπλικάνους. Αυτό όμως έχει αλλάξει στα χρόνια του Τραμπ. Στις προεδρικές εκλογές του 2016 και του 2020 την κέρδισε και τώρα εξακολουθεί να προηγείται στη δημοσκοπήσεις με διαφορά. 

Στις κυβερνητικές εκλογές πριν από ενάμιση χρόνο, επανεξελέγη ο αντιδραστικός Ρεπουμπλικάνος Ρον ΝτεΣάντις.Βέβαια η ιδέα ότι οι Δημοκρατικοί θα κερδίσουν τη Φλόριντα τον Νοέμβριο μοιάζει τραβηγμένη, αλλά υπάρχει σαφώς μια κάποια αισιοδοξία στο κόμμα. «Ο Μπάιντεν είναι σε ισχυρότερη θέση να κερδίσει τη Φλόριντα σε αυτές τις εκλογές απ' ό,τι ήταν το 2020» έγραψε η Τζούλι Τσαβές Ροντρίγκες, υπεύθυνη της προεκλογικής εκστρατείας Μπάιντεντον περασμένο Απρίλιο σε συναδέλφους της στο κόμμα. Για να πετύχουν οι Δημοκρατικοί, θα πρέπει να κινητοποιηθούν οι μη ψηφοφόροι και οι πολίτες που δεν είναι ούτε Δημοκρατικοί ούτε Ρεπουμπλικάνοι - και στη συνέχεια να ψηφίσουν όχι μόνο την συνταγματική τροπολογία τον Νοέμβριο αλλά και τον ίδιο τον Μπάιντεν.

Κίνδυνος για τις γυναίκες η πολύ αυστηρή νομοθεσία

«Πρέπει να απευθυνθούμε σε όλους. Αυτός ήταν ο μόνος τρόπος για να μπορέσουμε να βάλουμε την τροπολογία στο ψηφοδέλτιο», λέει η Νατάσα Σάδερλαντ, διευθύντρια επικοινωνίας της εκστρατείας «Yes on 4», που ενώνει τις διάφορες οργανώσεις υποστήριξης της πρωτοβουλίας. Πρόκειται για ένα μη κομματικό σχέδιο. «Είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο η συνταγματική τροπολογία μπορεί να συγκεντρώσει αρκετές ψήφους. Οι άνθρωποι της Φλόριντα πρέπει να καταλάβουν ότι πρόκειται για μια κρίσιμη απόφαση» λέει η Σάδερλαντ. «Είτε θα μείνουμε στην σημερινή κατάσταση με σχεδόν πλήρη απαγόρευση των αμβλώσεων, είτε θα πάρουμε στα χέρια μας τη δυνατότητα να αποφασίζουμε οι ίδιες για την υγειονομική μας περίθαλψη».

 Μέχρι να τεθεί σε ισχύ ο αυστηρός νόμος περί αμβλώσεων, η Φλόριντα αποτελούσε επίσης καταφύγιο για έγκυες γυναίκες από γειτονικές πολιτείες όπου οι αμβλώσεις απαγορεύονται σε μεγάλο βαθμό. Η Σάδερλαντ προειδοποιεί επίσης ότι οι αυστηροί νόμοι περί αμβλώσεων είναι ιδιαίτερα επικίνδυνοι για τις λιγότερο προνομιούχες γυναίκες και θα μπορούσαν επίσης να σημαίνουν «θανατική του καταδίκη».

Το ποσοστό θνησιμότητας των μαύρων μητέρων στις ΗΠΑ είναι σημαντικά υψηλότερο από εκείνο των λευκών. Υπάρχουν πολλοί λόγοι γι' αυτό - ο δομικός ρατσισμός παίζει κεντρικό ρόλο. Το δικαίωμα στην άμβλωση έχει αναχθεί σε δημόσια διαμάχη. «Οι πολιτικοί θέλουν να πιστεύουμε ότι διχάζει τη χώρα, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για τον έλεγχο».

Σύμφωνα με έρευνες, η πλειονότητα των πολιτών στις ΗΠΑ τάσσεται υπέρ των δικαιωμάτων στην άμβλωση. Το πόσο οι αμβλώσεις είναι ένα ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο θέμα, γίνεται σαφές μπροστά σε ένα ιατρείο αμβλώσεων. Αν θέλει κανείς να φτάσει στην είσοδο ενός μικρού ιατρείου στο κέντρο του Ορλάντο, χρειάζεται να έχει γερά νεύρα. Διότι στο πεζοδρόμιο στην είσοδο στέκονται δύο διαδηλωτές σε θερμοκρασίες 34 βαθμών. «Εδώ δεν είναι μια πραγματική κλινική» φωνάζουν. Και προτρέπουν τις γυναίκες να επανεξετάσουν την απόφασή τους. Στόχος τους είναι να παρασύρουν τις έγκυες γυναίκες σε μια χριστιανική δομή όπου θα τις μεταπείσουν να κάνουν έκτρωση - ένα είδος fake κλινικής.

Δεν χρειάζονται «ιεραποστόλους» οι έγκυες

Στην είσοδο του πραγματικού ιατρείου για αμβλώσεις στέκονται εθελοντές γα να βοηθήσουν τις έγκυες. Η ατμόσφαιρα είναι φορτισμένη, διαδηλωτές και εθελοντές βιντεοσκοπούν οι μεν τους δε και ανταλλάσσουν λόγια. Μία από τις εθελόντριες είναι η Μπέτυ, η οποία κρατάει μια ομπρέλα και φοράει γιλέκο στα χρώματα του ουράνιου τόξου. Γύρω στα 40 λέει ότι ελπίζει να έχει επιτυχία η συνταγματική τροπολογία τον Νοέμβριο.

Παρατηρεί ότι πολλές έγκυες έχουν πάρει την απόφασή τους υπό πίεση από τότε που ισχύει η προθεσμία των έξι εβδομάδων. Λίγα μέτρα μακριά της στέκεται ο διαδηλωτής Τζέιμς, ο οποίος αυτοαποκαλείται «ιεραπόστολος». Εξηγεί ότι έρχεται στο ιατρείο εδώ και έξι χρόνια, αλλά δεν θέλει η συμπεριφορά του να θεωρηθεί παρενόχληση των εγκύων γυναικών. «Είμαστε χριστιανοί. Ο κύριος λόγος που είμαστε εδώ είναι για να δώσουμε ελπίδα στις γυναίκες που έρχονται για άμβλωση».

Μέσα στο λιοπύρι η διαμάχη για τις αμβλώσεις μοιάζει με Γολγοθά. Πίσω το σπίτι της, λίγα χιλιόμετρα μακριά, η Κάτι Σμιτς είναι επίσης πεπεισμένη ότι δεν θα υπάρξει ποτέ πλήρης συναίνεση σε αυτό το θέμα στις ΗΠΑ. «Αλλά ακριβώς γι αυτό πρέπει να αφήσουμε αυτά τα θέματα στην ελεύθερη βούληση, επειδή ζούμε σε μια πλουραλιστική κοινωνία. Και πρέπει να αφήσουμε τους ανθρώπους να ενεργούν σύμφωνα με τη συνείδησή τους».

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου