Η πολυσυζητημένη τελετή έναρξης σκηνοθετημένη από τον διάσημο Ζανγκ Γιμού έφερε στο φως το βαθύ χάσμα που χωρίζει τους καλλιτέχνες σε καθεστωτικούς και μη.

Η τέχνη δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστη από την πολιτική, όσο και αν μερικοί πιστεύουν πως θα πρέπει να μένει εκτός.

Ήδη τον περασμένο Φεβρουάριο ο Αμερικανός σκηνοθέτης Στήβεν Σπίλμπεργκ αρνήθηκε τη θέση του καλλιτεχνικού συμβούλου για τους Ολυμπιακούς Αγώνες εξαιτίας του ρόλου της Κίνας στο Νταρφούρ.

Αντίθετα ο Κινέζος καλλιτέχνης Κάι Γκουογκιάνγκ δεν είχε κανένα δισταγμό να τεθεί στην υπηρεσία της κυβέρνησης. Το θέαμα με τα πυροτεχνήματα πάνω από τον ουρανό του Πεκίνου για την τελετή έναρξης είναι δικής του εμπνεύσεως.

Οι περφόρμανς με τα πυροτεχνήματα είχαν αποσπάσει διθυράμβους, όπου και αν παρουσιάστηκαν στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη στη Βαλένσια.

Ο ίδιος βλέπει τους Ολυμπιακούς του Πεκίνου σαν μια ευκαιρία για την Κίνα:

«Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να μείνει ενωμένη. Δεν θα πρέπει να αναρωτιέται κανείς ποιόν ή τι ελέγχει η κυβέρνηση του Πεκίνου, ούτε να θέτει το ζήτημα του Θιβέτ».

Συνεργασία ή αποχή;

Διαφορετική άποψη έχει ο Άι Γουάι Γουάι, εικαστικός καλλιτέχνης, ο οποίος έγινε ευρέως γνωστός με τη συμμετοχή του στο Κάσελ στην περίφημη έκθεση Documenta που γίνεται κάθε πέντε χρόνια. Εκεί ο Γουάι Γουάι εξέθεσε τρόπον τινά 1001 συμπατριώτες του που τους έφερε με ειδική άδεια από την Κίνα.

Ο ίδιος θέλει να μποϋκοτάρει τους Ολυμπιακούς Αγώνες:

«Είναι προφανές, ότι η κινεζική κυβέρνηση παρά τις υποσχέσεις της για να πάρει τους Ολυμπιακούς Αγώνες δεν φρόντισε να υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία. Αντίθετα η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη τώρα από πριν.»

Για αυτές τις δημόσιες δηλώσεις του ο Άι Γουάι Γουάι δεν δέχθηκε καμία επίσκεψη από τη μυστική αστυνομία. Τον προστατεύει η φήμη του.

Άλλοι όμως λιγότερο διάσημοι έχουν κάθε λόγο να φοβούνται αντίποινα.

Οι περισσότεροι απέφυγαν να τοποθετηθούν δημόσια από φόβο.

Η φωτογράφος Ξινγκ Ντανβέν δηλώνει:

«Εμείς που γεννηθήκαμε στον απόηχο της πολιτιστικής επανάστασης πιστεύουμε πως θα υπάρχουν προβλήματα, όταν εκφράζουμε δημόσια τη γνώμη μας.

Αυτό είναι βαθιά ριζωμένο μέσα μας.

Από τότε που είμαστε μικροί μαθαίνουμε ότι τις πολιτικές μας σκέψεις είναι καλύτερα να μην τις λέμε.»

Η τέχνη και τα όρια της κομματικής γραμμής

Όποιος ξεπερνάει τα όρια που θέτει το κόμμα απειλείται από τη λογοκρισία και όχι μόνο.

Η Θιβετιανή συγγραφέας Τσέρινγκ Βέζερ βρίσκεται σε κατοίκον περιορισμό.

Ο σκηνοθέτης Λου Γι για το έργο του Summer Palace του απαγορεύθηκε να εργαστεί για 3 χρόνια.

Για να είναι κανείς επιτυχημένος στην Κίνα θα πρέπει να συνεργάζεται με το καθεστώς. Ακόμα και ο Κάι Γκουγιανγκ που ήταν ο σκηνοθέτης της έναρξης των Ολυμπιακών μέχρι το 2000 απαγορευόταν να εκθέσει στη χώρα του.

Τώρα όμως που συνεργάζεται θα έχει μια μεγάλη αναδρομική έκθεση και πιθανώς θα αναδειχθεί τελικά στο καλλιτεχνικό γεγονός των Ολυμπιακών που μόλις ξεκίνησαν.