Στην κορυφή της Ευρώπης ανέβηκε φέτος για πρώτη φορά στην ιστορία της η Μάντσεστερ Σίτυ του Πέπε Γκουαρδιόλα. Μαζί του πανηγύρισε φυσικά ο ιδιοκτήτης του συλλόγου, ο αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ) σεΐχης Μανσούρ μπιν Ζαγέντ Αλ Ναχιάν. Η Μάντσεστερ Σίτυ δεν είναι η μοναδική του επένδυση στον «βασιλιά των σπορ». Το «City Football Group» του φίλαθλου σεΐχη περιλαμβάνει συνολικά 13 ομάδες σε όλον τον κόσμο, από τους πρωταθλητές Ευρώπης και την ιταλική Παλέρμο, μέχρι την αμερικανική New York City αλλά και τη Mumbai City στην Ινδία. Εάν ήθελε να επισκεφθεί όλες τις ομάδες που του ανήκουν, ο Μανσούρ μπιν Ζαγέντ Αλ Ναχιάν θα έπρεπε να διανύσει 50.000 χιλιόμετρα για τα οποία θα χρειαζόταν περίπου δύο εβδομάδες.

Το ότι ένας και μοναδικός επενδυτής αγοράζει περισσότερες ομάδες είναι μία καινούρια μόδα στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο που προβληματίζει την ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική ομοσπονδία (UEFA). Σύντομα θα μπορούσε να επεκταθεί και στη Γερμανία. Σήμερα οι κανονισμοί δεν επιτρέπουν τη συμμετοχή στις τρεις μεγάλες ευρωπαϊκές διοργανώσεις (Champions League, Europa League, Conference League) με περισσότερες από μία ομάδες διότι όπως εξηγεί παραστατικά ο επικεφαλής της ομοσπονδίας Αλεξάντερ Σεφερίν, μιλώντας στο κανάλι που διατηρεί στο YouTube,ο πρώην άσος της Μάντσεστερ Γιουνάϊτεντ Γκάρι Νέβιλ, «όταν στέλνεις δύο ομάδες στην ίδια διοργάνωση θα μπορούσες να δώσεις οδηγίες στη μία από αυτές να χάσει, ώστε η άλλη να κερδίσει».

Φαίνεται όμως ότι είναι όλο και πιο δύσκολο να τηρηθεί αυτός ο κανόνας καθώς, όπως διαπίστωσε μόλις πέρσι σε μελέτη της η UEFA, υπάρχουν ήδη 180 σύλλογοι που ανήκουν σε ιδιοκτησιακό καθεστώς παρεμφερές με εκείνο του «City Football Group». Επί του παρόντος η ομοσπονδία ελέγχει τρεις διαφορετικές «κοινοπραξίες»: Μίλαν/Τουλούζ, Άστον Βίλα/Βιτόρια Γκιμαράες και Μπράιτον Χοβ Άλμπιον/Σαν Γκιλουάζ.

Οι μεγαλοεπενδυτές της RedBird Capital

Μετά τη γαλλική Τουλούζ ο αμερικανικός επενδυτικός όμιλος RedBird Capital αγόρασε έναν από τους πιο φημισμένους συλλόγους της Ιταλίας, την ιστορική Μίλαν που έχει κατακτήσει 19 φορές το πρωτάθλημα. Φέτος η Μίλαν εξασφάλισε και πάλι τη συμμετοχή της στο Champions League, κάτι που δεν αποτελεί έκπληξη. Η μεγάλη έκπληξη έγινε όμως στη Γαλλία, όπου η Τουλούζ για πρώτη φορά στην ιστορία της κατέκτησε το Kύπελλο. Κατά συνέπεια έχει δικαίωμα να συμμετάσχει στο Europa League. Όλα αυτά σημαίνουν όμως ότι δύο ομάδες ιδιοκτησίας της RedBird Capital θα συμμετέχουν την ίδια σεζόν στις μεγάλες ευρωπαϊκές διοργανώσεις, δεν αποκλείεται μάλιστα να βρεθούν αντίπαλες.

Σε μία προσπάθεια να εξασφαλίσουν την επιείκεια της UEFA τρεις μάνατζερ της RedBird Capital αποχώρησαν από το διοικητικό συμβούλιο της Τουλούζ. Αλλά αρκεί αυτό; Η απόφαση της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας αναμένεται μέχρι την Παρασκευή. «Πρέπει να ξαναδούμε τους κανονισμούς» δηλώνει ο Σεφερίν. Λέγεται πάντως ότι ο ίδιος δεν έχει αντίρρηση να χαλαρώσει το σημερινό κανονιστικό πλαίσιο.

