Η έκρυθμη κατάσταση στον αραβικό κόσμο έχει ολέθριες συνέπειες για την οικονομία. Όλο και περισσότεροι Γερμανοί επιχειρηματίες ανακαλούν τα στελέχη τους και πολλές επιχειρήσεις έχουν βάλει –προσωρινά τουλάχιστον- λουκέτο. Μια αντιφατική εξέλιξη, αν αναλογισθεί κανείς ότι ένα από βασικά κίνητρα των πολιτών της Τυνησίας και της Αιγύπτου που βγήκαν στους δρόμους ήταν η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης.

Παρά τη φιλελευθεροποίηση η ανεργία αυξάνεται στην Αίγυπτο

Οι Αιγύπτιοι και οι Τυνήσιοι διεκδικούν μερίδιο από την ανάπτυξη. Από το 2004 που η Αίγυπτος «άνοιξε» την οικονομία της μέχρι σήμερα ο ρυθμός ανάπτυξης ακολουθούσε υψηλούς ρυθμούς. Έναν χρόνο πριν από την κρίση η αιγυπτιακή οικονομία αναπτύχθηκε κατά 7% του ΑΕΠ. Κι όμως παρά την φιλελευθεροποίηση η ανεργία αυξάνεται στην Αίγυπτο, θα μας ο Φόλκερ Τράιερ, επικεφαλής οικονομολόγος της Ένωσης Γερμανικών Βιομηχανικών και Εμπορικών Επιμελητηρίων. «Έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι οι οικονομικές ελίτ ευνοούνται από την ανάπτυξη, ενώ οι πλατιές μάζες δεν αντλούν κανένα όφελος. Ο σημαντικότερος λόγος για την εξέλιξη αυτή είναι η έλλειψη εκπαίδευσης και επαγγελματικής εξειδίκευσης. Το κράτος έπραξε ελάχιστα στην κατεύθυνση αυτή και δεν διασφάλισε την τροφοδοσία της καλπάζουσας οικονομίας με νέα στελέχη».

Ο πληθυσμός της Αιγύπτου αγγίζει τα 85 εκατομμύρια. Αυξάνεται κατά σχεδόν 2% ετησίως. Περίπου 700 χιλιάδες νέοι άνθρωποι επιδιώκουν κάθε χρόνο να βρουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Οι περισσότεροι δεν τα καταφέρνουν εξαιτίας της έλλειψης εξειδίκευσης. Και αυτός είναι σε τελική ανάλυση ένας από τους λόγους που συμβάλλουν στην εκτίναξη του πληθωρισμού. Ο κ Τράιερ διευκρινίζει: «Όταν οι εργαζόμενοι δεν διαθέτουν την απαιτούμενη εκπαίδευση και εξειδίκευση δεν σημειώνεται αύξηση της παραγωγικότητας. Όταν η παραγωγικότητα είναι χαμηλή και δεν καλύπτονται οι ανάγκες, πολλά προϊόντα θα πρέπει να εισάγονται. Δαπανώνται πολλά χρήματα για τις εισαγωγές, κάτι που προκαλεί ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις».

Οι υψηλές τιμές στα τρόφιμα πλήττουν κυρίως τα ασθενή κοινωνικά στρώματα

Αυτό ισχύει κυρίως σε περιόδους, στις οποίες παρατηρείται αλματώδης αύξηση της τιμής των τροφίμων, όπως σήμερα. Το 14% του συνόλου των αιγυπτιακών εισαγωγών αφορά στα είδη διατροφής. Και οι υψηλές τιμές στα τρόφιμα πλήττουν κυρίως τα ασθενή κοινωνικά στρώματα, τους φτωχούς. Αυτούς που έχουν πολύ χαμηλό εισόδημα και τους ανέργους. Και όπως λέει ο Μάρτιν Καλχέφερ, ειδικός σε θέματα Εγγύς Ανατολής της Germany Trade and Invest: «Για να εγκαταλείψουν οι άνθρωποι τους δρόμους απαιτείται ανάπτυξη της οικονομίας κατά 6% ετησίως. Αυτή είναι η άποψη του ΟΟΣΑ. Αλλά σε αυτή τη δύσκολη περίοδο της κρίσης είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί αυτός ο στόχος».

Και οι φόβοι του κ. Καλχέφερ επιβεβαιώνονται από τις εξελίξεις. Εξαιτίας των ταραχών ανέστειλαν προσωρινά την παραγωγή τους γερμανικές εταιρείες όπως η BASF, η Daimler και η BMW.

Ωστόσο οι συνομιλητές μας εκτιμούν ότι οι εν λόγω εταιρείες δεν πρόκειται να εγκαταλείψουν τη δραστηριότητά τους στην περιοχή. Το αντίθετο, εάν οι κινητοποιήσεις οδηγήσουν σε μία Αίγυπτο με περισσότερη δημοκρατία και ελευθερία, τότε θα ενισχυθεί η παρουσία ξένων επενδυτών στην χώρα.

Jutta Wasserab/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου