Οι Ελβετοί ψήφισαν υπέρ της Συνθήκης Σένγκεν.
6 Ιουνίου 2005Το στρατόπεδο των υπερμάχων στης προσχώρησης αποτελούσαν σχεδόν όλα τα κόμματα και οι επιχειρηματίες. Η Ούρσουλα Βίς, αντιπρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών δήλωσε μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος: «Είμαστε πολύ ευτυχισμένοι για τη νίκη μας. Πρόκειται για ένα άνοιγμα με κοινωνικοπολιτικές διαστάσεις και με σαφή ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Οι αντίπαλοι του Σένγκεν έκαναν μια παράλογη εκστρατεία, φόρτισαν συναισθηματικά το κλίμα, προσπάθησαν να προκαλέσουν φόβους στους πολίτες. Το κλίμα στην Ευρώπη δεν είναι καλό αυτή την εποχή. Για αυτό και θα ήθελα να συγχαρώ τους πολίτες για την ορθή πολιτική τους επιλογή», είπε η κυρία Βις.
Η ελβετική κυβέρνηση στήριξε το «ναι» και στις συμφωνίες του Δουβλίνου που επίσης αποτέλεσαν μέρος του δημοψηφίσματος.
Από το 2007 λοιπόν η Ελβετία καταργεί τους συστηματικούς ελέγχους στα σύνορά της και συμμετέχει στη συνοριακή συνεργασία των χωρών του Σένγκεν για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας. Οι οπαδοί της προσχώρησης υποσχέθηκαν στους Ελβετούς περισσότερη ασφάλεια, περισσότερη κινητικότητα και πλεονεκτήματα για την οικονομία της χώρας. Και όπως δείχνει το αποτέλεσμα τους έπεισαν.
Με εξαίρεση μερικά γερμανόφωνα καντόνια, όλα τα υπόλοιπα καντόνια της Ελβετίας ψήφισαν «ναι». Η συμμετοχή στο δημοψήφισμα, η οποία έφτασε το 55,9%, ήταν υψηλότερη από το μέσο όρο συμμετοχής στα δημοψηφίσματα των τελευταίων ετών στη χώρα.
Στο στρατόπεδο των αντιπάλων της προσχώρησης στη Συνθήκη Σένγκεν ανήκε το υπερσυντηρητικό Ελβετικό Λαϊκό Κόμμα, το οποίο προειδοποιούσε τους Ελβετούς για τις ολέθριες συνέπειες που θα είχε το «ναι» στο δημοψήφισμα. Μιλούσαν για χιλιάδες θέσεις εργασίας που θα χαθούν, για απώλεια της εθνικής κυριαρχίας ακόμη και για κύμα εγκληματικότητας που θα κατάπινε την Ελβετία. «Με το Σένγκεν η Ελβετία κάνει ένα βήμα προς την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση», έλεγαν επίσης οι αντίπαλοι της συνθήκης, γνωρίζοντας ότι κάτι τέτοιο δεν θέλει, επί του παρόντος, τουλάχιστον η πλειονότητα των Ελβετών. Η στρατηγική αυτή ωστόσο δεν τους βγήκε, θα πει ο ειδικός σε θέματα δημοσκοπήσεων Κλοντ Λόνγκκαμπς:
Η συζήτηση και η κινδυνολογία περί της ένταξης της Ελβετίας στην ΕΕ, που άνοιξαν οι αντίπαλοι του Σένγκεν, φάνηκε στους πολίτες υπερβολική. Το γεγονός ότι το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο της χώρας τάχθηκε ανοιχτά υπέρ της προσχώρησης στη συνθήκη, υποβαθμίζοντας παράλληλα τη σημασία της ΕΕ για την ελβετική εξωτερική πολιτική, ήταν αποφασιστικό για την υπερίσχυση του «ναι».
Πράγματι η προσχώρηση της Ελβετίας στις συνθήκες του Σένγκεν και του Δουβλίνου είναι ένα μέρος του πακέτου των διμερών συμφωνιών μεταξύ Ελβετίας και ΕΕ που καθορίζουν το πεδίο της συνεργασίας. Και ακριβώς η επιλογή των συμφωνιών αυτών συνιστά μια συνειδητή στρατηγική της Ελβετίας επειδή ακριβώς δεν επιθυμεί την πλήρη ένταξη στην ΕΕ.
Οι αντίπαλοι της προσχώρησης υποδέχθηκαν με ψυχραιμία την ήττα τους.Ο Χανς Φερ, γενικός διευθυντής της Κίνησης για μια ουδέτερη και ανεξάρτητη Ελβετία είπε σχετικά. «Είχαμε όλον τον κόσμο εναντίον μας. Τους συνδέσμους, τα κόμματα, τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης και 30 εκατομμύρια φράνκα. Για αυτό χάσαμε. Θα πρέπει να αναγνωρίσουμε την ήττα μας. Συνιστά ωστόσο έκπληξη το γεγονός ότι πήραμε τόσες πολλές ψήφους έχοντας απέναντί μας όλους τους άλλους», καταλήγει ο κ. Φερ.