Άλλωστε υπάρχει προηγούμενο, για το οποίο όμως η UEFA δέχθηκε κριτική: το 2018 η γερμανική Λειψία αντιμετώπισε την αυστριακή Red Bull Salzburg στο Europa League. Από το 2005 μέχρι το 2015 η αυστριακή ποτοποιία Red Bull ήταν ο μοναδικός μέτοχος στη ομάδα του Σάλτσμπουργκ, ενώ διατηρεί μέχρι σήμερα το 99% των μετοχών της Λειψίας. Στην περίπτωση εκείνη η UEFA έκρινε ωστόσο ότι κάθε ένας από τους δύο αυτούς συλλόγους διατηρεί τον δικό του διακριτό ρόλο, με αποτέλεσμα να μην επηρεάζονται οι συνθήκες δίκαιου ανταγωνισμού. Σημειωτέον ότι η Red Bull έχει επίσης αγοράσει ποδοσφαιρικούς συλλόγους στη Βραζιλία και στις ΗΠΑ.

Αμερικανοί ιδιοκτήτες στη «Μεγάλη Κυρία»

Τα νέα ήθη έφτασαν και στη γερμανική πρωτεύουσα. Φέτος η αμερικανική εταιρεία συμμετοχών 777 Partners απέκτησε μερίδιο στην ιστορική Χέρτα Βερολίνου, τη «Μεγάλη Κυρία» του γερμανικού ποδοσφαίρου. Μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο N-TV ο πρόεδρος της Χέρτα, Κάι Μπέρνσταϊν, δήλωσε ότι «η κοινωνικοποίησή μου, ο κώδικας αξιών μου, η εικόνα που έχω για το ποδόσφαιρο με έκαναν να μην αποδέχομαι εύκολα μία τέτοια εξέλιξη». Από την άλλη πλευρά, ο Μπέρνσταϊν παραδέχθηκε ότι το νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς μπορεί να έχει και πλεονεκτήματα, όπως «μία διαφορετική οπτική γωνία, νέες συνέργειες, ίσως και νέες τριβές».

Πολλοί θεωρούν πρόβλημα αυτές τις «νέες συνέργειες», άλλοι τις βλέπουν ως ευκαιρία για κάτι καλύτερο. Δύο ή περισσότερες ομάδες με κοινό ιδιοκτησιακό καθεστώς μπορούν ίσως να αλληλοϋποστηρίζονται στο σκάουτινγκ και στην ανάδειξη νέων παικτών. Τί γίνεται όμως όταν αλλάζουν παίκτες μεταξύ τους με παρασκηνιακές συνεννοήσεις και παρακάμπτοντας τις τιμές που επικρατούν στην αγορά;

Περισσότερο ακόμη ανησυχούν οι φίλαθλοι για μία άλλη εξέλιξη: Δεν θέλουν η ομάδα τους να χάσει την ταυτότητά της, τη μοναδικότητά της. Όταν για παράδειγμα το 2022 οι Αμερικανοί ιδιοκτήτες της αγγλικής Μπόρνμουθ απέκτησαν μερίδιο και στη γαλλική Λωριάν, οι οργανωμένοι οπαδοί της γαλλικής ομάδας ξεσηκώθηκαν και σε ανοιχτή επιστολή διαμαρτυρίας δήλωναν ότι η ομάδα τους «έχει καταντήσει ένας χυδαίος σύλλογος-δορυφόρος, ένα απλό προπονητικό κέντρο για τον μητρικό μας σύλλογο στην Αγγλία...»

Πανταχού παρών ο όμιλος Volkswagen

Στη Γερμανία, η διοργανώτρια Αρχή του πρωταθλήματος ορίζει ότι τόσο στην «Μπουντεσλίγκα» όσο και στη δεύτερη κατηγορία του γερμανικού επαγγελματικού ποδοσφαίρου, «δεν επιτρέπεται η άμεση ή έμμεση συμμετοχή σε περισσότερες από τρεις ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρείες». Αυτό το όριο αναμένεται σύντομα να προσεγγίσει ή και να υπερβεί η γερμανική αυτοκινητοβιομηχαμία Volkswagen.

Ήδη είναι ιδιοκτήτης της Βόλφσμπουργκ, ενώ μέσω της θυγατρικής της Audi κατέχει μερίδιο 8,33% στη Μπάγερν Μονάχου, τους «μόνιμους» πρωταθλητές Γερμανίας. Μέσα στο καλοκαίρι όμως η Porsche, επίσης θυγατρική του ομίλου Volkswagen, θέλει να αποκτήσει μερίδιο στην ομάδα της Στουτγάρδης. Ακόμη πιο περίπλοκη γίνεται η κατάσταση, εφόσον η ομάδα της πόλης Ίνγκολσταντ πανηγυρίσει φέτος την άνοδό της στη δεύτερη κατηγορία της Μπουντεσλίγκα. Γιατί και εκεί η Audi διατηρεί μερίδιο μετοχών.        

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου